Dendermondsesteenweg - Kerkhof - Monument Louis De Naeyer

WILDENDS_KRK_N

Informatie

Na het overlijden van Louis De Naeyer, industrieel en burgemeester van Willebroek, werd op de gemeentelijke begraafplaats achteraan op de hoofdas een neoclassicistische grafkapel voor de familie De Naeyer opgetrokken.

Eduard De Naeyer(1867-1875), de enige zoon van het echtpaar De Naeyer-Peeters, werd in 1875 nog begraven op het oude Sint-Niklaaskerkhof. Na de ingebruikname van de nieuwe begraafplaats werd zijn stoffelijke overschot eerst overgebracht naar een vergunning op de hoofdlaan, nabij het kruispunt waar toen nog een groot kruis stond.

Het graf van Eduard de Naeyer werd nadien verplaatst naar dit nieuwe grafmonument.

Bron: "De gemeentelijke begraafplaats in Willebroek" (gemeentebestuur Willebroek ?)

Centraal op het kerkhof staat een monumentale neoclassicistische grafkapel De Naeyer door Clément Jonckheer. De grafkapel werd omstreeks 1900 opgericht voor de familie van Louis De Naeyer, die door de oprichting van een papier- en stoomketelfabriek in 1860 aan de grondslag lag van de verregaande industrialisatie van Willebroek.

Bron: Inventaris Onroerend Erfgoed Vlaanderen

Het ontwerp van deze grafkapel was van beeldhouwer en architect Clément Jonckheer.

Het ontwerp van de grafkapel is bewaard, maar niet gedateerd. (de Naeyer stierf in 1902).

Uit een brief uit 1906 blijkt dat de kapel toen reeds was opgericht.

...

De grafkapel is een hardstenen arduinen gebouwtje met rechthoekig grondplan, geïnspireerd op de klassieke dorische Griekse tempels.

De steektrap van zes trappen wordt geflankeerd door bronzen flambouwen voorzien van imposante ramskoppen.

Bron: "De gemeentelijke begraafplaats in Willebroek" (gemeentebestuur Willebroek ?)

De grafkapel werd voor de familie De Naeyer ontworpen door beeldhouwer-architect Clement Jonckheer na de dood van Louis De Naeyer in 1902.

De grafkapel is een monumentale neoclassicistische graftempel, die geïnspireerd is op de klassieke tempels.

De kapel is vrijwel volledig opgetrokken in blauwe hardsteen met bronzen deuren. Het portiek wordt gevormd door vier granieten Dorische zuilen onder een klassiek hoofdgestel met geornamenteerde fries en frontin. De zuilkapitelen en sokkels van de zuilen zijn uitgevoerd in brons. Het fronton is versierd met acanthusbladeren, vruchten en de familie initialen.

De waarde van deze grafkapel ligt niet alleen in haar architectuur- en kunsthistorische waarden, maar ook in haar sociale waarde als grafkapel van De Naeyer, die toch voor veel inwoners een bijzondere figuur was.

Met haar typologie, epigrafie, sculptuur en heraldiek vertegenwoordigt de tempel de status van de overledene, in casu Louis De Naeyer.

Bovendien vormt de kapel als gedenkteken een bron voor de geschiedenis van Willebroek.

Bron: document n.a.v. Open Monumentendag (september 2018)

 mei 1917

Foto van de grafkapel van Louis De Naeyer, gemaakt in opdracht van Clement Jonckheer.

Bron: Clement Jonckheer.

mei 1917

De foto wordt door het bedrijf van Clement Jonckheer ook gebruikt om er een postkaart van te maken.

Bron: Clement Jonckheer

2018

Informatiebord ter gelegenheid van de open monumentendag.

Bron: GEM-PUB

mei 2018

Een aantal zichten op het grafmonument van Louis De Naeyer.

Bron: PI-TB

september 2018

Nog een aantal foto's.

Bron: PI-TB

september 2018

Extra aandacht voor het grafmonument voor Louis De Naeyer, naar aanleiding van de Open Monumentendag.

Bron: PI-TB

Foto rechts

Uitzonderlijk is de bronzen poort die leidt naar de grafkapel.

De statige hardstenen deurlijst past in de totaalstructuur.

De deur is opgesmukt met sierlijk smeedwerk en symbolisch reliëf. De bronzen medaillons onderaan tonen lauwerkransen en omlaaggerichte brandende toortsen als symbool van het gedoofde leven.

