België - Ethiopië

3-19 mei: Het Congolese leger wordt ingeschakeld bij de herovering van Ethiopië.

België - WO II

10 mei: het VNV en de Rexisten gooien het op een akkoord, waarin het werkterrein van elke organisatie wordt afgebakend.

Het lot van België is nog altijd onbestemd. De Deutsch-Vlämische Arbeitsgemeinschaft ijvert voor aansluiting bij Duitsland. De Duitse bezetter protesteert tegen de oprichting van Groot-Antwerpen.

dec: men maakt bekend dat Leopold III (°Brussel 3 november 1901 +Sint-Lambrechts-Woluwe 25 september 1983) in september gehuwd is met prinses Lilian Baels (°28 nov 1916 Londen +7 jun 2002 kasteel van Argenteuil), prinses van Réthy. Tot groot ongenoegen van de Belgische bevolking, en zeker bijdragend tot de Koningskwestie.

Nederland - WO II - Japan

Oprichting van de Irenebrigade.

Weinig manschappen van de landmacht of de luchtmacht zijn ingeschakeld bij de oorlogsvoering. De Nederlandse koopvaardij en marine spelen wel een belangrijke rol in deze dagen van oorlogsconflicten.

feb: begin van de jodenvervolging door razzia's van de Nederlandse Weerbaarheidsafdeling van de NSB, op commando van Hitler en Rauter. De communisten Nak en Kraan roepen op tot de februaristaking, die bijna algemeen wordt opgevolgd in Amsterdam en de Zaanstreek (25 feb).

Arthur Seyss-Inquart (°Stannern AT 22 juli 1892 +Neurenberg 16 oktober 1946) benoemt de NSB tot de "draagster van de politieke wil van het Nederlandse volk"!

okt-dec: een aantal organisaties wordt opgericht:

- de Nederlandse Landstand (voor de boeren)

- de Kultuurkamer (kunstenaars)

- de Artsenkamer (medici) - deze laatsten weigeren toe te treden

- de Arbeidsdienst (de vroegere Nederlandse Opbouwdienst, waartoe alle 20-jarigen lid moeten worden)

8 dec: Nederland verklaart de oorlog aan Japan, na de aanval op Pearl Harbour.

Nederland - Van Kooten

Kees van Kooten (°1941 's Gravenhage), Nederlands schrijver, acteur en humorist, vooral bekend van het TV-programma "Koot en Bie" (in samenwerking met Wim de Bie). Hij schrijft o.a. "Modermismen" en " Treitertrends".

Wereld - WO II

7-22 jan: de Britse 7de pantserbrigade en de 6de Australische divisie belegeren Tobruq in Libië. De Italianen aanwezig in de haven capituleren op de 22ste: 30.000 Italiaanse soldaten worden gevangengenomen.

29 jan: stafbespreking in Washington om de Brits-Amerikaanse samenwerking in geval van oorlogsdeelname te regelen. Onder codenaam ABC1 wordt vastgelegd dat Amerikaanse deelname aan WO II ten doel zal hebben om Duitsland de nederlaag te doen lijden.

1 feb: de Amerikaanse marine wordt gereorganiseerd. Vanaf nu zijn er 3 vloten actief in de volgende regio's:

- de Atlantische Oceaan

- de Aziatische Oceaan

- de Stille Oceaan

apr: Duitsland valt Joegoslavië en Griekenland binnen, en bezet beide landen.

10 apr: Amerikaanse legers beginnen Groenland te bezetten, en hopen hiermee te vermijden dat de Duitse bezetter van Denemarken ook de Deense kolonie zal inpalmen.

21-30 apr: luchtaanvallen op Plymouth eisen 750 doden. Er zijn minstens 30.000 daklozen.

30 apr: aanval op Tobruq - de verdediging houdt stand, maar wordt afhankelijk van aanvoer over zee, v.w.b. bevoorrading.

3-19 mei: slag bij Amba Alagi

In de bergen in het noorden van Ethiopië verslagen de Britten de Italiaanse legers. De hertog van Aosta geeft zich met 7.000 soldaten over, wat de overwinning betekent voor de gealliëerde legers. 230.000 Italianen worden gevangengenomen of sneuvelen in de strijd. De galliëerden herwinnen hiermee ook de macht over het Suezkanaal. Korte tijd later keert keizer Haile Selassie(eig: Ras Tafari Makonnen) (°Harar 23 jul 1892 +Addis Abeba 27 aug 1975) uit Groot Brittannië terug naar zijn land, na een verbanning van 5 jaar.

