|
Opmerking
Omwille van het grote aantal afbeeldingen, werd deze pagina opgesplitst
naar twee pagina's:
Informatie
|
Twee weken voor Pasen - het octaaf van halfvasten - gaat in Willebroek
de carnavalstoet uit.
Vooraan in de stoet lopen de gemeentelijke reuzen: Janneke, Mieke
en Katoke.
Bron:
Gemeentelijke website
|
Karnaval te Willebroek
...
De oorsprong van het karnavalvieren ligt bij de
Romeinen, die reeds een zonderlnge vorm van maskerade huldigden,
die met uitbundige drank- en braspartijen werden afgerond.
...
Karnaval stak tijdens de 18de eeuw voor 't eerst
de neus aan het Willebroekse venster. Dat blijkt ondermeer uit de
wet van 18 juni 1791, waardoor "verkleedingen ofte zogenaemt
Madqueraden" strikt verboden werden.
...
1887: gemaskerde optocht
De eigenlijke Karnavalstoeten zijn later ontstaan,
al is er daarnaast ook de folklore geweest, zoals die omstreeks
1910 werd beleefd...
De feestelijkheden begonnen om vier uur in de
namiddag, toen de bevolking van het Willebroekse Vaartland - meestal
werkzaam in de papierfabriek De Naeyer - met de tamboer aan de kop
de fabriekspoort uittrok, de vrouwen uitgedost als Hollandse boerinnekens,
de mannen in splinternieuwe blauwe kiel.
...
De mannen van "den IJzeren" trokken
's anderendaags naar de vaart, bij Bol van Zan, en haalden er te
vier uur hun vrouwen af. Dansend en zingend trokken ze dan van herberg
tot herberg. Soms gebeurde het dat de vrouwen een mannenbroek aantrokken,
om aldus hun "heerschappij" beter tot haar recht te doen
komen...
...
1894: startjaar der stoeten
De eerste Karnavalstoet van ter plekke dateert
van in 1894, toen Joseph De Maeyer - schrijver) en Frans Daems (voorzitter
van d"den Bond der Neringdoeners van Willebroeck"), de
heren voorzitters en leden der maatschappij bekend maakte dat ze
in hun laatste zitting besloten hadden, ter gelegenheid van Half-Vasten
een Karnavalstoet in te richten "... die zekerlijk tering en
nering in onze gemeente brengen moet".
...
De toenmalige stoet werd om 14 uurop het Sasplein
gevormd en werd ontbonden op de Markt.
Het was de deelnemers ten strengste verboden "...
redeloze of kwetsende politieke voorstellingen te doen".
(zie ook het pamflet uit 1898 hieronder)
...
Sinds 1899 schijnt de regelmaat gebroken te zijn.
We zien dat er op 22 maart 1903 nog een "overgrote carnavalstoet"
is geweest.
...
De heropstanding
Op 31 januari 1907 vertrekt er een brief van "Willebroeck
Aantrekkelykheden". Hij is gericht aan de voorzitters en bestuursleden
van alle plaatselijke verenigingen, en ondertekend namens "de
maatschappij Willebroeck Aantrekkelykheden", door ere-voorzitter
Robert Peeters, voorzitter Thomas en schrijver J. Frateur, en voor
de "bond der neringdoenden" door voorzitter F. Daems en
schrijver J. De Maeyer.
Daarin wordt gezegd dat "... de Willebroeckse
bevolking het voor geen gemeente moet onderdoen, wanneer het de
inrichting geldt van feesten.
De stoet zal plaatsvinden op zondag 10 maart 1907.
...
Iedereen doet mee
Er werd een drukke correspondentie gevoerd, met
als resultaat dat reeds op 14 februari 1907, de Koninklijke Harmonie
Sinte Cecilia, de Fanfare Eendracht, de Moedige Leerjongens en de
Moedige Harmonicaïsten hun bereidheid om mee te doen hadden verklaard,
samen met een 15-tal gelegenheidsgroepen.