Bron: "De gemeentelijke begraafplaats in Willebroek" (gemeentebestuur Willebroek ?)

Aankondigingspaneel in verband met de restauratie van het grafmonument van Louis De Naeyer op de begraafplaats van Willebroek.

Bron: GEM-PUB

De schade aan het grafmonument wordt in hoofdzaak veroorzaakt door de uitzetting van roestend ijzer in de constructie, waardoor spanningen ontstaan zijn die de arduin doen barsten en afstoten.

De werken voorzien het wegnemen - neutraliseren van het ijzer en het herstellen van de constructie, waarbij de meeste voegen worden hernomen en de regenafvoer wordt verbeterd.

Daarnaast omvat de restauratie het reinigen van exterieur en interieur.

• de bronzen deur wordt gereinigd en hersteld
• de 3 glas-in-lood-ramen zijn in het atelier te herloden na reiniging - gebroken kalibers van niet-figuratief glas worden vervangen - kleine breuken in het figuratieve glas worden verlijmd
• de marmeren bekleding van het interieur is nog in goede staat

Tevens is het terrein rond het grafmonument heraan te leggen.

Bron: document n.a.v. Open Monumentendag (september 2018)

2013 - 2017

Een aantal foto's gemaakt voor en tijdens de herstelling van het grafmonument van Louis De Naeyer.

Bron: PI-TB

Het bovengronds gedeelte van de kapel is vrijwel volledig opgetrokken in massieve blauwe hardsteen.

De verankering van de verschillende onderdelen werd uitgevoerd met doken in industrieel ijzer dat sterk onderhevig is aan roestvorming.

Het voegwerk is op een aantal plaatsen sterk uitgeloogd en op de hoeken staan de voegen een aantal centimeter open. Door vochtinfiltratie langs defecte voegen en condensatie zijn deze doken beginnen roesten. Door de volumevergroting van het roestproces en door vorst, ontstaan grote spanningen die de natuursteen op verschillende plaatsen doen barsten.

De twee achterste hoekpilasters dreigden zelfs afgestoten te worden en worden voorlopig met bandriemen op hun plaats gehouden.

In de kelder werd vastgesteld dat de ijzeren profielen waarop de bakstenen troggewelven rusten, volledig wegroesten. Ook hier ontstaan enorme spanningen ten gevolge van het roestproces.

Bron: document n.a.v. Open Monumentendag (september 2018)

Wie de voorbije jaren af en toe het kerkhof langs de Dendermonsesteenweg in Willebroek bezocht, bemerkte misschien de bijzonder slechte toestand waarin het grootste en meest opmerkelijke grafmonument zich bevond.

De grafkapel van de industrieel en burgemeester die Willebroek in de tweede helft van de 19de eeuw met de hulp van duizenden arbeiders uitbouwde "van landbouwdorp tot industriegemeente", bevond en bevindt zich inderdaad in bedroevende staat. Gelukkig komt daar binnenkort verandering in!

...

Lees het volledige artikel in het tijdschrift Vaertlinck (zie brongegevens hieronder)

Bron: TS-VRTL (2014 - nr. 4, "Grafkapel van de familie Louis De Naeyer: eindelijk een restauratie", René Pattyn)

In de zij- en de achtergevel werden glas-in-lood ramen ingewerkt.

Deze drie prachtige glasramen bezorgen het interieur een veelkleurige lichtinval.

Rechts: de gerestaureerde bronzen siervazen voor de ingang van het grafmonument

Bron: "De gemeentelijke begraafplaats in Willebroek" (gemeentebestuur Willebroek ?)

Links: een detail van de versiering van het grafmonument.

Bron: PI-TB

Foto rechts

De grafkelder kan betreden worden via drie wegneembare centrale delen van de onderste trappen.

Bron: "De gemeentelijke begraafplaats in Willebroek" (gemeentebestuur Willebroek ?)

Edouard De Naeyer was het enige zoontje van Louis De Naeyer en zijn echtgenote Alida Peeters.

De jongen zou op 8-jarige leeftijd overlijden.

Bron: BK-KDD

Alida Peeters was de echtegenote van Louis De Naeyer.

Ook na zijn dood zou ze zich blijven inzetten voor een aantal sociale verbeteringen in de gemeente, waaronder het oude Godsgasthuis één van de meest indrukwekkende realisaties was.

Meer informatie over Alida Peeters vind je op de pagina van Louis De Naeyer in de Fabriekstraat.

Bron: