Opmerking
Omwille van het grote aantal afbeeldingen, werd deze pagina opgesplitst naar twee pagina's:
- Algemene informatie over carnaval en de stoet (deze pagina)
- Overzicht van de prinsen en prinsessen
Informatie |
|
Twee weken voor Pasen - het octaaf van halfvasten - gaat in Willebroek de carnavalstoet uit. Vooraan in de stoet lopen de gemeentelijke reuzen: Janneke, Mieke en Katoke. Bron: Gemeentelijke website |
|
Karnaval te Willebroek ... De oorsprong van het karnavalvieren ligt bij de Romeinen, die reeds een zonderlnge vorm van maskerade huldigden, die met uitbundige drank- en braspartijen werden afgerond. ... Karnaval stak tijdens de 18de eeuw voor 't eerst de neus aan het Willebroekse venster. Dat blijkt ondermeer uit de wet van 18 juni 1791, waardoor "verkleedingen ofte zogenaemt Madqueraden" strikt verboden werden. ... 1887: gemaskerde optocht De eigenlijke Karnavalstoeten zijn later ontstaan, al is er daarnaast ook de folklore geweest, zoals die omstreeks 1910 werd beleefd... De feestelijkheden begonnen om vier uur in de namiddag, toen de bevolking van het Willebroekse Vaartland - meestal werkzaam in de papierfabriek De Naeyer - met de tamboer aan de kop de fabriekspoort uittrok, de vrouwen uitgedost als Hollandse boerinnekens, de mannen in splinternieuwe blauwe kiel. ... De mannen van "den IJzeren" trokken 's anderendaags naar de vaart, bij Bol van Zan, en haalden er te vier uur hun vrouwen af. Dansend en zingend trokken ze dan van herberg tot herberg. Soms gebeurde het dat de vrouwen een mannenbroek aantrokken, om aldus hun "heerschappij" beter tot haar recht te doen komen... ... 1894: startjaar der stoeten De eerste Karnavalstoet van ter plekke dateert van in 1894, toen Joseph De Maeyer - schrijver) en Frans Daems (voorzitter van d"den Bond der Neringdoeners van Willebroeck"), de heren voorzitters en leden der maatschappij bekend maakte dat ze in hun laatste zitting besloten hadden, ter gelegenheid van Half-Vasten een Karnavalstoet in te richten "... die zekerlijk tering en nering in onze gemeente brengen moet". ... De toenmalige stoet werd om 14 uurop het Sasplein gevormd en werd ontbonden op de Markt. Het was de deelnemers ten strengste verboden "... redeloze of kwetsende politieke voorstellingen te doen". (zie ook het pamflet uit 1898 hieronder) ... Sinds 1899 schijnt de regelmaat gebroken te zijn. We zien dat er op 22 maart 1903 nog een "overgrote carnavalstoet" is geweest. ... De heropstanding Op 31 januari 1907 vertrekt er een brief van "Willebroeck Aantrekkelykheden". Hij is gericht aan de voorzitters en bestuursleden van alle plaatselijke verenigingen, en ondertekend namens "de maatschappij Willebroeck Aantrekkelykheden", door ere-voorzitter Robert Peeters, voorzitter Thomas en schrijver J. Frateur, en voor de "bond der neringdoenden" door voorzitter F. Daems en schrijver J. De Maeyer. Daarin wordt gezegd dat "... de Willebroeckse bevolking het voor geen gemeente moet onderdoen, wanneer het de inrichting geldt van feesten. De stoet zal plaatsvinden op zondag 10 maart 1907. ... Iedereen doet mee Er werd een drukke correspondentie gevoerd, met als resultaat dat reeds op 14 februari 1907, de Koninklijke Harmonie Sinte Cecilia, de Fanfare Eendracht, de Moedige Leerjongens en de Moedige Harmonicaïsten hun bereidheid om mee te doen hadden verklaard, samen met een 15-tal gelegenheidsgroepen.
