|
C
|
|
|
D
|
|
cabinet |
juweelkamer, geheime kamer |
|
dading, dadinghe, dedinge |
geschil
overeenkomst, akkoord |
cachet |
zegel |
|
|
cacheteren |
zegelen, van een zegel voorzien |
|
dagement |
dagvaarding |
cadentie |
ondergang, toeval |
|
dammeren |
doemen, verdoemen, verwijzen |
caduc |
vergankelijk, vervallen |
|
damnabel |
verdoemelijk |
calamiteyt |
ellendigheid, kwelling,
tegenspoed |
|
damnatie |
verdoemenis |
|
|
dangier |
gevaar |
calant |
klant, koopvriend |
|
datum, date |
dagtekening, aantekening wanneer iets gebeurd is |
calculatie |
rekening, berekening |
|
|
calculeren |
berekenen |
|
dateren |
de datum vermelden |
calculus |
rekenpenning, legpenning |
|
debat |
bestrijding, weerlegging,
strafschrift |
calendrier |
almanak, maandwijzer
"een korte aenwysingen tot
wat artikelen van de gemaekte
schrifturen de geëxhibeerde
stucken dienen" |
|
|
|
|
debatteren |
tegenspreken, weerleggen |
|
|
debet |
schuld, schuldig zijn |
|
|
debiel |
zwak |
calengiëren |
beklagen, betichten, aanklagen |
|
debiliteyt |
zwakheid |
calomnie |
laster, schandvlek |
|
debiteur, debitrice |
schuldenaar, schuldenaarster |
calomniëren |
lasteren, van faam beroven |
|
decadentie |
nedergang, ondergang, verval |
cameraet |
kameraad, makker, spitsbroer |
|
decerneren |
onderscheiden, bestemmen, verlenen |
canael |
waterloop, goot |
|
|
canalie |
gespuis, gepeupel |
|
dechargeren |
ontlasten, bevrijden |
cancelleren |
tenietdoen, schrappen |
|
dechifreren |
ontcijferen, ontdekken |
|
|
|
|
|
cancellerye |
briefkamer, huis waar de heer
kanselier woont |
|
decideren |
beslechten, vonnissen,
oordeel vellen |
|
|
|
cancellier |
opperschrijver, verzoekmeester,
president van de raad(skamer) |
|
decipiëren |
bedriegen |
|
|
declaratie |
verklaring, aanwijzing |
canon |
regel, richtlijn, regelmaat |
|
declareren |
verklaren, aanwijzen |
canonik |
regelmatig, de regelmaat volgend |
|
declinatie |
afwijking, afbuiging |
canonink |
geestelijk persoon, kanunnik |
|
declinatoire exceptie |
hulpmiddel om van rechter te veranderen |
canoniseren |
inwijden, heiligen, inzegenen |
|
|
capabel |
ontvankelijk, vatbaar, bevattelijk,
bekwaam om iets uit te voeren |
|
declineren |
afwijken |
|
|
deconcerteren |
verzetten, ontstellen, verijdelen,
verlegen maken, in verlegenheid
brengen |
capaciteyt |
begrip, bekwaamheid |
|
|
capitael |
hoofdsom, kapitaal, hoofdschuld |
|
|
capittel |
hoofdstuk, godshuis |
|
decreet |
besluit, gebod, last, ordonnantie, voornemen |
capitulatie |
verdragstuk, hoofdstuk indeling |
|
|
capituleren |
in hoofdstukken verdelen |
|
decreteren |
besluiten, bevestigen |
caprice |
gril, eigenzinnigheid |
|
dedicatie |
toeëigening, opdracht, opoffering |
capricieux |
grillig, eigenzinnig |
|
deduceren |
verklaren, verhalen |
capteren |
iemand begrijpen
verkeerdelijk opnemen |
|
deductie |
verhaal, beleid, berecht |
|
|
deelvoocht, deelvoogd |
tijdelijk aangestelde voogd
(bv. tot een erfenis verdeeld is) |
captie |
bedrog (met woorden), begrip |
|
|
captief |
gevangen |
|
defailleren |
missen, in gebreke blijven,
bankroet gaan |
carceren |
gevangenzetten, gevangen nemen, in een kerker zetten |
|
|
|
|
|
|
cas |
geval, casus |
|
defaillant |
iemand die in gebreke blijft |
cas subject |
zaak waarover een geschil
handelt |
|
defalqueren |
wegnemen, afsnijden |
|
|
defaut |
gebrek, niet opdagen bij een rechtszaak |
cassatie |
afschaffing, verbreking |
|
|
casseren |
afschaffen, tenietdoen, verbreken |
|
defect |
gebrekkig |
castigatie |
tuchtiging, kastijding |
|
defenderen |
beschermen, verweren, bepleiten |
