WILAVLST_0_008_1

Informatie over dit onderdeel werd uit verschillende bronnen verzameld.

Deze bronnen baseren zich dan bijv. ook op het opzoekwerk van bijv. Gaston Roggeman zijn "Archief van Familiekunde voor het Vlaams Nederscheldegebied", en "Losse grepen uit de Geschiedenis van Willebroek" van Karel Moeremans.

Ook publicaties die door het gemeentebestuur werden uitgegeven waren een bron van inspiratie.

Bron: GEM-PUB, BK-TDHTR

Hij wordt gemeenteraadslid in 1903, en neem later het burgemeesterschap over van Louis De Naeyer.

Zijn belangrijkste streefdoel is de verfraaiing van de gemeente, zoals het vervangen van de petroleumlampen in de straten door een gasverlichting, en later door elektrische lampen.

Enkele feiten:

• 1905 (jaarverslag)
  Meer dan 2000 werklieden vinden hun bestaan in de werkhuizen De Naeyer. De toenemende bloei der werkhuizen lokt veel vreemdelingen naar onze gemeente, en dit gaat gepaard met handel en voorspoed onzer inwoners.
• 1906
  Op 6 juni 1906 worden de fabriek van De Naeyer bezocht door Zijne Koninklijke Hoogheid de hertog van Taai-Téhé en de leden van de Chinese zending op studiereis in West Europa.
  Er zijn grote feestelijkheden overal in de gemeente en ook meer specifiek in het kasteel De Naeyer.
  Ongeveer 100 nieuwe woningen worden gebouwd. Ook de werken aan het godsgasthuis gaan gestaag verder.
  De plannen om een nieuwe sluis te bouwen tussen Willebroek en Tisselt worden meer en meer duidelijk.
  Vanaf 1 februari worden de meeste straten elektrisch verlicht. Bedoeling is om alle petroleum- en gaslampen mettertijd te vervangen.
  In augustus is er weer een zware epidemie van mazelen, waarbij een 30-tal kinderen overlijden.
  Op 12 maart wordt de gemeente getroffen door een zware overstroming door een bres in de Rupeldijk in Klein Willebroek. Een groot liefdadigheidsfeest wordt ingereicht om de slachtoffers van de overstroming financieel en materieel te helpen.
• 1907
  Tentoonstelling in de gebouwen van het nieuwe godsgasthuis (van 4 tot 15 augustus). De tentoonstelling wordt door ruim 25.000 personen bezocht.
• 1908
  Het godsgasthuis biedt plaats aan een 10-tal ouderlingen, een 10-tal wezen, en ook een aantal zieken
• 1909
  De oude muren en de haag rond de Sint Niklaaskerk worden - dank zij een gift van mevrouw De Naeyer - vervangen door een hekken
• 1910
  Viering van het 50-jarig bestaan van de werkhuizen De Naeyer
• 1911
  Invoering van het lijkenvervoer door middel van een lijkwagen onder toezicht van de gemeente
• 1913
  Een aantal wijkkermissen worden vastgelegd voor de Dendermondsesteenweg, de Mechelsesteenweg.

• Gemeentesecretaris
  Charles Boux (1885 - 1904)
  E. Mertens (1905 - 1935)
• Gemeenteontvanger
  E. Van den Bossche (1878 - 1926)
• Schepenen
  1908: D. Lamot, Henri Persoons
• Gemeenteraadsleden
  1908: E. Coomans, E. Mertens, E. De Maeyer, C. De Jonghe, Frans Roelants, J. Cools, C. Karnas, F. Van Dijck

Bron: BK-TDHTR

Robert Peeters was notaris.

De studie of het notariaat was gevestigd aan de Groene Laan nr. 30.

Bron:

1911: kandidaten voor de verkiezingen van de Belgische Werklieden Partij (BWP.

Bron: BWP

28 april 1912

In "De Zaaier" de foto's voor de kandidaten voor de aankomende kamerverkiezingen van 2 juni 1912.

Rechts de latere burgemeester August Van Landeghem als plaatsvervangend kandidaat.

Bron: De Zaaier (28-04-1921)

herfst 1916

70 jaar geleden - in de herfst van 1916 - werd aan het IJzerfront waar de eerste Wereledoorlog werd uitgevochten, "Willebroeck aan 't Front" geschreven en ook verspreid.