Deelnemende groepen
In 1910 trekt de stoet op zondag 6 maart langs de straten en in 1912 is zondag 17 maart de grote dag. ... De heropstanding In 1935 gaat men opnieuw van start. Door "... eenige onpartijdige neringdoensers en herbergiers" werd het gedacht opgevat om op 31 maart (Halfvasten) een carnavalstoet in te richten , dit nadat Peer De Moor en Frans Baeken op 7 maart 1935, in naam van de verenigde handelaars en herbergiers, aan het college van burgemeester en schepenen hadden gevraagd "... om een cavalcade verkleede stoet met Halfvasten in te richten. En wel op deze manier dat ieder die zich wil verkleeden, zich van 1 uur 's middags tot 1 uur 's avonds naar wensch kan kleeden." Het inrichtingscommiteit bestaat op dat moment uit:
... Het traject van de carnavalstoet in maart 1938 was:
Samenstelling van de jury (in maart 1939)
Lees het volledige artikel in de Willebroekse Kronieken (zie brongegevens hieronder) Bron: Willebroekse Kronieken ("Karnaval te Willebroek", Werkgroep Heemkunde - Geschiedenis - Leefmilieu, Karel De Decker - Gaston Fromont, Willebroek, 1987, nr. 1) |
|
De reuzen van Willebroek Janneke, Mieke en Katoke - de Willebroekse Reuzen - vormen een feestvierend gezin dat steeds van de partij is bij volkse en vrolijke gebeurtenissen, waarbij het vanuit de hoogte lachend neerkijkt op de feestvierders langs de weg. ... De "blijde intrede van de Reus en de Reuzin" (Katoke was toen nog niet geboren), was tijdens de carnavalstoeten die van 1935 tot 1939 door de Willebroekse straten trokken, een hele gebeurtenis.
Lees het volledige artikel in de Willebroekse Kronieken (zie brongegevens hieronder) Bron: Willebroekse Kronieken ("Willebroeck aan 't front", Werkgroep Heemkunde - Geschiedenis - Leefmilieu, Willebroek, 1986, nr. 1) |
|
Rond de periode van halfvasten viert Willebrok van oudsher Carnaval. In 1887 was al sprake van een "gemaskerden optocht gedaan met muziek, fakkellicht, lampen, chineesche lantaarnen en bengaalsche vlammen" en in 1894 richtte de "Bond der Neringdoenden van Willebroek" een uitnodiging aan de Willebroekse middenstandsmaatschappijen om mee te werken aan "een karnavalstoet die zekerlijk tering en nering in onze gemeente brengen moet". ...
Lees het volledige artikel in het tijdschrift Vaertlinck (zie brongegevens hieronder) Bron: TS-VRTL (2012 - nr. 4, "Willebroek viert carnaval!", Kevin Polfliet) |
|
De Carnavalstoeten van 1947 tot 1986 Dankzij privaat initiatief werd jaarlijks, ter gelegenheid van half-vasten, een carnavalstoet ingericht. Deze stoeten kenden steeds een groeiende bijval. ... Na de oorlog werd echter terug de hand aan het werk geslagen en op initiatief van Laurent De Laet, Arthur Smets en Frans Wauters werd in 1946 een stoet ingericht. ... Op 19 februari 1947 besloot het College van Burgemeester en Schepenen zelf een carnavalstoet in te richten. Schepen Edmond Van Lerberghe kreeg van het College opdracht er één ineen te steken. Hij richtte een Comité van de Carnavalstoet op, bestaande uit:
Het Comité richtte een oproep tot alle maatschappijen der gemeente. De gemeente zelf zorgde voor een financiële toelage en dankzij de medewerking van de handelaars en de herbergiers trok op 16 maart 1947 - amper één maand nadat het Comité van de Carnavalstoet was opgericht - de 1ste carnavalstoet na de bevrijding door de Willebroekse straten. ... De eerste jury van de carnavalstoet bestond uit:
... Op 7 maart 1948 trok de 2de stoet door de Willebroekse straten. Het Comité was ondertussen versterkt met Albert De Nies en August Lawaen. Op 27 maart van datzelfde jaar zouden G. Verbruggen, G. Goossens en J. Van Aken het Comité vervoegen. ... In 1950 gaf Henri De Wit zijn ontslag als voorzitter van het Comité. Hij werd opgevolgd door Jef Van Dam, erevoorzitter van het comité tot bij zijn overlijden in 1986. Het Comité zou nu vele jaren onveranderd blijven, en bestond uit:
De jury zou gedurende vele jaren blijven bestaan uit:
... Uit de ondersteuningslijsten van 't jaar 1954 zien wij dat de grote steuners waren:
... Tot en met 1960 werd de verkiezing van Prins Carnaval telkens georganiseerd op een bal, ingericht door de Ping Pong Club Dynamite. Door deze club werd een prinsenwagen gebouwd, waarop de Prins meereed in de stoet. ... Vanaf 1961 zout het Comité de Prinsenverkiezing zelf organiseren, daar Ping Pong Club Dynamite elk jaar verlies leed met het organiseren van de aantselling van een Prins en met het bouwen van een prinsenwagen. ... Lees het volledige artikel in de Willebroekse Kronieken (zie brongegevens hieronder) Bron: Willebroekse Kronieken ("Willebroeck aan 't front", Werkgroep Heemkunde - Geschiedenis - Leefmilieu, Willebroek, 1986, nr. 1) |
|
Aan de Willebroekse Carnavalstoet namen volgende plaatselijk muziekmaatschappijen deel (1947):
...