castigeren |
tuchtigen, kastijden |
|
defensie |
bewering, bescherming |
castratie |
afsnijding |
|
defensief |
weerbaar |
castreren |
afsnijden, uittrekken |
|
defereren |
aanbrengen, opdringen, verklikken |
casueel |
toevallig, bij toeval |
|
|
cathalogue |
naamtafel |
|
deficiëren |
ontbreken, missen |
catheyl |
roerend goed |
|
defiëren |
mistrouwen, wantrouwen |
catholyk |
algemeen, rechtzinnig |
|
definiëren |
bepalen, uitspreken, uitbeelden |
causa mortis |
doodsoorzaak |
|
definitie |
bepaling, uitspraak, uitbeelding |
cause |
oorzaak |
|
definitief |
uitgesproken, volbracht |
causeren |
veroorzaken, beschuldigen |
|
definitief vonnis |
eind vonnis |
caveren |
wachten, verhoeden, verborgen
blijven |
|
defloratie |
ontering, ontmaagding, schoffering |
|
|
|
caveren de rato |
borg blijven voor een ander die
de eigenlijke schuldenaar is |
|
defloreren |
onteren, schenden, schofferen |
|
|
|
|
cavillatie |
beknibbeling, haarkloverij |
|
deformeren |
mismaken |
cavilleren |
beknibbelen |
|
defrauderen |
bedriegen |
cautele |
borgtocht |
|
defroyeren |
vrij houden van kost(en) |
cautie de judicio sisti |
borg om ten allen tijde in
recht te verschijnen |
|
|
|
|
|
degenereren |
ontaarden |
cautie judicatum solvi
cautie pro judicando |
borg om aan de uitspraak te
voldoen |
|
degouteren |
walgen, onsmakelijk vinden |
|
degoute |
walging, wansmaak |
cautie juratoir |
borg, zekerheid via eed, borgtocht |
|
degraderen |
verenederen, afzetten |
|
|
deguiseren |
vermommen, verkleden |
cautionaris |
borg, waarborg |
|
delatie |
overdracht |
cederen |
afstand doen van, overgeven |
|
delatio juramenti |
deling van eed |
cedulle, ceel |
schuldbrief, schriftelijke belofte,
handschrift |
|
delectatie |
vermaak, verlustiging |
|
|
delecteren |
vermaken, verlustigen |
celebreren |
vieren, nagedachtenis houden |
|
delegatie |
zending, bevelgeving |
celeriteyt |
haastigheid |
|
delegeren |
zenden, uitkiezen |
censure |
bestraffing, censuur |
|
deliberatie |
berading, bezinning |
censureren |
bestraffen |
|
delibereren |
beraden, bezinnen,
beraadslagen, overwegen |
ceremonie |
hoffelijk onthaal, dienstpleging,
plechtigheid |
|
|
|
|
delicaet |
lekker, teer, zacht |
ceremonieus |
dienstplichtig, hofdienst |
|
delicieus |
wellustig |
|
|
|
|
|
certificatie |
verklaring, verzekering,
getuigenis |
|
delict |
misdaad, wandaad |
|
|
delineatie |
ontwerp |
certificeren |
voor waar verklaren |
|
deliniëren |
aftekenen, afpalen, afmeten |
cesseren |
ophouden, eindigen |
|
delinquant |
dader, misdadiger |
cessie, cesse, ces |
afstand doen (van goederen)
stopzetting, schorsing |
|
delinqueren |
verbeuren
een misdaad plegen |
|
|
|
cessie-brieven |
brieven van boedelafstand |
|
delireren |
raaskallen, zinneloos zijn, razen |
cessionant, cessionaris |
iemand die afstand doet van
zijn goederen ten voordele
van zijn schuldenaars |
|
delivreren |
bevrijden |
|
|
delogeren |
verhuizen, verplaatsen |
|
|
demanderen |
bevelen, belasten |
character |
letter, merkletter |
|
demanuëren |
ontledigen, overgeven |
chargeren |
aanvallen, belasten met |
|
demigreren |
verhuizen |
chieren |
schatten
verkopen per opbod |
|
|
|
|
|
demissie |
vernedering, wegzending |
chirographe |
handschrift |
|
demitteren |
afzenden, wegzenden |
chronologie |
tijdrekening |
|
democratie |
volksregering |
chicaneur |
haarklover, vitter |
|
demoliëren |
verdelgen, afbreken, verwerpen |
circumferentie, circuit |
ommegang, omtrek, omloop |
|
demonstratie |
betoging, aanwijzing |
circumlocutie |
omspraak |
|
demonstreren |
betogen, aanwijzen |
circumspect |
voorzichtig, omzichtig |
|
denegatie |
ontzegging |
|
|
|
|
|
circumstantie |
omstandigheid, gelegenheid |
|
denegeren |
ontzeggen, afzeggen |
circumveniëren |
bedriegen, misleiden |
|
denominatie |
voorstelling, roeping |
circumventie |
bedrog, misleiding |
|
denomineren |
beroepen, voorstellen |
citatie |
roeping, uitroeping
dagvaarding |
|
denoteren |
betekenen, beduiden |
|
|
de novo |
opnieuw |
citeren |
in gerecht betrekken, dagen,
dagvaarden |
|
denumereren |
afrekenen |
|
|
denunciatie |
ontslag, aanzegging |
civiel |
burgerlijk, beleefd, heus |
|
denunciëren |
ontslag nemen, aanzeggen |
civile sake |
civiele zaak
"daer lyf noch bloedt aenhangt" |
|
depeche |
kopie, afschrift |
|
|
depelleren |
verdrijven |
civilen rechter |
rechter voor wereldlijke zaken |
|
dependeren |
aanhangen, ergens toe behoren, afhangen |
clandestien |
heimelijk |
|
|
clausule |
besluit, grondrede, slot |
|
dependentie |
wat ergens toe behoort of
er van af hangt |
clausule van inhibitie |
verbod tegen executie
(in geval van beroep) |
|
|
|
|
deploratie |
bewening |
clementie |
zachtmoedigheid, vergiffenis |
|
deploreren |
bewenen |
client |
leenman, beschermeling |
|
deponent |
getuige, verklaarder, iemand die een verklaring
aflegt |
clientele |
bescherming |
|
|
codicil |
uiterste wil, erfelijke beschikking |
|
deportement |
afzetting |
cohier |
ceel |
|
deporteren |
afzetten |
|
|
|
|
|
collaterael |
zijdelings |
|
deposanten |
getuigen |
collatie |
vergelijking, overzicht |
|
deposeren / deponeren |
getuigen, betuigen |
collationeren |
vergelijken, samen brengen |
|
depositie |
getuigenis |
collectie, collecte |
verzameling, verpachting |
|
deposito |
uitgezet met de bedoeling winst te maken |
collecteur |
verzamelaar |
|
|
collegie |
bijeenkomst, gezelschap, gilde |
|
depossederen |
iemand uit zijn eigendom zetten |
colligeren |
verzamelen |
|
deprehenderen |
vatten, grijpen, gewaar worden |
colluderen |
samen handelen (in bedekte
termen) |
|
deputeren |
afzenden |
|
|
deputatie |
afzending |
collusie |
heimelijk, bedrog |
|
derivatie |
afleiding, afkomst |
colonie |
kolonie, woonplaats |
|
deriveren |
afleiden, afkomstig zijn |
combineren |
samenvoegen |
|
derogeren |
afbreken, tenietdoen, onttrekken |
comedie |
schouwspel, blijspel |
|
desavoyeren |
afstemmen |
comediant |
toneelspeler, acteur |
|
descendent |
nakomeling |
commanderen |
bevelen, gebieden |
|
descenderen |
afkomen, nakomeling zijn |
commandeur |
opperste bevelhebber |
|
describeren |
beschrijven |
commemoreren |
herdenken, herhalen, vertellen |
|
descriptie |
beschrijving |
commensael |
tafelgenoot, disgenoot |
|
desereren |
verlaten, weglopen |
commercie |
koophandel, het handel drijven |
|
desert |
verlaten, woest, verlopen |
|
|
|
|
|
commis |
bevelhebber |
|
desertie |
verlaten, weggegaan van |
commiseratie |
erbarmen |
|
deserteur |
verlater, overloper, wegloper |
commissaris |
bevelhebber, uitvoerder |
|
desidereren |
vereisen |
commissie |
bevel, last |
|
designatie |
toewijzing, aanduiding |
committeren |
tewerkstellen, bevel geven
zondigen, in de fout gaan |
|
designeren |
betekenen, beduiden, aanwijzen |
|
|
desisteren |
afstand doen, ophouden,
afzien van |
committimus |
volle macht |
|
|
commodieus |
gerieflijk, gemakkelijk |
|
desolaet |
verlaten, mistroostig |
commoditeyt |
gemak, gerief, gelegenheid |
|
desordre |
wanstaltigheid, afschrikking |
commotie |
oproer, beroering |
|
despensier |
schatmeester |
commoveren |
bewegen, (ver)roeren |
|
desperaet |
hopeloos, twijfelend |