10-11 mei: luchtaanval op Londen met meer dan 500 bommenwerpers. Naast Londen worden ook Liverpool, Bristol, Belfast en een aantal andere Britse steden gebombardeerd.

27 mei: president Franklin D. Roosevelt roept de onbeperkte nationale noodtoestand uit.

29 mei: de Britse kruisers Norfolk en Suffolk ontdekken met de radar het Duitse slagschip Bismarck en de kruiser Prinz Eugen. Britse schepen worden getroffen, maar weten uiteindelijk met een torpedo de stuurinrichting van de Bismarck buiten werking te stellen. Door het afvuren van granaten weten de slagschepen Rodney en King George V de Bismarck tot zinken te brengen.

22 jun: Operatie Barbarossa

Duitse legers vallen binnen op grondgebied van de Sovjet Unie. In totaal vallen 3.000.000 Duitse soldaten Rusland aan op een front van bijna 3.000 km lang. De Duitse Luftwaffe slaagt erin om 1.200 Russische vliegtuigen op de grond uit te schakelen.

29 jun: Jozef Stalin neemt de leiding van het Ministerie van Oorlog over.

10 jul: Stalin benoemt 3 opperbevelhebbers:

- maarschalk Semjon Budenny (zuiden & zuidwesten)

- maarschalk Timosjenko (midden & westelijk front)

- maarschalk Kliment Vorosjilov (noordwestelijk front)

1 aug: de VS beslist om alleen nog olie te vervoeren naar het Britse rijk en andere gealliëerden op het westelijk halfrond, tot groot ongenoegen van Japan.

5 aug: begin van het beleg van Odessa, dat uiteindelijk 73 dagen zal duren.

14 aug: Atlantisch Handvest / Atlantic Charter

Een ontmoeting in Canada op een schip voor de kust van Newfoundland, tussen Churchill en Roosevelt. Het is een liberale overeenkomst met volgende elementen:

- de VS en Engeland streven niet naar gebiedsuitbreiding

- noch de VS, noch UK wensen territoriale veranderingen tégen de wil van betrokken volken

- ze erkennen het recht van een vol om hun regeringsvorm te kiezen

- er wordt gestreefd naar gelijke voorwaarden om alle staten op gelijke manier in de grondstoffen te laten delen

- ze wensen economische samenwerking tussen alle landen om arbeidsomstandigheden en economische vooruitgang te waarborgen

- ze hopen op een algemene vrede - na de val van de naziheerschappij - die alle volken het recht op veiligheid waarborgt

- de vrede moet vrije vaart op zee verzekeren

- alle landen moeten het gebruik van geweld opgeven - agressoren moeten ontwapend worden.

3 sep: in vernietigingskamp Auschwitz wordt geëxperimenteerd met Zyklon-B. Het gas zal dienen om "ongewenste elementen" om te brengen in de gaskamers.

6 sep: joden verliezen in Duitsland bijna al hun rechten, en worden verplicht om een Davidsster te dragen.

15 nov: de Duitse legers zijn tot op 30 km van Moskou genaders. Het barre weer en de versterkte weerstand van het Russische leger (T-34 tanks, katjoesjka rakettenwerpers of Stalinorgels) maken het de Duitsers moeilijk.

26 nov: onder leiding van admiraal Choeichi Nagumo vertrekt de Japanse eerste vloot om Pearl Harbour aan te vallen.

7 dec: aanval op Pearl Harbor, Hawaï

Door de Japanners. 18 schepen worden tot zinken gebracht of zwaar beschadigd, en 250 vliegtuigen worden beschadigd. 2.300 mensen sterven en er vallen 1.200 gewonden. Amerika wordt nu rechtstreeks betrokken bij WO II. Japan verklaart de oorlog aan Amerika en aan het Britse Gemenebest.

22 dec: Arcadiaconferentie

Churchill en Roosevelt bepalen de strategie om eerst Duitsland te bestrijden.

Congo

Met WO II kent de ontwikkeling van Congo een reuzegroei. Er is grote behoefte aan ertsen. Ook naar uraniumerts stijgt de vraag vanaf 1945.

USA - Welles

Orson Welles (eigenlijk: Georges Orson) (°Kenosha WI 6 mei 1915 +Hollywood CA 10 okt 1985), Amerikaans film- en toneelspeler, en regisseur, maakt de film "Citizen Kane".

