Brandweerplein - Brandweer Willebroek - 1931 - Gemeentelijke brandweer

WILBRNDP_BRDW_1931

In het jaar 1931 ontstaat er onenigheid.

De Vrijwillige Pompiers worden geconfronteerd met het ontstaan van de Gemeentelijke Brandweer, waardoor hun toelage in het gedrang komt, en dreigt om afgeschaft te worden.

Tijdens het schepencollege van 20 november 1930 werd geopperd een gesprek aan te gaan met de Vrijwillige Pompiers.

Op 28 november 1930 werd de gemeentelijke toelage ten belope van 5.000 frank voor de groep vernieuwd. Vanaf dan moet de briefwisseling voor het korps gevoerd worden met bestuurder René Lacourt (wonende op de Groene Laan).

Hieronder een overzicht van de geschiedenis van de "pompiers" in deze woelige tijden.

Bron: archief Willy Mees - Albert Mees, "Geschiedenis van de Willebroekse Brandweer", Karel De Decker / René Pattyn, uitg.: gemeente Willebroek, 2005

Transcriptie van een aantal documenten resulteert in bovenstaand overzicht van de woelige periodes in het jaar 1931.

Uit het verslag blijkt dat in de beginperiode van het Gemeentelijke Brandweerkorps zelfs gevaarlijke rivaliteitstoestanden ontstonden tijdens de blussingswerken. Wantoestanden waarbij vaak mensenlevens onnodig in gevaar werden gebracht.

Bron: archief Willy Mees - Albert Mees

21 januari 1931

De Vrijwillige Pompiers van Willebroek vragen een onderhoud met het gemeentebestuur, naar aanleiding van de betwisting van de jaarlijkse toelage, en de plannen om een gemeentelijk brandweerkorps samen te stellen.

Bron: archief Willy Mees - Albert Mees

26 januari 1931

Samen met een groot aantal leden van de Vrijwillige Pompiers, wordt een verzoek gericht aan het gemeentebestuur om de kandidatuur van Jules Van Hoeck als bevelhebber van de Gemeentelijke Brandweer aan te duiden. Het verzoek is gebaseerd op de jaren ervaring die Van Hoeck heeft opgebouwd.

Hij wordt daarin gesteund door heel wat leden van het pompierskorps.

Bron: archief Willy Mees - Albert Mees

Op 3 februari 1931 gaat commandant Frans Cools van de Vrijwillige Pompiers - met een 12-tal manschappen - een onderhoud aan over de twist tussen het Vrijwillige Brandweerkorps en Jules Van Hoeck - de vorige bevelhebber.

Bron: archief Willy Mees - Albert Mees, "Geschiedenis van de Willebroekse Brandweer", Karel De Decker / René Pattyn, uitg.: gemeente Willebroek, 2005

20 februari 1931

Extra vraag  om de beloofde toelage van 500 frank alsnog te krijgen, zoals afgesproken voor herstelling en onderhoud van materiaal in de tweede helft van 1930.

Bron: archief Willy Mees - Albert Mees

Tijdens de zitting van 18 maart 1931 wordt het "Reglement van het Vrijwillig Pompierskorps" door de gemeenteraad aangenomen.

Het nieuwe reglement van het brandweerkorps, bevat ook een tekst voor "Reglement van het Vrijwillig Pompierskorps".

De volledige tekst van dit reglement vind je terug in het boek hieronder vermeld.

Bron: "Geschiedenis van de Willebroekse Brandweer", Karel De Decker / René Pattyn, uitg.: gemeente Willebroek, 2005

2 april 1931

Uiteindelijk leggen de leden van de Vrijwillige Pompiers - althans een aantal - zich neer bij het nieuwe reglement waardoor de Gemeentelijke Brandweer een feit wordt.

Bron: archief Willy Mees - Albert Mees

16 april 1931

Achteraf blijkt er toch onbegrip te bestaan voor het nieuw bepaalde reglement, en kondigt René Lacourt in naam van de Vrijwillige Pompiers het ontslag van de leden aan.

Hij vraagt eveneens of de eerder toegekende toelage voor de viering van 50 jaar Vrijwillige Pompiers nog geldt, om zo de geplande feestelijkheden te kunnen inrichten.

Er is een algemene verstandhouding voor deze beslissing, ook van leden van het korps van Klein Willebroek.

Bron: archief Willy Mees - Albert Mees

27 april 1931

Een herinnering aan de afspraken gemaakt voor de viering van 50 jaar Vrijwillige Pompiers, nl. de eerder besliste toelage.

Ook wordt overeengekomen met de overdracht van de sleutel (van de brandweerkazerne).