communicatie |
mededeling, gemeenschap,
beraad |
|
desperatie |
wanhoop, twijfelachtigheid |
|
|
despereren |
wanhopen, twijfelen |
communiceren |
mededelen, gemeen bekend
maken, beraden |
|
despiciëren |
afzien van, versmaden, verachten |
|
|
dessein |
opzet, voornemen |
communicabel |
mededeelbaar |
|
destinatie |
schikking, bestemming |
communicatie |
verwisseling |
|
destineren |
bestemmen, toeschikken |
communie |
gemeenschap |
|
destituëren |
ontzetten, verlaten, verstellen |
compact |
verdrag, verbond |
|
destructie |
vernieling, vergelding |
compagnie |
gemeenschap, vergadering |
|
destruëren |
verdelgen, vernielen, verwoesten |
|
|
|
|
|
comparatie |
vergelijking |
|
deteneren |
vasthouden, gevangen houden |
compareren |
verschijnen, zich vertonen |
|
detentie |
bewaring, gevangenis |
comparitie |
bijeenkomst, vergadering |
|
deterioratie |
verergering, verslechtering |
compassie |
medelijden, mededogen, deernis |
|
deterioreren |
erger maken, verergeren, verslechteren |
compatibel |
medelijdend, gedoogzaam,
overeenkomend met |
|
|
|
|
determinatie |
besluit, bepaling |
compelleren |
aanklagen, aanspreken over,
dwingen |
|
determineren |
besluiten, bepalen, vastleggen |
|
|
detereren |
afschrikken, angstig maken |
compendicus |
beknopt, kort |
|
detestatie |
verfoeiing, afschrikking, afwering |
compensatie |
vergelding |
|
detesteren |
afschrikken, afweren, verfoeien |
compenseren |
schulden vergelijken |
|
detractie |
aftrekking |
competent |
behoorlijk |
|
detraheren |
aftrekken |
competenten rechter |
rechter voor dagelijkse zaken |
|
devies |
motto, zinspreuk |
competentie |
behoorlijkheid, onderhorigheid |
|
devoir |
plicht, vlijt, naarstigheid |
competeren |
toebehoren |
|
devolutie |
vermindering, verloop |
complaceren |
believen |
|
devolveren |
afwentelen, afrollen |
complaincte |
klacht |
|
devoot |
aandachtig |
compleet |
volkomen, volledig |
|
devotie |
aandacht, aandachtigheid |
complexie |
aard, natuur, gesteldheid |
|
dexteriteyt |
behendigheid |
|
|
|
|
|
complice |
makker, medepleger van kwaad |
|
diaken |
armenverzorger, kerkdienaar |
compimenten |
eerdienstigheden, gedienstig-
heden |
|
dialogue |
tweespraak, samenspraak |
|
|
dicteren |
bewoorden, voorzeggen |
complimenteren |
gedienstigheid betonen |
|
dictum |
spreuk, uitspraak |
complot |
samenspanning |
|
diffamatie |
beroving van faam, achterklap |
complotteren |
samenspannen |
|
diffameren |
beroven van faam, achterklappen |
comportement |
handel en wandel, gedrag |
|
differentie |
verschil, onderscheid |
comporteren |
gedragen |
|
differeren |
verschillen, uitstellen |
componeren |
samenstellen, dichten |
|
difficiel |
moeilijk, zwaar |
compositie |
samenstelling |
|
difficulteren |
moeilijk maken, bemoeilijken |
comprehenderen |
begrijpen, bevatten |
|
difficulteyt |
moeilijkheid |
comprehensie |
bevatting, begrip |
|
diffidentie |
wantrouwen, ongeloof |
compres |
ineengedrongen, ineengeperst |
|
diffideren |
wantrouwen, niet geloven |
comprimeren |
samenpersen, samendrukken |
|
digereren |
verteren |
compromis |
toezegging, belofte |
|
digesta |
vergaarde en samengestelde
zaak |
compromitteren |
toezeggen, beloven |
|
|
comptoir |
rekenkamer, schrijfkamer |
|
digestie |
vertering |
compulsoir |
bevelschrift, mandement
bevel tegen een geweigerd recht
of geleden overlast, dwangbrief |
|
digniteyt |
waardigheid, aanzienlijkheid |
|
|
dilatie, dilay |
uitstel, rekken in de tijd |
computatie |
rekening, aanrekening |
|
dilapideren |
verkwisten |
computeren |
berekenen |
|
dilatoire exceptie |