Deelnemende groepen
- Maatschappij "de Jonge Rookers" - (gevestigd bij
Frans Rabiot in de Statiestraat)
- Maatschappij "de Dyksche Vrienden" - (gevestigd
bij Leopold Roeyen aan de Oostvaartdijk nr. 49)
- "de Vlugge Doppers" - (gevestigd bij Jozef Pepermans
aan de Dendermondsesteenweg)
- Toneelmaatschappij "Van Peene's Kring"
- de Willebroecksche Reuzen (eerste vermelding)
In 1910 trekt de stoet op zondag 6 maart langs
de straten en in 1912 is zondag 17 maart de grote dag.
...
De heropstanding
In 1935 gaat men opnieuw van start. Door "...
eenige onpartijdige neringdoensers en herbergiers" werd het
gedacht opgevat om op 31 maart (Halfvasten) een carnavalstoet in
te richten , dit nadat Peer De Moor en Frans Baeken op 7 maart 1935,
in naam van de verenigde handelaars en herbergiers, aan het college
van burgemeester en schepenen hadden gevraagd "... om een cavalcade
verkleede stoet met Halfvasten in te richten. En wel op deze manier
dat ieder die zich wil verkleeden, zich van 1 uur 's middags tot
1 uur 's avonds naar wensch kan kleeden."
Het inrichtingscommiteit bestaat op dat moment uit:
- voorzitter: Peer De Moor
- ondervoorzitter: Leonard Bogaerts
- secretaris: Frans Baeken
- kassier: Leonard Van de Sande
...
Het traject van de carnavalstoet in maart 1938 was:
- om 13:00 hr vormen de groepen zich in de Appeldonkstraat
- om 13:00 hr stellen de wagens zich op in de IJzerenwegstraat
- om 14:00 hr vertrekt de stoet langs de Veert - August Van
Landeghemstraat - Nieuwstraat, Westdijk, Oude Dendermondsestraat,
Overwinningsstraat
rustpauze
Dokter Persoonslaan, Oostdijk, Molesntraat, Mechelsesteenweg
rustpauze
Dokter Persoonslaan, Dendermondsesteenweg
rustpauze
Tuinwijk - Jozef Wautersstraat, Stationsplein, Stationsstraat,
Guido Gezellestraat
rustpauze
Stationsstraat, Pastorijstraat, Groene Laan, Nieuwstraat, August
Van Landeghemstraat
schouwing van de stoet door de jury aan het gemeentehuis
Samenstelling van de jury (in maart 1939)
- Schaerlaecken - Westdijk (bouwmeester)
- G. Mauclet - Stationsstraat (ingenieur
- Jules Borghys - Laan der Verbondenen
- J. Pennewaert (bankbestuurder)
- A. Van Dyck - Stationsstraat
- F. Croes - Heffen (gemeentesecretaris)
- Herremans - Heffen
- Janssens - Klein-Willebroek (schoolhoofd)
- A. Vertommen - August Van Landeghemstraat
- F. Saerens - Ruisbroek (schoolhoofd)
- S. Gultens - Boomsesteenweg
Lees het volledige artikel in de Willebroekse Kronieken (zie
brongegevens hieronder)
Bron: Willebroekse Kronieken ("Karnaval te Willebroek",
Werkgroep Heemkunde - Geschiedenis - Leefmilieu, Karel De Decker
- Gaston Fromont, Willebroek, 1987, nr. 1)
|
De reuzen van Willebroek
Janneke, Mieke en Katoke - de Willebroekse Reuzen
- vormen een feestvierend gezin dat steeds van de partij is bij
volkse en vrolijke gebeurtenissen, waarbij het vanuit de hoogte
lachend neerkijkt op de feestvierders langs de weg.
...
De "blijde intrede van de Reus en de Reuzin"
(Katoke was toen nog niet geboren), was tijdens de carnavalstoeten
die van 1935 tot 1939 door de Willebroekse straten trokken, een
hele gebeurtenis.