Bron: archief Willy Mees - Albert Mees

30 april 1931

Ondanks het blijvende geschil, beslissen de Vrijwillige Pompiers om actief te blijven, en te blussen in geval van nood.

Ze zillen werkzaam blijven, ook zonder toelage van de gemeente, met de onderliggende staving dat ze "vrywillig en onafhankelyk" willen blijven.

Bron: archief Willy Mees - Albert Mees, "Geschiedenis van de Willebroekse Brandweer", Karel De Decker / René Pattyn, uitg.: gemeente Willebroek, 2005

30 april 1931

Het reglement dat werd uitgevaardigd door het gemeentebestuur voor het plaatselijk brandweerkorps.

Bron: archief Willy Mees - Albert Mees

1 mei 1931

Het conflict van de Vrijwillige Pompiers van Willebroek wordt groter en groter, en er wordt een "akte van getrouwheid" opgesteld en ondertekend door de "trouwe leden".

De leden verklaren zich "getrouw" aan bevelhebber Jules Van Hoeck. Dit wordt gemeld aan het gemeentebestuur door bestuurder René Lacourt.

4 leden hebben zich verontschuldigd (voor de vergadering) maar blijven wel bereid om hun dienst als pompier te vervullen.

Deze akte wordt overgemaakt aan het gemeentebestuur.

Bron: archief Willy Mees - Albert Mees, "Geschiedenis van de Willebroekse Brandweer", Karel De Decker / René Pattyn, uitg.: gemeente Willebroek, 2005

5 mei 1931

Een wanhopige brief ter bevestiging van het niet-akkoord met de nieuwe reglementen, en de overdracht van de sleutel van de Waag.

Er wordt herinnerd aan de toelage voor een half jaar dienst.

Bron: archief Willy Mees - Albert Mees

Op 1 januari 1931 bleven in Willebroek 38 leden actief en opereerden vanaf dan onder de naam Gemeentelijke Vrijwillige Brandweer.

In Klein Willebroek verzetten ze zich, en bleef het Vrijwillig Pompierscorps van Willebroek actief tot bij het uitbreken van WO II.

Bron: archief Willy Mees - Albert Mees, "Geschiedenis van de Willebroekse Brandweer", Karel De Decker / René Pattyn, uitg.: gemeente Willebroek, 2005

13 mei 1931

In een brief wordt aangekondigd dat het pompierskorps de nieuwe naam van Gemeentelijke Brandweer aanneemt, onder bevel van Jules Van Hoeck.

Er wordt herinnerd aan de vraag om een verzekering af te sluiten voor alle pompiers.

De Gemeentelijke Brandweer beschikt op dat moment over 1 auto, 2 pompen, 1 haspel, 2 lansen (waarvan er één ontbreekt), geen klaroenen, 1 schuifladder, 1 hangladder, 6 helmen, 2 "frakken", 400 meter "darmen, waarvan 100 m onbruikbaar", 2 brandhaken, 4 gordels met bijlen en 1 reddingskoord.

Een deel van het "ontbrekende materiaal" zou zijn meegenomen door het aftredende korps.

Bron: archief Willy Mees - Albert Mees, "Geschiedenis van de Willebroekse Brandweer", Karel De Decker / René Pattyn, uitg.: gemeente Willebroek, 2005

26 mei 1931

Stand van zaken wat betreft het materiaal, en de problemen die ermee zijn.

Blijkbaar hebben een aantal leden van het vroegere korps materiaal meegenomen, dat uiteindelijk wel essentieel blijkt voor de dienst.

Aanvulling voor ontbrekend materiaal wordt in de brief vermeld.

In het schrijven een inventaris van het beschikbare materiaal.

Bron: archief Willy Mees - Albert Mees, "Geschiedenis van de Willebroekse Brandweer", Karel De Decker / René Pattyn, uitg.: gemeente Willebroek, 2005

Nu de Gemeentelijke Brandweer een feit is, bestaan de korpsen uit volgende personen:

In datzelfde jaar kiest het "Vrijwillig Pompierskorps" een nieuwe commandant en er worden nieuwe leden aangeworven.

Het Vrijwillig Brandweerkorps wordt een v.z.w. (Staatsblad, 8 augustus 1931)

Bron: "Geschiedenis van de Willebroekse Brandweer", Karel De Decker / René Pattyn, uitg.: gemeente Willebroek, 2005, "100 jaar brandweer te Willebroek", juni 1980, gemeentebestuur

8 juni 1931

Het loopt blijkbaar toch niet allemaal zoals verwacht.

Door de gemeente geclaimde materialen, blijken vaak in privébezit.