Willebroekse deelnemende groepen aan de carnavalstoet (1947)
... Lees het volledige artikel in het tijdschrift Vaertlinck (zie brongegevens hieronder) Bron: TS-VRTL (2017 - nr. 3, "Het gebeurde 70 jaar geleden", Gary Mantiers) |
De prinsen en prinsessen carnaval
De carnavalstoet
|
20 maart 1898 Affiche / strooibiljet voor de carnavalstoet. Klik op de foto voor een grotere afbeelding. Bron: PI-TB, druk. F. Thomas-Baggerman |
|
1900 - 1914 De carnavalsgroep "de Negers van den Dijk" Bron: ? |
|
1906 Penning gemaakt voor de jaarmarkt van 1906 Bron: PI-TB |
|
augustus 1914 Carnavalgroep. De praalwagen waarmee Stanne Bos zinnens was aan de "grote bloemenstoet" deel te nemen. Met de bloemenstoet werd o.a. de 110de verjaardag van de Koninklijke Harmonie gevierd. De stoet was gepland om op 15 en 16 augustus uit te rijden. WO I brak echter uit op 4 augustus, en de stoet werd afgelast. Bron: PI-TB, Willebroekse Kronieken ("Karnaval te Willebroek", Werkgroep Heemkunde - Geschiedenis - Leefmilieu, Karel De Decker - Gaston Fromont, Willebroek, 1987, nr. 1) |
|
±1912 Carnavalgroep de monsterdanseressen van Bratzaky (of Broadzakky) van Stanne Bos. De groep "Gezelschap Labory" vermeldt een gewicht van "260 pounds" (of 130 kg). Stanne Bos staat centraal op de foto. De andere "figuranten": Peer van Sooi De Heel, Clement De Heel, Armand De Heel en Gust van Pitje Karnas. De 3 "negerdanseurs" op de voorgrond zijn: Désiré van de Coté, Gène De Mol en Taaf van Rikus De Heel. Bron: PI-TB, Willebroekse Kronieken ("Karnaval te Willebroek", Werkgroep Heemkunde - Geschiedenis - Leefmilieu, Karel De Decker - Gaston Fromont, Willebroek, 1987, nr. 1) |
|
± maart 1930 De Willebroekse carnavalsstoet is in feite uit de omstreeks 1910 geweldig florerende folklore gegroeid. De feestelijkheden begonnen al in de namiddag. De lokale bevolking, die voornamelijk bij De Naeyer werkzaam was, stapte met Halfvastendag meestal - met de tamboer op kop - de fabriekspoort uit. De vrouwen waren als Hollandse boerinnetjes uitgedost en de mannen droegen een nieuwe kiel. Op speciaal vervaardigde houten planken, die een lengte van 5 tot 6 meter hadden, werden klompen genageld. Zestien koppels staken er hun voeten in en kadansden op het eentonige gedreun van de trommel, de bevolkte straten op. De lokale beenhouwers deden graag mee met "den volke". Zij vonden de tijd om jaarlijks iets anders te brengen. Zo pakten zij eens met een wagen uit, waarop een reuzentrechter met kamwiel stond en waarin zowel jongens als meisjes één na één werden neergelaten. Wanneer men nadien aan het kamwiel draaide, verdwenen de jongens en de meisjes en verschenen er ... witte pensen! De mannen van "den IJzeren" deden het helemaal anders. Die haalden de dag nadien, bij Bol van Zan op de vaart, de vrouwen af, waarna ze dansend en zingend (en drinkend) van herberg tot herberg trokken. Een folklore die standhield tot op de dag waarop Jules Vermeersch - ofte wel Jules Limonade - in de Willebroekse arena verscheen. Want Jules had de wereld veroverd. Hij had stoeten gezien, die marcheerden en die veel volk wisten te lokken. Hij stichtte later, samen met Peer De Moor en Leonard Bogaerts, de Willebroekse carnavalsstoet, de de stoet van de streek zou worden. Op de lnker foto zien wij Frans De Borger, de medestichter van de "Kristelijke Vakvereeniging te Willebroek", zoals die destijds in één van de stoeten is opgestapt. Op de rechter foto herkennen wij de toen 14-jarige Maria Van Heck-Mertens, zoals zij ten gerieve van de Willebroekse carnavalsstoet van 1930 kleurrijk werd opgedirkt. Bron: "Kent u ze nog... de Willebroekenaars?" (Karel De Decker, Edit. Europese Bibliotheek - Zaltbommel, NL, 1977) |
|