Lees het volledige artikel in de Willebroekse Kronieken (zie
brongegevens hieronder)
Bron: Willebroekse Kronieken ("Willebroeck aan 't
front", Werkgroep Heemkunde - Geschiedenis - Leefmilieu, Willebroek,
1986, nr. 1)
|
Rond de periode van halfvasten viert Willebrok
van oudsher Carnaval.
In 1887 was al sprake van een "gemaskerden
optocht gedaan met muziek, fakkellicht, lampen, chineesche lantaarnen
en bengaalsche vlammen" en in 1894 richtte de "Bond der
Neringdoenden van Willebroek" een uitnodiging aan de Willebroekse
middenstandsmaatschappijen om mee te werken aan "een karnavalstoet
die zekerlijk tering en nering in onze gemeente brengen moet".
...
Lees het volledige artikel in het tijdschrift Vaertlinck (zie
brongegevens hieronder)
Bron: TS-VRTL (2012 - nr. 4, "Willebroek viert carnaval!",
Kevin Polfliet)
|
De Carnavalstoeten van 1947 tot 1986
Dankzij privaat initiatief werd jaarlijks, ter
gelegenheid van half-vasten, een carnavalstoet ingericht. Deze stoeten
kenden steeds een groeiende bijval.
...
Na de oorlog werd echter terug de hand aan het
werk geslagen en op initiatief van Laurent De Laet, Arthur Smets
en Frans Wauters werd in 1946 een stoet ingericht.
...
Op 19 februari 1947 besloot het College van Burgemeester
en Schepenen zelf een carnavalstoet in te richten. Schepen Edmond
Van Lerberghe kreeg van het College opdracht er één ineen te steken.
Hij richtte een Comité van de Carnavalstoet op, bestaande uit:
- Edmond Van Lerberghe - schepen
- Henri De Wit - voorzitter
- Jozef Van Dam - ondervoorzitter
- Jules Vermeersch - kassier
- Willem Verstrepen - afgevaardigde van de herbergiersbond
- Eduard Flerackers - afgevaardigde van de handelaarsbond
- Hendrik Fromont - secretaris
Het Comité richtte een oproep tot alle maatschappijen
der gemeente. De gemeente zelf zorgde voor een financiële toelage
en dankzij de medewerking van de handelaars en de herbergiers trok
op 16 maart 1947 - amper één maand nadat het Comité van de Carnavalstoet
was opgericht - de 1ste carnavalstoet na de bevrijding door de Willebroekse
straten.
...
De eerste jury van de carnavalstoet bestond uit:
- A. Van Dyck
- G. Vercruysse
- J. Schaerlaken
- R. Van Dyck
- J. Borghijs
- H. Wouters
- J. Droesbeke
- P. De Moor
...
Op 7 maart 1948 trok de 2de stoet door de Willebroekse
straten. Het Comité was ondertussen versterkt met Albert De Nies
en August Lawaen.
Op 27 maart van datzelfde jaar zouden G. Verbruggen,
G. Goossens en J. Van Aken het Comité vervoegen.
...
In 1950 gaf Henri De Wit zijn ontslag als voorzitter
van het Comité. Hij werd opgevolgd door Jef Van Dam, erevoorzitter
van het comité tot bij zijn overlijden in 1986.
Het Comité zou nu vele jaren onveranderd blijven,
en bestond uit:
- Jef Van Dam - voorzitter
- G. Verbruggen - ondervoorzitter
- Jules Vermeersch - kassier
- Henri Fromont - secretaris
- Willem Verstrepen, Eduard Flerackers, A. Lawaen, G. Goossens,
A. Reveraert, J. Van Aken en Edmond Van Lerberghe - leden
De jury zou gedurende vele jaren blijven bestaan
uit:
- A. Van Dijck
- J. Schaerlaken
- R. Van Dyck
- J. Borghijs
- J. Talboom
- A. De Smedt
- L. Roelants
...