België - WO II - De Clercq - Gol

1 jan: de Belgische Regering ondertekent het Atlantisch Charter. Hierdoor verplichten ze zich om verder te strijden tegen de Duitse en de Japanse oorlogsvoerders.

27 mei: ook in België moeten joden verplicht een jodenster dragen.

Kort daarna begint de deportatie van de joden - zogezegd om in Duitsland te gaan "werken". Een groot deel van de mensen worden verzameld in de Dossin-kazerne in Mechelen.

6 okt: door een aantal strenge maatregelen wordt beslist tot de gedwongen tewerkstelling van iedereen tussen 18 en 50 jaar in Duitsland.

De Duitse bezetter begint de Belgische joden te deporteren naar Duitsland (meer dan 20.000 slachtoffers).

21 dec: Staf De Clercq (°Everbeek 16 september 1884 +Gent 22 oktober 1942), leider van het VNV overlijdt. Hij wordt opgevolgd door Hendrik Elias (°Machelen 12 juni 1902 +Ukkel 2 februari 1973), die altijd maar meer concessies moet toestaan aan de Duitse bezetter.

Jean Gol (°Hammersmith 8 februari 1942 +Luik 18 september 1995), Belgisch politicus, die zijn carrière begint bij de socialistische partij, maar later (1979-1981) partijleider wordt van de PRL.

Nederland - WO II - Jodendeportatie

mei: 2000 beroepsofficieren worden op verraderlijke manier opnieuw krijgsgevangen genomen. Oprichting van het Arbeidsfront (olv. Woudenberg): de hele arbeidersbeweging wordt gelijkgeschakeld en kan in dienst worden geroepen voor de Duitse oorlogsmachine.

15 jul: de deportatie van de joden begint. De eerste trein vertrekt van uit het doorgangskamp Westerbork. Er wordt gezegd dat ze zullen worden tewerkgesteld in Duitsland en Polen. Ze echter afgevoerd naar de vernietigingskampen van Auschwitz, Ravensbrück, Sobibor... In september zijn de deportaties zo goed als rond, met meer dan 100.000 Nederlandse slachtoffers.

De Landelijke Organisatie voor hulp aan de onderduikers wordt opgericht. Deze bemiddelt voor logeer- / onderduikadressen, vervalste papieren, proviandbons...

dec: Mussert wordt leider van het Nederlandse volk. Eigenlijk blijft het bestuur in handen van Seyss-Inquart.

Dr. Visser 't Hooft verblijft in Genève, en stelt de regering Gerbrandy in de mogelijkheid om makkerlijker in contact te komen met de verzetsorganisaties.

Het Englandspiel

Door nalatigheid van de Britse geheime dienst vallen Nederlandse geheime agenten, die boven Nederland worden gedropt, in handen van het Duitse leger.

Wereld - WO II

1 jan: Arcadiaconferentie in Washington

Op 1 jan 1942 onderschrijven 26 landen het Atlantisch Charter. In 1945 zullen nog eens 21 landen hun steun aan het charter betuigen. Dit leidt in juni 1945 tot de oprichting van de Verenigde Naties.

20 jan: Hitler kondigt tijdens de Wannseeconferentie de "Endlösung" (= definitieve oplossing) voor de joden aan: massale deportaties naar vernietigingskampen zoals Auschwitz beginnen. De regel is van toepassing in alle landen die door Duitsland bezet worden. Het besluit is gebaseerd op een voorstel van Obergruppenführer Reinhard Heydrich.

27 feb: schout-bij-nacht Karel Doorman (°Utrecht 23 april 1889 +Javazee 28 februari 1942) probeert te voorkomen dat troepen in Java aan land komen (slag in de Javazee), wat niet lukt door gebrek aan steun uit de lucht.

28-29 mar: RAF bommenwerpers vallen de stad Lübeck aan.

17 apr: de RAF bombardeert de dieselmotorenfabriek in Augsburg, zuidelijk Duitsland. 7 van de 12 bommenwerpers gaan verloren.

30 mei: de RAF valt met 1000 bommenwerpers de Duiste stad Keulen aan. 59.000 mensen worden dakloos.

1 jun: de RAF bombardeert de Duitse stad Essen en het Ruhrgebied.

18 jun: de Duitse stad Bremen wordt door 1000 Britse bommenwerpers aangevallen.

23 aug: meer dan 600 bommenwerpers van de Luftwaffe vallen Stalingrad aan, waarbij duizenden mensen sterven.

SEp: in Warschau ruimen de Duitsers het jodenghetto op. Meer dan 50.000 joden zijn vermoord of naar een vernietigingskamp afgevoerd.

sep: slag bij Stalingrad

(nu: Wolgograd) Rodion Malinovski (°1898 +1967), Russisch veldmaarschalk, strijdt en slaagt erin om aan Duitse legers zware vernieling aan te brengen.

15 sep: in de Stille Oceaan onderscheppen 2 Japanse onderzeeërs vliegkampschepen, die troepen naar Guadalcanal vervoeren. Het vliegdekschip "Wasp" en een destroyer gaan in de strijd verloren.

22 okt: de Britse RAF bombardeert de noord Italiaanse industriegebieden van Turijn, Milaan en Genua.

23 okt: slag om El Alamein

Onder leiding van luitenant-generaal Bernard Law Montgomery (°Kensington 17 nov 1887 +Isington 24 mar 1976) vechten ±200.000 gealliëerde soldaten tegen de ±100.000 soldaten van het Duitse kamp in de buurt van El Alamein. De strijd duurt 12 dagen en het gaat er hard aan toe. Als het gealliëerde leger er in slaagt om de troepen van Rommel terug te dringen, zijn er ±60.000 doden gevallen aan Duitse zijde, en meer dan 13.000 aan Engelse zijde. Montgomery slaagt erin om het Suezkanaal te bevrijden.

8 nov: meer dan 400.000 Amerikaanse manschappen worden in noord Afrika aan land gezet, om Rommel langs het westelijk front te bestrijden.

19 nov: maarschalk Zjoekov (°1896 +1974) begint een tegenoffensief in Stalingrad. Met 10 legers, bijna 1.000 tanks en meer dan 10.000 vliegtuigen worden de Duitsers langs de 400 km lange frontlijn aangevallen.

10 dec: een Japans front van 20.000 soldaten staat tegenover een leger van ±60.000 Amerikaanse soldaten in de buurt van Henderson Field in Guadalcanal.

Indonesië - Japanse bezetting

jan: de Japanners landen op Borneo en bezetten uiteinderlijk Indonesië (tot 1945).

15 feb: Singapore valt en Japan stoot door naar Sumatra.

27 feb: bij de slag in de Javazee probeert Schout-bij-Nacht Karel Doorman (°Utrecht 23 april 1889 +Javazee 28 februari 1942) de landing op Java te verhinderen. Dit lukt niet omdat er geen ondersteuning is uit de lucht. Hij sneuvelt in de strijd.

9 mar: het Nederlandse leger capituleert op Java. Gouverneur-Generaal Tjarda van Starkenborgh-Stachouwer (°Groningen 7 maart 1888 +Wassenaar 16 augustus 1978) wordt gevangen genomen. Luitenant-Gouverneur-Generaal Hubertus Johannes Van Mook (°Semarang 30 mei 1894 +L'Isle-sur-la-Sorgue 10 mei 1965) wijkt uit naar Australië. De blanken worden in kampen geïnterneerd.

6 dec: in een radio-toespraak belooft koningin Wilhelmina om nà de oorlog een rijskconferentie te organiseren, om de zelfstandigheid van Indonesië binnen het Nederlandse koninkrijk in te stellen.

Atoomreactor - Fermi

2 dec: atoomreactor, eerste gecontroleerde kernreactie. Een Italiaans natuurkundige, Enrico Fermi (°Rome 29 sep 1901 +Chicago 28 nov 1954 - sinds 1938 in de USA), Italiaans natuurkundige, legt hiervoor de grondslag. Hij bouwt in Chicago de eerste grafietzuil, en wekt voor het eerst een beheersbare kettingreactie op.

USA - Alaska Highway - Antibiotica

President Roosevelt geeft de opdracht om een legerweg aan te leggen door Canada en door Alaska, uit angst voor een invasie van Japan. Hieruit ontstaat op 8 maanden tijd de Alaska Highway.

Aanmaak van antibiotica (gevolg van de ontdekking van penicilline).

België - WO II

28 apr: de Duitse bezetter kondigt zware straffen aan voor sabotage en verzet, onder het mom van de handhaving van de binnenlandse vrede.

9 nov: het verzet slaagt erin om een valse "Le Soir" te laten verschijnen in Brussel. De krant is eerder pro-Duits, maar het verzet slaagt erin om eigen teksten te laten publiceren en verschijnen.