Het telde telkens 4 gedrukte bladzijden, en werd samengesteld door hoofdredacteur Emiel Van den Plas, door Jan en Louis Haems, Robert Peeters, Severin Gultens, Lodewijk Smits, Ernest Eeraerts... en andere onbekend gebleven filosofen, zoals in de brochure te lezen staat die naar aanleiding van 40 jaar N.S.B. te Willebroek werd uitgegeven.

...

De rubriek "Nieuws uit Willebroeck" - waarvan de gegevens door Robert Peeters werden verstrekt - nadat deze ze van z'n hoofdklerk Jan Lamberts via Nederland had ontvangen, hielden de Willebroekse jongens veel langer dan de andere artikels in de ban.

...

Lees het volledige artikel in de Willebroekse Kronieken (zie brongegevens hieronder)

Bron: Willebroekse Kronieken ("Willebroeck aan 't front", Werkgroep Heemkunde - Geschiedenis - Leefmilieu, Willebroek, 1986, nr. 1)

1 november 1965

Herdenking door leden van de Koninklijke Harmonie Sinte Cecilia aan het graf ven vroeger burgemeester Robert Peeters.

Bron: Koninklijke Harmonie Sinte Cecilia

Henri Persoons vestigt zich als geneesheer in 1880 in Willebroek.

In 1885 wordt hij gemeenteraadslid en in 1900 wordt hij schepene.

Van 1914 tot 1921 is hij dienstdoende burgemeester.

Enkele feiten:

• 23 oktober 1914
  Dokter Henri Persoons wordt door de plaatselijke Duise overheid als dienstdoende burgemeester aangesteld in Willebroek.
  Op 11 november wordt een commissie aangesteld om te onderzoeken hoe de bevoorrading van de gemeente en de bedeling van de openbare onderstand aan werklozen moet worden georganiseerd
• 1915
  Op 17 maart wordt een hulde gestuurd aan de Amerikaanse doktors C. Hedge en J. Hall die de lokale gemeenten hielpen met een plan om de typhuskoorts te bestrijden.
  Er volgt een inentingscampagne
• 1917
  Inkwartiering van 500 vluchtlingen van aan het front
• 1918
  De Duitse bezetter eist dat alle opschriften in de gemeente (dienstgebouwen, straatnaamborden, wegwijzers...) eentalig Vlaams worden gemaakt. Ondanks bezwaar wil de bezetter de verwijdering van alle Franse benamingen. Als strafmaatregel wordt voor de maand april het recht op boter, en voor de maand mei het recht op suiker opgeheven.

• Gemeentesecretaris
  E. Mertens (1905 - 1935)
• Gemeenteontvanger
  E. Van den Bossche (1878 - 1926)
• Schepen
  1920: E. De Maeyer
• Gemeenteraadsleden
  1920: F. Van Dijck, F. Mertens, Charel Erix

Bron: BK-TDHTR

24 april 1921

De gemeente Willebroek werd geruime tijd bestuurd door de liberalen. Zij droegen er zorg voor dat de blauwe vlag jarenlang op de meeste fabrieken zou wapperen.

Dank zij de komst van een ganse pleiade Franstalige arbeiders uit Wallonië, die in de Willebroekse metaalfabrieken hun brood kwamen verdienen, veranderde dat.

De socialisten wisten daardoor, tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van 24 april 1921, de volstrekte meerderheid te behalen.

De beleidsinstanties van de socialistische coöperatieve beweging, die tussen de beide wereldoorlogen in aan de uitbouw van een goed gestructureerde vereniging werkten, kregen daabij zoals blijkt uit bovenstaande foto de nodige steun van de Willebroekse socialisten.

Bron: "Willebroek zoals het vroeger was" (Karel De Decker, Edit. Europese Bibliotheek - Zaltbommel, NL, 1996)

August van Landeghem werd geboren in Willebroek op 30 juli 1872.

In de periode van 1901 - 1907 was hij ijzerdraaier, en woonde op de Veert nr. 8.

Bij Koninklijk Besluit wordt August Van Landeghem op 6 september 1921 benoemd als burgemeester van Willebroek.

Hij was de eerste socialistische burgemeester van de gemeente, tot zijn overlijden in 1928. Naast zijn ambt als burgemeester, was hij ook lid van de Kamer van Volksvertegenwoordigers.

Enkele feiten:

• 1921
  Invoering van het verplichte medisch onderzoek van schoolkinderen
• 1925
  Beslissing om een herdenkingsmonument op te richten voor de oorlogsslachtoffers van WO I op het voorplein van het Kerkhof
• 1927
  Toelating voor de Maatschappij Ammoniaque Synthétique et Dérivés (ASED) voor het oprichten van fabrieksgebouwen
• 1928
  op 8 januari overlijdt de burgemeester onverwacht. Eerste schepene Gaston Fromont brengt hulde aan de overleden burgemeester.
  In april wordt beslist dat de Dorpstraat zal worden hernoemd naar August Van Landeghemstraat.

• Gemeentesecretaris
  E. Mertens (1905 - 1935)
• Gemeenteontvanger
  E. Van den Bossche (1878 - 1926)
  J. Steenackers (1926 - 1957)
• Schepenen
  1920: Gaston Fromont, Constant Broeckmeyer
  1927: Constant Broeckmeyer, Jules Borghijs, Adrien De Zaeger
• Gemeenteraadsleden
  1920: Adrien De Zaeger, C. De Bleze, J. Borghijs, J. Montoisy, J. Janssens, A. Masquille, J. De Marré, F. De Mesmaecker
  1927: Charel Erix, A. Wuyts, J. Van der Velden, J. Lamberts, E. Verschaeren, E. Rottiers, E. Verbraeck, L. Naegels, Henri Pickery

Bron: BK-TDHTR, GemBib Willebroek (Fa1280)

16 november 1919

August Van Landeghem wordt - samen met Désiré Bouchery - verkozen als volksvertegenwoordiger.

Bron: PI-TB, GemBib Willebroek (Fa1221)

november 1919

Publiciteit en drukwerk naar aanleiding van de verkiezingen in Willebroek, waarbij August Van Landeghem op de lijst staat.

In de documenten wordt uitleg gegeven over de kandidaten, en wordt ook uitgelegd hoe je geldig kan stemmen.

Bron: Andy Hy, FB-Willebroek Vintage

Blijkbaar was er een grove vergissing bij het verkiezen van een nieuw schoolhoofd in Breendonk gebeurd: Graaf de Buisseret de Blarengien - burgemeester van Breendonk had verkeerdelijk de naam Moeyrsons op de stembrief gezet voor de verkiezing van de hoofdonderwijzer.

In zijn verontschuldigingsbrief van 10 november 1920 aan meneer Mertens - op wie hij eigenlijk wilde stemmen - legt hij uit wat er is fout gegaan.

Het was August Van Landeghem die de fout ontdekte en de toestand rechtzette door meneer Mertens te benoemen in Willebroek. 

Lees het volledige artikel in het tijdschrift Vaertlinck (zie brongegevens hieronder)

Bron: TS-VRTL (2008 - nr.1, "Burgemeester August Van Lndeghem van Willebroek zette recht wat burgemeester Graaf de Buisseret de Blarengien van Breendonk verknoeide", Leon Bernaert)

1 februari 1921

Foto van August Van Landeghem als burgemeester van de gemeente (links).

Bron: PI-TB

1921

Foto van August Van Landeghem met de nota "Hij schiep het roode Willebroek".

Bron: ?

De eerste socialistische burgemeester van Willebroek.

Hij was de eerste in de rij. Na hem kwamen Gaston Fromont, Jan Van Winghe en Hugo Adriaensens.

Tussen 1941 en 1944 was X. De Ridder de "oorlogsburgemeester" van Willebroek.

Bron: "Beelden van toen", Staf Willems, uitg. Het Streekboek, Nieuwkerken-Waas, 1987

1921

Brief van Eduard Anseele aan August Van Landeghem om hem te feliciteren met de uitslag van de verkiezingen, waarbij de laatste tot burgemeester wordt aangesteld.

Bron: ?

1 mei 1922

De geschiedenis van de Socialistische Beweging in Willebroek was lang voor de gemeenteraadserkiezingen van 1921 begonnen, vermits de socialisten in 1911 - toen Willebroek enkel door liberalen werd bestuurd - al met een gelegenheidslijst waren gekomen, waarbij ze geen zetel haalden. De eerste gemeenteraadsverkiezingen nà de Eerste Wereldoorlog boden hen echter - met August Van Landeghem als kopman - een grote kans.

August Van Landeghem (op de foto links) was secretaris-bode van de Metaalbewerkersbond en van de Ziekenkas. Hij had tijdens de oorlogsjaren, als secretaris van het Hulp- en Voedingskomiteit, de kans gekregen zich in het leiden te bekwamen. De partij was sterk. Er was een georganiseerde vakbond. Er waren turners, jongerengroepen, een toneelkring, een harmonie en een vrouwengroep. Het programma was aantrekkelijk: men voorzag de heropbouw van de gemeente, die door de oorlogsgebeurtenissen grote schade had geleden; men stelde woningbouw, wegeniswerken, verfraaiing en verbetering van de scholen voor, en men voorag een zorgvuldig beheer van de financiën. Willebroek diende daarnaast - aldus hun programma - een Vlaamse gemeente te blijven. De uislag van deze in april 1921 gehouden verkiezingen overtrof alle verwachtingen. Want in plaats van nul zetels voordien, kreeg men met 7 op 13 zetels de volstrekte meerderheid!

August Van Landeghem werd daardoor de eerste socialistische burgemeester van Willebroek. Hij was een bedachtzaam, kalm, maar vastberaden man. Heel spoedig bleek dat hij en de mensen die hem omringden voor een zeer moeilijke opdracht stonden, ook al toonden zij zich mans genoeg om de problemen op te lossen.

Eind 1927 liet de gezondheidstoestand van August Van Landeghem hem niet meer toe als burgemeester de leiding te nemen. Hij overleed op 7 januari 1928 en hij werd als burgemeester door eerste schepen Gaston Fromont opgevolgd.

Op bijgaand 1 mei beeld (rechts) zien we Augus Van Landeghem, zittend op de boerenkar (helemaal links), die tot een feestkar was omgetoverd, met naast hem, staand van links naar rechts: Jules Van der Velden, Adriaan De Zaeger, Albert Wuyts en Constant Broeckmeyer, de toenmalige prominenten tijdens dat feest van hun arbeid. Een feest dat door de tijd en door de omstandiheden verwaterde, ook al blijft dit beeld van toen een "tijdsgebonden kijk" vol sentiment/

Bron: "Kent u ze nog... de Willebroekenaars?" (Karel De Decker, Edit. Europese Bibliotheek - Zaltbommel, NL, 1977)

1 mei 1921

Viering van burgemeester August Van Landeghem op het Louis De Naeyerplein.

Op de foto herkenbaar het "hoekhuis" (van "Het Spieken") van de Markt en de August Van Landeghemstraat).

Bron: PI-TB

1 mei 1921

Nog een foto van de viering van August Van Landeghem.

Bron: PI-TB

1 mei 1921

Foto's van de viering van August Van Landeghem.

Bron: archief Willy Mees - Albert Mees

oktober 1926

De socialistische gemeenteraadsleden onder burgemeester August Van Landeghem.

Bron: archief Willy Mees - Albert Mees, PI-TB

1928

Voorbereidende propaganda voor de verkiezingen in 1928.

Bron: PI-TB

januari 1928

Doodsprentje en foto van de begrafenis van burgemeester August Van Landeghem.

Op de foto rechts is het gebouw van de Waag herkenbaar.

Hij zou ook een afscheidsbrief hebben geschreven als burgemeester (GemBib Willebroek, Fa1218)

Bron: PI-TB, GemBib Willebroek (Fa1200, Fa1201)

Hij werd bij Koninklijk Besluit van 7 januari 1928 tot burgemeester benoemd.

Gaston Fromont (° 01-juli 1881 Willebroek - Krewegsken   -   11 augustus 1965 Willebroek) werd op 14-jarige leeftijd metaalbewerker bij De Naeyer, Minerva en bij Titan-Anversois).

In 1906 stichtte hij met anderen de toneelkring "Voor en door het Volk", en tijdens WO I was hij voorzitter van de socialistische harmonie Vooruit.

In 1921 werd hij verkozen tot eerste schepene, en ook tot provinciaal raadslid.

Bij het overlijden van August Van Landeghem, volgde hij hem op als burgemeester op 7 januari 1928.

Enkele feiten:

• 1929
  Inhuldiging van het grafmonument van wijlen burgemeester August Van Landeghem
• 1930
  Op 3 mei vindt de eerste steenlegging van het nieuwe gemeentehuis in de August Van Landeghemstraat plaats
• 1932
  Hij wordt provinciaal senator en volksvertegenwoordiger
• 1933
  Op 13 mei / 13 juli beslist men om te kiezen voor de nieuwe spelling van de naam van de gemeente: WILLEBROEK
• 1934
  Op 20 februari wordt beslist om een gemeentelijke boekerij (bibliotheek) in te richten. Die zal worden gevestigd in het oud huis De Marré.
  Op dezelfde dag geeft de burgemeester een lezing over het overlijden van koning Albert (na diesn val van de rots in Marche-les-Dames op 18 februari)
• 1935
  Er wordt een programma opgesteld voor de begrafenis van de slachtoffers van het busongeval in Turnhout op 14 juli.
  In dezelfde periode wordt een rouwbericht verspreid n.a.v. het overlijden van koninging Astrid in Küssnacht (CH).
• 1939
  Er ontstaan spanningen over de internationale toestand en de dreigende oorlog. De gemeente beslist
  geen sirenes meer te laten afgaan bij het begin en het einde van de werkshiften in de nijverheid
  de ruimtes te verduisteren die aanleiding kunnen geven om een doel te zijn voor een aanval, en het nodige materiaal te voorzien om alle deuren en vensters af te dekken om lichtsporen te vermijden
• 1940 - 1944
  Hij wordt gevangengezet in het fort van Breendonk, en door de Duitse bezetter in 18 februari 1941 ontslagen als burgemeester van Willebroek
  De Duitse bezetter stelt Edmond De Ridder aan als oorlogsburgemeester (tot het einde van WO II)
• september 1944
  Gaston Fromont neemt opnieuw zijn ambt op als burgemeester, onmiddellijk na de bevrijding van WO II
• 1947
  Op 15 april wordt toelating gegeven aan het Verbond der Oorlogsinvaliden om een perceel grond op het kerkhof te voorzien als aandenken voor de gesneuvelden - er komt een borstbeeld van konin Albert
• 1950
  Beslissing om op de Veert een vroegmarkt te organiseren op maandag, woensdag en vrijdag van elke week.
  Deze vroegmarkt wordt later weer afgeschaft.
  Op 20 mei wordt de eerste steen gelegd voor de kraaminrichting op de Tisseltsesteenweg
• 1951
  Parallel met d Breendonkstraat wordt de Constant Broeckmeyerstraat aangelegd, ter herinnering aan deze persoon als schepene en voorzitter van de maatschappij voor Goedkope Woningen
• 1952
  Op 5 mei wordt de nieuwe hefbrug over het kanaal Brussel-Rupel ingehuldigd: de Vredebrug.

• Gemeentesecretaris
  E. Mertens (1905 - 1935)
  A. Van Roy (1935 - 1941) - hij werd geschorst door de Duitse bezetter
  Fr. Van Reck (1941 - 1943) - dienstdoende
  J. Schunzelaer (1943 - 1944) - afgezet bij de bevrijding op 4 september 1944
  A. Van Roy (1944 - 1951)
  Henri Fromont (1951 - 1976)
• Gemeenteontvanger
  J. Steenackers (1926 - 1957)
• Schepenen
  1943: J. De Hollander, E. Van Aken, S. Gultens
  september 1944 (na de bevrijding): Constant Broeckmeyer, Jules Borghijs, Adrien De Zaeger
• Gemeenteraadsleden
  1943: ?
  september 1944 (na de bevrijding): A. Wuyts, J. Van der Velden, J. Lamberts, E. Van Lerberghe, J. De Proft? Fr. Cortebeeck

Bron: BK-TDHTR, TS-VRTL (2023 - nr. 4, "40-45 - Hoe België overleefde", Ward Goossens)

1933

Een vroege foto van Gaston Fromont.

Bron: PI-TB

4 september 1944

Na WO II wordt de vroegere gemeenteraad opnieuw in functie gebracht, onder leiding van burgemeester Gaston Fromont.

Op de voorste rij (van links naar rechts): Adrien Dezaeger, Constant Broeckmeyer, Gaston Fromont.

Vraag: wie kan de namen van de andere leden invullen?

Bron:

8 mei 1945

Na de bevrijding wordt een speciale gemeenteraad ingericht met heel wat genodigden.

Gaston Fromont zit middenin vooraan. Links van hem: Adrien Dezaeger en Constant Broeckmeyer.

Vraag: alle informatie over andere personen op de foto zijn meer dan welkom.

Bron: PI-TB

4 april 1952

Gaston Fromont opent de handelsjaarbeurs, die plaatsvindt in de vroegere gebouwen van Erla.

Bron: PI-TB

In 1952 kondigt Gaston Fromont zijn afscheid aan als burgemeester van de gemeente.

Bron: PI-TB

1952

Gaston Fromonot - die als 2de socialistisch burgemeester van Willebroek de geschiedenis is ingezeild, werd in het Kerkewegsken (de huidige Pastorijstraat) op 1 juli 1881 als zesde kind uit een gezin van 10 geboren.

Hij ging, na de lagere school en een middelbare schoolopleiding in Boom, op 14-jarige leeftijd op stiel. Hij werd metaalbewerker en werd achteenvolgens bij De Naeyer, Lermusiaux, Minerva en Titan Anversois tewerkgesteld.

Hij speelde van meet af aan zowel in de Socialistische Partij als in het vakbewegingsleven te Willebroek een vrij actieve rol. Hij had belangstelling voor turnen en muziek, alsmede voor zang en toneel. Hij had in 1906 de socialistische toneelkring "Voor en Door het Volk" helpen stichten. Gedurende de Eerste Wereldoorlog werd hij lid van het Hulp- en Voedingskomiteit en voorzitter van de socialistische harmonie "Vooruit". In 1919 nam hij afscheid van het fabrieksleven om secretaris van de socialistische ziekenbond en van de Metaalbewerkersbond alsmede plaatselijk correspondent van de "Volksgazet" te worden.

In 1921 werd hij bij de gemeenteraadsverkiezingen als eerste schepen gekozen en in hetzelfde jaar bracht hij het tot provincieraadslid.

Toen burgemeester August Van Landeghem was overleden, werd Gaston Fromont op 7 januari 1928 als zijn opvolger aangeduid.

Begin 1932 werd hij tot provinciaal senator gekozen en in november van datzelfde jaar mocht hij - als volksvertegenwoordiger - zitting in de Kamer nemen.

In 1941 werd hij door de Feldgendarmen naar het Fort van Breendonk gevoerd, waar hij 5 maanden werd vastgehouden. Na de oorlog hernam hij zijn ambt, al bleef hij daarnaast tot in 1946 ook schepen van de burgerlijke stand. Hij zou gedurende de 25 jaar dat hij die post bekleedde, 2777 huwelijk voltrekken en 4437 geboorten en 2756 sterfgevallen noteren.

Hij trad in 1949 als volksvertegenwoorder af en in 1952 gaf hij zijn sjerp aan Jan Van Winghe. Tijdens deze in zaal "Odeon" geplande gebeurtenis, die met een grootse openbare hulde gepaard ging, mocht hij de gemeende gelukwensen van schepen Gaston Croes en schepen Mon Van Lerberghe, van gouverneur Richard Declerck en van de huidige burgemeester Jan Van Winghe, alsmede die van Kamiel Huysmans in ontvangst nemen.

Want er ligt in de handdruk van Gaston Fromont, onder het waakzaam oog van Dore Smets en van Jaf Ramaekers, van Kamiel Huysmans ontving, zowel dank als genegenheid vervat.

Gaston Fromont bleef, ondanks zijn op rust gaan in 1953, nog vele jaren voorzitter van de plaatselijke Maatschappij voor Huisvesting.

Hij stierf in augustus 1965.

Hij had tijdens zijn lange ambtsperiode veel zorg besteed aan volksgezondheid, onderwijs en cultuur. Hij was een voorbeeld van doorzettingsvermogen en van taaie volhardingskracht.

Bron: "Kent u ze nog... de Willebroekenaars?" (Karel De Decker, Edit. Europese Bibliotheek - Zaltbommel, NL, 1977)

Document naar aanleiding van het aftreden als burgemeester van Gaston Fromont.

Bron: GemBib Willebroek (Fa1219)