Uit de ondersteuningslijsten van 't jaar 1954
zien wij dat de grote steuners waren:
- brouwerij Ardor
- voormalige brouwerij De Jonghe-Erix
- brouwerij Désiré Lamot en kinderen
- brouwerij Moortgat
- brouwerij van Wintam
- brouwerij Het Sas
...
Tot en met 1960 werd de verkiezing van Prins Carnaval
telkens georganiseerd op een bal, ingericht door de Ping Pong Club
Dynamite. Door deze club werd een prinsenwagen gebouwd, waarop de
Prins meereed in de stoet.
...
Vanaf 1961 zout het Comité de Prinsenverkiezing
zelf organiseren, daar Ping Pong Club Dynamite elk jaar verlies
leed met het organiseren van de aantselling van een Prins en met
het bouwen van een prinsenwagen.
...
Lees het volledige artikel in de Willebroekse Kronieken (zie
brongegevens hieronder)
Bron: Willebroekse Kronieken ("Willebroeck aan 't
front", Werkgroep Heemkunde - Geschiedenis - Leefmilieu, Willebroek,
1986, nr. 1)
|
Aan de Willebroekse Carnavalstoet namen volgende
plaatselijk muziekmaatschappijen deel (1947):
- Harmonie Volharding
- Fanfare de Eendracht
- Harmonie Deugd en Vlijt
- Muziekmaatschappij Volharding
- de Mannen van Anderlecht
...
Willebroekse deelnemende groepen aan de carnavalstoet
(1947)
- Maaradja met harem - Lustig Klein Willebroek
- café Max
- Per raket naar de maan - Het Congres - café
de Vlierboom
- Sport boven alles - Korfbalclub Klein Willebroek
- Antwerpsestraat
- Prins carnaval - Statiestraat's Vriendenclub
- café Lawaen
- Reizende Zigeuners - Mechelsesteenweg - café
De Laet
- De Chareltjes - café Gaarne Bij - Emiel Vandeveldestraat
- De Manne van de Met gaan naar school - de
Manne van de Met
- Spoken - tunrvereniging VTS
- Indianen op oorlogspad - de negers van de
dijk - Oostdijk 14
- de Stoomkracht - spaarkas ons Laatste Hoop
- Molenstraat 143
- de Moderne Vrouw van Willebroek - Oep es
Oep - café 't Blokske
- de Moedige Vissers van Blaasveld
...
Lees het volledige artikel in het tijdschrift Vaertlinck (zie
brongegevens hieronder)
Bron: TS-VRTL (2017 - nr. 3, "Het gebeurde 70 jaar
geleden", Gary Mantiers)
|
De prinsen en prinsessen carnaval
De carnavalstoet
20 maart 1898
Affiche / strooibiljet voor de carnavalstoet.
Klik op de foto voor een grotere afbeelding.
Bron: PI-TB, druk. F. Thomas-Baggerman
|
1900 - 1914
De carnavalsgroep "de Negers van den Dijk"
Bron: ?
|
1906
Penning gemaakt voor de jaarmarkt van 1906
Bron: PI-TB
|
augustus 1914
Carnavalgroep.
De praalwagen waarmee Stanne Bos zinnens was aan de "grote
bloemenstoet" deel te nemen. Met de bloemenstoet werd o.a.
de 110de verjaardag van de Koninklijke Harmonie gevierd.
De stoet was gepland om op 15 en 16 augustus uit te rijden. WO
I brak echter uit op 4 augustus, en de stoet werd afgelast.
Bron: PI-TB, Willebroekse Kronieken ("Karnaval te
Willebroek", Werkgroep Heemkunde - Geschiedenis - Leefmilieu, Karel
De Decker - Gaston Fromont, Willebroek, 1987, nr. 1)
|
±1912
Carnavalgroep de monsterdanseressen van Bratzaky (of Broadzakky)
van Stanne Bos.
De groep "Gezelschap Labory" vermeldt een gewicht van "260
pounds" (of 130 kg).