Er wordt ook duidelijk gemaakt dat er het vertrouwen tussen de Vrijwillige Pompiers en de Gemeentelijke brandweer helemaal zoek is. (Lees de laatste lijn van de N.B.)

Bron: archief Willy Mees - Albert Mees

22 juli 1931

Verslag van een brand in de barakken van de ASED-fabrieken (Appeldonkstraat nr. 183).

Door een misverstand is er geen algemeen alarm afgeblazen, en de "Gemeentelijke Brandweer" vraagt zich af wat ze moeten doen met deze foute beslissing.

Bron: archief Willy Mees - Albert Mees, "Geschiedenis van de Willebroekse Brandweer", Karel De Decker / René Pattyn, uitg.: gemeente Willebroek, 2005

29 juli 1931

Vraag aan het gemeentebestuur om de toelage voor de helft van het jaar 1931 te mogen ontvangen.

Bron: archief Willy Mees - Albert Mees

19 augustus 1931

Herinnering aan de vraag gesteld aan het gemeentebestuur in een vorige brief: waar blijft de toelage voor 1931?

Bron: archief Willy Mees - Albert Mees

23 augustus 1931

Blijkbaar heeft het vroegere korps van de Vrijwillige Pompiers gevraagd om het woordje "koninklijk" te mogen toevoegen aan de naam.

Naar aanleiding van het 50-jarig bestaan?

De provinciegouverneur stelt hierover een vraag aan het gemeentebestuur van Willebroek.

Bron: archief Willy Mees - Albert Mees

22 september 1931

Het Vrijwillig Pompierskorps van Willebroek meldt bij schrijven van voorzitter René Lacourt (en de adjudant-schrijver) welke eretekens op het einde van 1930 werden uitgereikt aan verdienstelijke leden.

Bron: archief Willy Mees - Albert Mees

22 september 1931

Herinneringsbrief van het Vrijwillig Pompierskorps aan het gemeentebestuur aangaande het nog steeds niet uitbetaald zijn van de beloofde toelage voor de eerste helft van 1931.

Bron: archief Willy Mees - Albert Mees

22 september 1931

Pagina uit een schrijven van het gemeentebestuur aan de provinciegouverneur, aangaande het geschil dat ontstaan is na het stopzetten van de activiteiten van de Vrijwillige Pompiers en de opstart van het Gemeentelijk Brandweerkorps.

Bron: archief Willy Mees - Albert Mees

3 oktober 1931

Verslag van een brand op de Boomsesteenweg, bij de weduwe Mieke Brems.

In de brief de vermelding dat er een conflict is geweest met de "tegenstrevers", waardoor gevaarlijke situaties ontstonden.

Er is dus nog steeds een groot geschil tussen de nieuw in het leven geroepen Gemeentelijke Brandweer en het korps van de Vrijwillige Pompiers.

Let op de briefhoofding links boven: Vrijwillige Pompiers is bedekte met X-en, en er boven staat Gemeentelijke Brandweer.

Bron: archief Willy Mees - Albert Mees, "Geschiedenis van de Willebroekse Brandweer", Karel De Decker / René Pattyn, uitg.: gemeente Willebroek, 2005

8 oktober 1931

Als gevolg van de onstane risicovolle situaties bij recente blussingswerken, wordt door het gemeentebestuur aan iedereen kenbaar gemaakt dat bij brand:

• de politie moet worden verwittigd
• de brand geblust wordt door het Gemeentelijk Brandweerkorps, geleid door bevelhebber Jules Van Hoeck (in Willebroek) en / of Victor Poupaert (in Klein Willebroek)
• dat andere hulpkorpsen mogen helpen om de brand te bestrijden, zij het wel onder leiding van bovengenoemde bevelhebbers

Het niet navolgen van deze verordening, zal leiden tot geldboetes en / of gevangenisstraf.

Bron: archief Willy Mees - Albert Mees

26 november 1931

Uiteenzetting (door het gemeentebestuur van Willebroek) aan de Provinciegouverneur) over het geschil naar aanleiding van het oprichten van een Gemeentelijk Brandweerkorps en het bestaande korps van de Vrijwillige Pompiers.

Er wordt verwezen naar documenten (getoond hogerop deze webpagina) in verband met de leden die "getrouw blijven" aan de Vrijwillige Pompiers, en de leden die bereid zijn toe te treden tot de Gemeentelijke Brandweer.

Bron: archief Willy Mees - Albert Mees

3 februari 1932

Het gemeentebestuur maakt de conflicterende zaak aanhangig via advocaat Van Kecbeeck in Mechelen.

Een overzicht wordt gegeven van de verschillende escalaties van het conflict tussen de beide pompierskorpsen, en de uiteindelijke beslissing van het gemeentebestuur

Bron: archief Willy Mees - Albert Mees

15 oktober 1932

Het vonnis over deze zzak wordt uitgesproken door de vrederechter van het Kanton Zuid.

Het Vrijwillige Pompierskoprs had geëist om de helft van de gemeentelijke toelage te krijgen - die eis wordt echter onontvankelijk verklaard.

Bovendien komen de kosten voor het geding ten laste van het Vrijwillig Pompierskorps.

Het ongenoegen tussen de twee partijen zal uiteindelijk blijven bestaan tot het uitbreken van WO II.

...

Lees het volledige verhaal in het boek hieronder vermeld. 

Bron: "Geschiedenis van de Willebroekse Brandweer", Karel De Decker / René Pattyn, uitg.: gemeente Willebroek, 2005

22 juli 1933

De heer Emiel Van den Bossche vererft 50.000 frank aan de pompiers.

Het bestuur van de Vrijwillige Pompiers claimen recht te hebben op een deel van dit bedrag.

Bron: archief Willy Mees - Albert Mees

1934

De Gemeentelijke Brandweer onder leiding van Jules Van Hoeck.

Het Schuttershof was toen gevestigd in de Kloosterstraat nr. 2.

...

"Wij woonden met de neus vlak tegen de Brandweer - de sleutel van het gebouw lag bij ons.

Wij moesten dag en nacht klaar staan, om bij het minste alarm, de poort van de brandweer te openen"

(commandant Frans De Boeck)

...

Zijn vader Frans Jozef De Boeck was lid van de Vrijwillige Pompiers.

Hij stapte in mei 1931 naar de Gemeentelijke Brandweer over.

...

De zondag voor Verloren Maandag werd er geteerd, zowel door de Vrijwillige Pompiers als door de Gemeentelijke Brandweer.

De mannen van Lacourt (Vrijwillige Brandweer) kregen die dag de Koninklijke Harmonie Sinte Cecilia achter zich.

...

De Gemeentelijke Brandweer kon rekenen op de Socialistische Harmonie Volharding uit Klein-Willebroek, die met een man of twaalf kwamen spelen.

Bron: "100 jaar brandweer te Willebroek", juni 1980, gemeentebestuur, "Geschiedenis van de Willebroekse Brandweer", Karel De Decker / René Pattyn, uitg.: gemeente Willebroek, 2005

21 maart 1935

Twee jaar later wordt het recht op een deel van het legaat van Emiel Van den Bossche ten gunste van de Vrijwillige Pompiers herhaald aan het Gemeentebestuur.

Bron: archief Willy Mees - Albert Mees

27 december 1935

Uiteindelijk wordt ook de provincie betrokken in het geschil rond het legaat van Emiel Van den Bossche.

De gouverneur vraag om uitleg...

Bron: archief Willy Mees - Albert Mees

1935

Het Vrijwillige Pompierskorps. 

Bron: archief Willy Mees - Albert Mees, "100 jaar brandweer te Willebroek", juni 1980, gemeentebestuur, archief René Pattyn

17 november 1936

Verslag van een brand in de Molenstraat.

In een nota onderaan wordt vermeld dat "de anderen" ook aanwezig waren.

Bron: archief Willy Mees - Albert Mees

26 april 1939

In een schrijven van de provincie aan het gemeentebestuur, wordt duidelijk gesteld dat er wettelijk maar één brandweerkorps in de gemeente kan worden toegelaten.

Enkel het Gemeentelijke Brandweerkorps mag worden toegelaten om te blussen, en indien nodig moet de politie ingrijpen.

Een voorstel om de leden van de Vrijwillige Pompiers in te lijven bij het gemeentelijk korps, wordt als laatste vermeld.

Bron: archief Willy Mees - Albert Mees

2 mei 1939

Het bestuur van de Vrijwillige Pompiers reageert op het bericht van het Provinciebestuur (zie document hierboven).

Ze kunnen niet ingaan op het voorstel voor de "versmelting" - dat zou voor de leden van de Vrijwillige Pompiers een vernedering betekenen.

Een samenwerking "onder EIGEN BEVEL" behoort wel tot de mogelijkheden.

Er wordt wel vermeld dat intussen de Vrijwillige Pompiers al 6 jaar "kosteloze diensten" hebben geleverd.

Bron: archief Willy Mees - Albert Mees

december 1939

Overzicht van ontvangsten (Vrijwillige Pompiers) voor de lokalen in 1939.

Bron: archief Willy Mees - Albert Mees

december 1939

Overzicht (Vrijwillige Pompiers) van giften die op regelmatige tijdstippen worden bezorgd.

Vraag: heeft iemand meer informatie over deze documenten?

Bron: archief Willy Mees - Albert Mees