hulpmiddelen om een zaak uit
te stellen |
|
verlenen, toegeven, toestaan,
bewilligen |
|
|
concederen |
|
dilayeren |
uitstellen, laten aanslepen |
|
|
|
|
concept |
begrip, ontwerp |
|
diligent |
naarstig, ijverig, vlijtig |
concerneren |
betreffen, toebehoren aan |
|
diligentie |
naarstigheid, vlijt, ijver |
concertatie |
samenstrijding |
|
diligeren |
liefhebben, houden van |
concerteren |
strijden, samen strijden |
|
diminuëren |
verminderen, verkleinen, afnemen |
concessie |
toestand, toelating, bewilliging |
|
diminutie |
vermindering, afname,
verkleining |
conchierge |
hofwachter, (stad)huisbewaarder |
|
|
concilie |
raadsvergadering, landsdag,
kerkraad |
|
dimissie |
ontslag |
|
|
dimitteren |
vrijlaten, ontslaan, vrijstellen |
conciliëren |
bevredigen, verzoenen |
|
dimoveren |
verdrijven, afwenden |
concipiëren |
ontwerpen, opnemen |
|
direct |
regelrecht, rechtstreeks |
concluderen |
besluiten |
|
directeur |
bestuurder, bewindhebber |
conclusie |
slot, besluit |
|
directie |
bestuur, beleid |
conclusie in rechten |
korte stelling en basis waarop
een akte wordt ingeleid |
|
dirigeren |
besturen, het bewind voeren |
|
|
dirimeren |
afscheiden, ontdoen |
concluderen in rechten |
een (rechts)zaak sluiten |
|
disavantagie |
nadeel |
concordaet |
overeenstemming |
|
disceptatie |
krakeel, redetwist |
concorderen |
overeenkomen |
|
discepteren |
ruzie maken, krakelen, twisten |
concordie |
eenstemmigheid, eendracht |
|
discerneren |
onderscheiden, onderkennen |
concubinie |
bijzit |
|
discipel |
leerling, scholier |
concupiscentie |
begeerlijkheid |
|
discipline |
leer, tucht |
concurrentie |
mededeling, samenloop |
|
discord |
onenigheid, tweedracht |
concurreren |
samenlopen, mededelen,
samen delen |
|
discorderen |
verschillen, twisten, tweedracht
zaaien |
|
|
|
|
|
|
|
|
concussie |
dwang, overlast |
|
discourageren |
ontmoedigen |
condemnatie |
vonnis in iemands nadeel |
|
discordantie |
verschil, meningsverschil |
condemneren |
verwijzen, doemen |
|
discoureren |
redeneren, redevoeren |
condescenderen |
aftreden, toestaan, inwilligen |
|
discours |
redevoering, uiteenzetting |
condictie |
wederverschijning van wat
ten onrechte betaald is |
|
discreet |
bescheiden |
|
|
discrepantie |
verschil, onenigheid |
condiscipel |
schoolgezel, medeleerling |
|
discreperen |
verschillen |
conditie |
voorwaarde |
|
discretie |
bescheidenheid |
conditioneel |
op voorwaarde |
|
diserte |
welbespraakt, welsprekend |
conditioneren |
bespreken, voorbereiden |
|
disgratie |
ongunst, ongenade |
condoleantie |
rouwbeklag |
|
disjunctie |
scheiding, verdeling |
conducteur |
leidsman |
|
disjungeren |
scheiden, verdelen |
conduiseren |
beleggen, begeleiden |
|
disordre |
verwarring, verwardheid |
confederatie |
verbond, bondgenootschap |
|
dispariteyt |
ongelijkheid, oneenparigheid |
confedereren |
een verbond sluiten |
|
dispensatie |
vrijstelling, kwijtschelding |
conferentie |
samenspraak, redewisseling |
|
dispenseren |
vrijstellen, kwijtschelden |
confereren |
overeenbrengen, uitwisselen |
|
dispensier |
schatmeester, uitdeler |
confesseren |
belijden, bekennen, biechten |
|
displiceren |
mishagen |
confessie |
belijdenis, bekentenis, biecht |
|
disponeren |
schikken, beschikken |
confidentie |
vertrouwen, vrijmoedigheid |
|
dispositie |
ordelijke beschikking, ordelijke
bestelling |
confiëren |
toevertrouwen |
|
|
confirmatie |
bevestiging |
|
dispositief |
korte inhoud, besluit |
confirmeren |
bevestigen |
|
disputatie |
redetwist, onenigheid |
confiscatie |
verbeurdverklaring |
|
disputeren |
redetwisten |
confisqueren |
verbeurd verklaren, aanslaan |
|
diffentie |
tweedracht, onenigheid |
confluentie |
samenvloeiing, toeloop |
|
diffentiëren |
oneens zijn, tweedracht zaaien |
|
|
|
|
|
conflueren |
samenvloeien, samenlopen |
|
dissertatie |
redenering, uiteenzetting |
confonderen |
verwarren, beschamen |
|
disserteren |
redevoeren, uiteenzetten |
conform |
gelijk, gelijk gemaakt |
|
dissidie |
tweedracht, onenigheid |
conformeren |
vergelijken, gelijk maken |
|
dissimulatie |
ontveinzing, verbloeming |
conformiteyt |
gelijkgesteldheid |
|
dissimuleren |
ontveinzen, verbloemen |
conforteren |
versterken |
|
dissipatie |
verstrooiing |
confrater |
spitsbroeder, medebroeder |
|
dissiperen |
verstrooien |
confronteren |
partijen samen aanhoren,
in vergelijk gaan |
|
dissolveren |
oplossen, ontbinden, losmaken |
|
|
dissolut |
los, ongebonden |
confugeren |
zijn toevlucht nemen |
|
dissolutie |
ongebondenheid |
confugie |
verwarring |
|
distantie |
wijdte, afstand, afgelegen zijn |
confuys |
verward, ontsteld, overhoop |
|
distentie |
uitbreiding |
confutatie |
weerlegging |
|
distinctie |
onderscheid, onderscheiding |
confuteren |
weerleggen |
|
distinguëren |
onderscheiden, verschil maken |
congratuleren |
begroeten, gelukwensen |
|
distractie |
uitdeling, verkoop |
congregatiën |
verzameling, bijeenkomst |
|
distraheren |
uitdelen, verkopen |
congregeren |
verzamelen, bijeenkomen |
|
distribuëren |
verspreiden, verdelen |
conjecture |
raadsel, raming, gissing |
|
distributie |
verspreiding, uitdeling |
conjectureren |
ramen, gissen |
|
district |
kreis, kring, omgeving, gebied |
conjunctie |
samenvoeging |
|
dissuaderen |
afraden, ontraden |
conjuncture |
beloop, samenvoeging |
|
divers |
ongelijk, verschillend, verscheiden |
conjungeren |
samenvoegen |
|
diversiteyt |
verscheidenheid |
conjuratie |
samenzwering |
|
diverselyk |
verschillend, onderscheiden |
conjureren |
samenzweren |
|
diverteren |
afwenden, afleiden |
connecteren |
samenknopen, verbinden |
|
divideren |
verdelen, scheiden |
connectie |
verband |
|
divisie |
onderdeel, afgescheiden deel |
connexiteyt |
verband, samenkoppeling |
|
divortie |
echtscheiding |
conniventie |
oogluikend toegestaan |
|
divulgeren |
gemeen maken, ruchtbaar
maken, verspreiden |
|
|
|
|
conniveren |
oogluikend toestaan, door de
vingeren zien |
|
doceren |
aanleren, onderwijzen, doen
blijken |
|
|
|
conquest |
verovering, overwinning |
|
doctor |
leraar, onderwijzer |
conquesteren |
veroveren, overwinnen,
verkrijgen |
|
document |
bewijs, betoog |
|
|
dogma |
grondbegrip, basisleer |
consacreren |
heiligen, weiden, opdragen |
|
dogmatiseren |
als basis onderwijzen |
consanguiniteyt |
bloedverwantschap |
|
doleantie |
beklag, aanklacht |
conscenderen |
klimmen, opklimmen |
|
doleren |
treuren, klagen |
consciëntie |
geweten, gemoed |
|
domestiek |
huisgenoot |
consciëntieus |
oprecht, rechtvaardig,
gewetensvol |
|
domeynen |
heerlijkheid, gebied
"landtsinkomen" |
|
|
|
consent |
toestand, gewilligheid |
|
domicilie |
woonstee, woonplaats, adres |
consenteren |
toestemmen, inwilligen |
|
domicilie kiezen |
kiezen als woonplaats |
consequentie |
gevolg |
|
dominatie |
heerschappij, (over)heersing |
conservatie |
bewaring, onderhoud |
|
domineren |
heersen, de meester zijn |
conserveren |
bewaren, onderhouden,
beschutten |
|
donatie |
gift, geschenk |
|
|
donatio causa mortis |
gift als gevolg van overlijden |
considerabel |
aanzienlijk, bedenkelijk |
|
dote |
bruidsschat, huwelijksgoed |
consideratie |
inzicht, bedenking |
|
doteren |
begiftigen, schenken,
ten huwelijk geven |
|
|
|
|
considereren |
bedenken, inzien, bemerken |
|
douarie |
bezit van een weduwe, vruchtgebruik van een weduwe |
consignatie |
verzegeling, aanslag |
|
|
consingeren |
verzegelen, aanslaan, beslag
leggen |
|
douariere |
weduwe en boedelhoudster |
|
|
dresseren |
africhten, verbeteren |
consistentie |
bestendigheid |
|
dubbel |
naschrift, afschrift, kopie |
consisteren |
bestaan |
|
dubieus |
twijfelachtig |
consistorie |
kerkraad, raadkamer |
|
dubiteren |
twijfelen, aarzelen |
consolatie |
troost |
|
duël |
kamp, tweestrijd, tweegevecht |
consoleren |
troosten |
|
duplicatie |
verdubbeling |
consolidatie |
vermenging, samensmelting |
|
dupliceren |
verdubbelen |
consolideren |
vermengen, samenvoegen |
|
dupliceren in rechten |
"is als den verweerdere ant-woordt op een wederantwoordt,
ofte replicque van den aenlegger" |
consonant |
overeenstemmend, gelijkluidend |
|
|
confort |
makker, maat, kameraad,
medestander |
|
|
|
|
durabel |
duurzaam, langdurig |
conspiratie |
samenspanning, samenzwering |
|
|
|
conspireren |
samenzweren, samenspannen
(meestal met de bedoeling om
iets verkeerd te doen) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
constant |
standvastig |
|
|
|
consteren |
waar zijn, blijken, bekend zijn |
|
|
|
constituant |
rente-verschrijver |
|
|
|
constituëren |
machtig maken, in plaats stellen |
|
|
|
constitutie |
instelling, toezegging |
|
|
|
constringeren |
dwingen, opleggen |
|
|
|
constructie |
beleid, bouwsel |
|
|
|
construëren |
bouwen, samenvoegen, beleggen |
|
|
|
|
|
|
|
|
consult |
wijs |
|
|
|
consultatie, consulte |
raadgeving, raadpleging |
|
|
|
consumeren |
doorbrengen, verteren, verslijten |
|
|
|
consummatie |
voleinding, voltooiing |
|
|
|
consummeren |
voleinden, voltooien, volbrengen |
|
|
|
consumptie |
gelag, vertering, voldoening |
|
|
|
contagie |
besmetting |
|
|
|
contagieus |
besmettelijk |
|
|
|
contemplatie |
overdenking, opmerking |
|
|
|
contempleren |
beschouwen, overdenken,
opmerken |
|
|
|
|
|
|
|
contenantie |
gelaat |
|
|
|
contenderen |
twisten, krakelen, ruziën, eisen |
|
|
|
content |
gereed, klaar |
|
|
|
contentie |
twist, gekrakel, ruzie |
|
|
|
contentieus |
met ruzie, met onmin |
|
|
|
conterfeyten |
namaken, afbeelden |
|
|
|
conterfeytsel |
afbeelding |
|
|
|
contestatie |
betuiging |
|
|
|
contesteren |
betuigen, beroepen |
|
|
|
contboralen |
bruid en bruidegom, echtgenoot,
bedgenoot |
|
|
|
|
|
|
|
contineren |
bevatten, begrijpen |
|
|
|
continenti |
ingetogenheid, onthouding |
|
|
|
continuatie |
volharding, doorzetting, vervolg |
|
|
|
continueel |
gedurig, voortdurend |
|
|
|
continuëren |
aanhouden, volharden, vervolgen |
|
|
|
|
|
|
|
|
contract |
overeenkomst, verdrag |
|
|
|
contract antenuptieel |
huwelijkse voorwaarde |
|
|
|
contractant |
onderhandelaar |
|
|
|
contracteren |
overeenkomen, onderhandelen,
een verdrag sluiten |
|
|
|
|
|
|
|
contradiceren |
tegenspreken |
|
|
|
contradictie |
tegenspraak, tegenspreking |
|
|
|
contraheren |
samen handelen, overeenkomen |
|
|
|
contrarie |
dwars, strijdig |
|
|
|
contrariëren |
tegenstrijden, tegenstreven |
|
|
|
contrariëteyt |
strijdigheid |
|
|
|
contraveniëren |
tegengaan, overtreden |
|
|
|
contraventeur |
overtreder, tegenspreker |
|
|
|
contraventie |
overtreding |
|
|
|
contre-banderen |
tegen-aanspannen |
|
|
|
contre-manderen |
afzeggen, tegenbieden |
|
|
|
contrerolle |
tegenboek |
|
|
|
contrerolleren |
tegenboekhouden |
|
|
|
contrerolleur, controlleur |
tegenboekhouder |
|
|
|
contrey |