Stanne Bos staat centraal op de foto. De andere "figuranten":
Peer van Sooi De Heel, Clement De Heel, Armand De Heel en Gust van
Pitje Karnas. De 3 "negerdanseurs" op de voorgrond zijn:
Désiré van de Coté, Gène De Mol en Taaf van Rikus De Heel.
Bron: PI-TB, Willebroekse Kronieken ("Karnaval te
Willebroek", Werkgroep Heemkunde - Geschiedenis - Leefmilieu, Karel
De Decker - Gaston Fromont, Willebroek, 1987, nr. 1)
|
± maart 1930
De Willebroekse carnavalsstoet is in feite uit
de omstreeks 1910 geweldig florerende folklore gegroeid. De feestelijkheden
begonnen al in de namiddag. De lokale bevolking, die voornamelijk
bij De Naeyer werkzaam was, stapte met Halfvastendag meestal - met
de tamboer op kop - de fabriekspoort uit. De vrouwen waren als Hollandse
boerinnetjes uitgedost en de mannen droegen een nieuwe kiel.
Op speciaal vervaardigde houten planken, die een
lengte van 5 tot 6 meter hadden, werden klompen genageld.
Zestien koppels staken er hun voeten in en kadansden op het eentonige
gedreun van de trommel, de bevolkte straten op.
De lokale beenhouwers deden graag mee met "den
volke". Zij vonden de tijd om jaarlijks iets anders te brengen.
Zo pakten zij eens met een wagen uit, waarop een reuzentrechter
met kamwiel stond en waarin zowel jongens als meisjes één na één
werden neergelaten. Wanneer men nadien aan het kamwiel draaide,
verdwenen de jongens en de meisjes en verschenen er ... witte pensen!
De mannen van "den IJzeren" deden het
helemaal anders. Die haalden de dag nadien, bij Bol van Zan op de
vaart, de vrouwen af, waarna ze dansend en zingend (en drinkend)
van herberg tot herberg trokken. Een folklore die standhield tot
op de dag waarop Jules Vermeersch - ofte wel Jules Limonade - in
de Willebroekse arena verscheen. Want Jules had de wereld veroverd.
Hij had stoeten gezien, die marcheerden en die veel volk wisten
te lokken. Hij stichtte later, samen met Peer De Moor en Leonard
Bogaerts, de Willebroekse carnavalsstoet, de de stoet van de streek
zou worden.
Op de lnker foto zien wij Frans De Borger, de
medestichter van de "Kristelijke Vakvereeniging te Willebroek",
zoals die destijds in één van de stoeten is opgestapt.
Op de rechter foto herkennen wij de toen 14-jarige
Maria Van Heck-Mertens, zoals zij ten gerieve van de Willebroekse
carnavalsstoet van 1930 kleurrijk werd opgedirkt.
Bron: "Kent u ze nog... de Willebroekenaars?"
(Karel De Decker, Edit. Europese Bibliotheek - Zaltbommel, NL, 1977)
|
± 1935
Het carnavalcomité anno ±1935.
Vooraan van links naar rechts: Leonard Van de Sande, Peer De
Moor, Leonard Bogaerts.
Op de achtergrond zie je twee gemeentarbeiders, aan weerszijden
van de reuzen.
Het zou kunnen dat de persoon aan de linkerkant De Meulder heet,
en die aan de rechterkant De Dijl (met toenaam den Bosman).
Vraag: heeft iemand hierover meer
informatie?
Bron: archief Willy Mees - Albert Mees
|
1936
Twee foto's en bijhorende tekst intijdschrift De Stad.
Bron: De Stad (1936)
|
1936
Foto en bijhorende tekst over carnaval in Willebroek.
Bron: Het Volk (1936)
|
1937
Foto's met bijhorende tekst van het carnaval in Willebroek.
Bron: De Stad (1937)
|
1937
Het carnavalcomité poseert voor de foto aan de ingang van café
de Vlierboom.