± 1935 Het carnavalcomité anno ±1935. Vooraan van links naar rechts: Leonard Van de Sande, Peer De Moor, Leonard Bogaerts. Op de achtergrond zie je twee gemeentarbeiders, aan weerszijden van de reuzen. Het zou kunnen dat de persoon aan de linkerkant De Meulder heet, en die aan de rechterkant De Dijl (met toenaam den Bosman). Vraag: heeft iemand hierover meer informatie? Bron: archief Willy Mees - Albert Mees |
|
1936 Twee foto's en bijhorende tekst intijdschrift De Stad. Bron: De Stad (1936) |
|
1936 Foto en bijhorende tekst over carnaval in Willebroek. Bron: Het Volk (1936) |
|
1937 Foto's met bijhorende tekst van het carnaval in Willebroek. Bron: De Stad (1937) |
|
1937 Het carnavalcomité poseert voor de foto aan de ingang van café de Vlierboom. Van links naar rechts (voor- & achteraan): François Baeken, Jules Vermeersch, Albert Van Roy, Guillielmus Mees, Jef Van Dam, Jos Verbruggen, Peer De Moor, Jules "van 't Keizershof", Leonard Van de Sande. Bron: archief Willy Mees - Albert Mees |
|
19 maart 1950 Het comité van de Carnavalstoet, na de ontvangst op het gemeentehuis. Bron: PI-TB, archief Willy Mees-Albert Mees (onderste foto) |
|
Het Carnavalsgebeuren in Willebroek kende van bij het begin een overgroot succes en bracht telkenjare een grote massa mensen naar Willebroek. De Willebroekse carnavalstoet was dan ook het hoogtepunt van de carnavalperiode, en trok talrijke groepen aan uit binnen- en buitenland. Het comité van de carnavalstoet spaarde dan ook geen moeite om van "hun" stoet een attractie te maken die iedereen aansprak: groot en klein, jong en oud, en dit ieder jaar opnieuw met steeds een zeer grote belangstelling. Bron: TS-VRTL (2006 - nr. 4) |
|
1975 De prinsenwagen in de August Van Landeghemstraat, vlakbij het Pleintje. Bron: PI-TB |
|
1975 Bron: ? |
|
1975-1980 Kaart uit het kaartspel uitgegeven door VVV Vaartland. Bron: VRTLND, Jan De Raeymaecker |
|
maart 1979 Bron: ? |
|
1980 - 1985 (?) De reuzen die elke keer meelopen in de carnavalstoet. Bron: PI-TB |
|
1981 Bron: ? |
|
oktober 1981 De prinsengilde op de trappen van het gemeentehuis. Bron: ? |
|
28 maart 1982 Programma en publiciteit in de Carnavalsbrochure van 1982 Bron: GEM-PUB |
|
1982 Bron: PI-TB |
|
2007 Bron: PI-TB |
|
2011 Bron: cbou (?) |
|
22 maart 2015 Affiche voor de aankondiging van de carnavalstoet. Bron: GEM-PUB, PI-TB |
|
2015 Bron: PI-TB |
|
13 maart 2016 Aankondiging van de carnavalstoet. Bron: GEM-PUB, PI-TB |
|
2 april 2017 Affiche voor de carnavalstoet Bron: gemeentebestuur Willebroek |
|
maart 2017 Bron: PI-TB |
|
maart 2018 Aankondiging van de carnavalstoet in het gemeenteblad. Bron: GEM-PUB, PI-TB |
|
2018 De Poutrellekes... Bron: |
|
maart 2018 De Willebroekse reuzen Katoke, Janneke en Mieke Bron: PI-TB |
|
2019 Aankondiging van de carnavalstoet. Bron: GEM-PUB, PI-TB |
|
april 2019 Het carnavalscomité vindt dat de tijd gekomen is om de Willebroekse reuzen op te fleuren, en te voorzien van nieuwe kleren. Janneke, Mieke en Katoke (onderste foto) krijgen een nieuwe outfit. Bron: Comité van de Carnavalstoet - Willebroek |
|
april 2019 Janneke, Mieke en Katoke vlakbij de Vredesbrug op de Dr. Persoonslaan Bron: PI-TB |
|
april 2019 Voor de gelegenheid van de carnavalstoet van 2023 krijgen de Willebroekse reuzen een nieuwe outfit. Lees het volledige artikel hier. Bron: Het Laatste Nieuws (02-04-2019, Els Dalemans / David Legreve) |
|
2020 De carnavalstoet in de straten van Willebroek. Op de onderste foto de leden van het carnavalcomité. Bron: PI-TB |
|
2023 Aankondiging van de carnavalstoet. Bron: GEM-PUB, PI-TB |
|
2023 Het carnavalcomité op de Dr. Persoonslaan. Bron: PI-TB |
|
2023 De carnavalgroep van AD Delhaize. Bron: PI-TB |
|
2023 Een aantal sfeerbeelden van de carnavalstoet. Bron: PI-TB |
Nog verwerken
-