landstreek, gewest |
|
|
|
|
|
|
|
|
contribuëren |
opbrengen, bijbrengen |
|
|
|
contributie |
opbrengst, schatting |
|
|
|
controvers |
strijdig, onenigheid tussen
partijen |
|
|
|
|
|
|
|
controversie |
geschil, twist, tegenstrijdigheid,
geding |
|
|
|
|
|
|
|
controverteren |
twisten, in geschil trekken |
|
|
|
contumatie |
weerspannigheid, hardnekkigheid |
|
|
|
contumaceren |
iemand straffen omdat hij weer-
spannig is en om die reden niet
voor de rechtbank verschijnt |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
convalesceren |
gezond worden, genezen |
|
|
|
convalescentie |
genezing |
|
|
|
convenant |
verdrag |
|
|
|
convenient |
behoorlijk, welvoeglijk |
|
|
|
conveniëntie |
overkomst, aanspraak, voor-
waarde |
|
|
|
|
|
|
|
conveniëren |
passen, voegen, voor het
gerecht dagen |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
convent |
klooster |
|
|
|
conventicule |
samenrotting |
|
|
|
conversatie |
gemeenzaamheid, omgang |
|
|
|
converseren |
omgaan |
|
|
|
converteren |
omkeren, veranderen, bekeren |
|
|
|
convicie |
scheldnaam, toenaam,
schamperheid, verwijt |
|
|
|
|
|
|
|
convinceren |
overwinnen |
|
|
|
convocatie |
samenroeping, vergadering |
|
|
|
convoceren |
samenroepen |
|
|
|
convoy |
geleide, vrijgeleide |
|
|
|
convoyëren |
geleiden, begeleiden |
|
|
|
copye |
afschrift, naschrift, dubbel |
|
|
|
copiëren |
naschrijven, verdubbelen |
|
|
|
copieus |
ruim, rijkelijk, overvloedig |
|
|
|
cordiael |
openhartig, hartelijk |
|
|
|
corpulent |
lijvig, dik, grof |
|
|
|
correctie |
verbetering, berisping |
|
|
|
correspondentie |
heimelijke overeenkomst |
|
|
|
corresponderen |
overeenkomen, bij mekaar
passen |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
corrigeren |
verbeteren, rechttrekken |
|
|
|
corroboratie |
versterking |
|
|
|
corroboreren |
versterken |
|
|
|
corruëren |
instorten, vervallen, neerstorten |
|
|
|
corrumperen |
bederven, verblinden, iemand
met giften omkopen |
|
|
|
|
|
|
|
corruptie, corruptele |
kwade invoering, omkoping |
|
|
|
costumen, costuymen |
gewoontes, oude gebruiken |
|
|
|
couragie |
moed, lust, wakkerheid |
|
|
|
couragieus |
moedig, stoutmoedig |
|
|
|
courant |
klaar, bereid, vaardig |
|
|
|
cours |
loop, trant, gebruik |
|
|
|
courtisaen |
hoveling |
|
|
|
courtois |
hoofs, beleefd, heus |
|
|
|
courtoysie |
beleefdheid, hoffelijkheid |
|
|
|
cousin |
neef |
|
|
|
couvert |
deksel, omslag |
|
|
|
creantie |
geloofbaarheid, geloofsbrief |
|
|
|
creatuer |
schepsel, maaksel |
|
|
|
credentie |
geloofbaarheid, geloofsbrief |
|
|
|
|
|
|
|
|
crediet |
geloof, schuld |
|
|
|
crediteren |
borgen, vertrouwen, geloven |
|
|
|
crediteur |
schuldeiser, iemand die aan
anderen uitleent |
|
|
|
|
|
|
|
creëren |
maken, scheppen, verkiezen |
|
|
|
crimen |
schuld, misdaad |
|
|
|
crimineel |
halsgerecht |
|
|
|
crimineel proces |
halsrecht |
|
|
|
criminele justitie |
bloedrecht, halsrecht |
|
|
|
criminele sake |
halszaak, bloedzaak |
|
|
|
cronyk |
historie, tijdboek |
|
|
|
cruel |
wreed, hard |
|
|
|
culpabel |
schuldig, strafbaar |
|
|
|
culperen |
beschuldigen, betichten |
|
|
|
cultiveren |
bebouwen |
|
|
|
cumulatie |
ophoping, vermeerdering |
|
|
|
cumuleren |
ophopen, samenhopen |
|
|
|
curabel |
geneeslijk, te genezen |
|
|
|
curatele |
redding, bezorging, regereing |
|
|
|
curateur |
regeerder, toeziener |
|
|
|
curieus |
nauwkeurig |
|
|
|
curieusheyt |
netheid |
|
|
|
custodie |
gevangenis, koker, kerker |
|
|
|
custos |
koster |
|
|
|
|
|
|
|
|
Samengesteld door Georges Brems & Bert Vleugels
|