Van links naar rechts (voor- & achteraan): François Baeken,
Jules Vermeersch, Albert Van Roy, Guillielmus Mees, Jef Van Dam,
Jos Verbruggen, Peer De Moor, Jules "van 't Keizershof",
Leonard Van de Sande.
Bron: archief Willy Mees - Albert Mees
|
19 maart 1950
Het comité van de Carnavalstoet, na de ontvangst op het gemeentehuis.
Bron: PI-TB, archief Willy Mees-Albert Mees (onderste
foto)
|
Het Carnavalsgebeuren in Willebroek kende van
bij het begin een overgroot succes en bracht telkenjare een grote
massa mensen naar Willebroek.
De Willebroekse carnavalstoet was dan ook het
hoogtepunt van de carnavalperiode, en trok talrijke groepen aan
uit binnen- en buitenland.
Het comité van de carnavalstoet spaarde dan ook
geen moeite om van "hun" stoet een attractie te maken
die iedereen aansprak: groot en klein, jong en oud, en dit ieder
jaar opnieuw met steeds een zeer grote belangstelling.
Bron: TS-VRTL (2006 - nr. 4)
|
1975
De prinsenwagen in de August Van Landeghemstraat, vlakbij het
Pleintje.
Bron: PI-TB
|
1975-1980
Kaart uit het kaartspel uitgegeven door VVV Vaartland.
Bron: VRTLND, Jan De Raeymaecker
|
1980 - 1985 (?)
De reuzen die elke keer meelopen in de carnavalstoet.
Bron: PI-TB
|
oktober 1981
De prinsengilde op de trappen van het gemeentehuis.
Bron: ?
|
28 maart 1982
Programma en publiciteit in de Carnavalsbrochure van 1982
Bron: GEM-PUB
|
22 maart 2015
Affiche voor de aankondiging van de carnavalstoet.
Bron: GEM-PUB, PI-TB
|
13 maart 2016
Aankondiging van de carnavalstoet.
Bron: GEM-PUB, PI-TB
|
2 april 2017
Affiche voor de carnavalstoet
Bron: gemeentebestuur Willebroek
|
maart 2018
Aankondiging van de carnavalstoet in het gemeenteblad.
Bron: GEM-PUB, PI-TB
|
2018
De Poutrellekes...
Bron:
|
maart 2018
De Willebroekse reuzen Katoke, Janneke en Mieke
Bron: PI-TB
|
2019
Aankondiging van de carnavalstoet.
Bron: GEM-PUB, PI-TB
|
april 2019
Het carnavalscomité vindt dat de tijd gekomen is om de Willebroekse
reuzen op te fleuren, en te voorzien van nieuwe kleren.
Janneke, Mieke en Katoke (onderste foto) krijgen een nieuwe outfit.
Bron: Comité van de Carnavalstoet - Willebroek
|
april 2019
Janneke, Mieke en Katoke vlakbij de Vredesbrug op de Dr. Persoonslaan
Bron: PI-TB
|
april 2019
Voor de gelegenheid van de carnavalstoet van 2023 krijgen de
Willebroekse reuzen een nieuwe outfit.
Lees het volledige artikel
hier.
Bron: Het Laatste Nieuws (02-04-2019, Els Dalemans
/ David Legreve)
|
2020
De carnavalstoet in de straten van Willebroek.
Op de onderste foto de leden van het carnavalcomité.
Bron: PI-TB
|
2023
Aankondiging van de carnavalstoet.
Bron: GEM-PUB, PI-TB
|
2023
Het carnavalcomité op de Dr. Persoonslaan.
Bron: PI-TB
|
2023
De carnavalgroep van AD Delhaize.
Bron: PI-TB
|
2023
Een aantal sfeerbeelden van de carnavalstoet.
Bron: PI-TB
|
maart 2024
Aankondiging van de carnavalstoet in 2024
Bron: GEM-PUB
|
Nog verwerken
-
|