Nederland - Margriet - WO II

19 jan: geboorte van prinses Margriet Francisca der Nederlanden (°Ottawa 19 jan 1943).

feb: luitenant-generaal Seyffardt (commandant van het Oostlegioen) wordt geliquideerd door het studentenverzet.

27 mar: om de Duitse administratie te hinderen wordt een aanslag gepleegd op het Amsterdamse Bevolkingsregister. Hoewel de overval lukt worden de daders verraden en later gefusilleerd.

apr: de studenten worden verplicht om een loyaliteitsverklaring ondertekenen. Wie weigert (85%) wordt in Duitsland tewerkgesteld, of duikt onder.

29 apr: alle manschappen van leger en vloot moeten in krijgsgevangenschap terugkeren. Dit betekent het begin van grote stakingen in april en mei. Met massale executies, probeert men de stakingen te onderdrukken.

Wereld - WO II

6 jan: admiraal Karl Dönitz (°1891 +1980) vervangt admiraal Erich Johann Albert Raeder (°1876 +1960), die ontslag neemt na de mislukte strijd in de Barentszee.

10 jan: in de buurt van Stalingrad wordt het Duitse 6de leger door de Sovjettroepen ingesloten en afgesneden van bevoorrading.

10-31 jan: Amerikaanse troepen vallen de achtergebleven Japanners aan in Guadalcanal.

15-22 jan: het Britse leger valt de manschappen van Rommel aan, en verjaagt de Duitsers uit Libië naar Tunesië.

30 jan: Berlijn wordt (overdag) gebombardeerd door gealliëerde strijdkrachten.

feb: Duitse U-Booten kelderen tal van schepen in bevoorradingskonvooien.

1-9 feb: de Japanners ontvluchten Guadalcanal - ze laten meer dan 10.000 dode soldaten achter.

2 feb: het 6de Duitse leger onder leiding van veldmaarschalk Friedrich Paulus (°1890 +1957) geeft zich over. Meer dan 90.000 Duitse soldaten worden krijgsgevangen gemaakt.

4 feb: Operatie Gondola

Britse en Amerikaanse bommenwerpers vallen onderzeeërs aan in de golf van Biskaje.

16-21 feb: in Duitsland ontstaat de anti-nazistische organisatie "Weisse Rose", geleid door Hans (°1918 +1943) en Sophie Scholl (°1921 +1943). Ze worden na demonstraties opgepakt en in München onthoofd.

28 feb: 9 Noorse parachutisten vertrekken uit Groot Brittannië en saboteren de Norsk Hydro centrale nabij Rjukan, waar "zwaar water" wordt geproduceerd.

5 mar: begin van een luchtoffensief tegen Duitsland, met een aanval van meer dan 350 bommenwerpers op de Krups-fabrieken in Essen in het Ruhrgebied.

20-28 mar: het leger van Montgomery dringt de Duits-Italiaanse legers terug tot Wadi Akarit.

apr: opstand van de joden in het ghetto van Warschau, tegen de deportaties naar de vernietigingskampen.

7-13 apr: een aanval van 180 Japanse vliegtuigen op de Solomoneilanden brengt veel schade toe, maar mislukt uiteindelijk.

17 apr: de Amerikaanse luchtmacht bombardeert de vliegtuigfabrieken in Bremen. Ze verliezen daarbij zelf 16 vliegtuigen.

19 apr: de Duitse SS begint met de vernieling van het Jodenghetto in Warschau.

11-29 mei: 12.000 Amerikaanse soldaten vallen het eiland Attu (Aleoeten) aan. Bijna 2500 Japanse soldaten verliezen het leven in de strijd.

13 mei: Duitsland en Italië geven zich gewonnen in Tunesië. Meer dan 600.000 sneuvelden of werden gevangengenomen. Aan gealliëerde kant (Frankrijk, Groot Brittannië, USA) telt men ruim 55.000 slachtoffers.

16-17 mei: Britse bommenwerpers vernielen de dammen aan de Möhne en de Eder, met "stuiterende" bommen. Door tekort aan elektrische energie - in deze dammen opgewekt - valt een deel van de industrie in het Ruhrgebied stil.

22 mei: admiraal Karl Dönitz (°Grünau 16 september 1891 +Aumühle 24 december 1980) stopt de patrouilles van de U-Booten in de noordelijke Atlantische Oceaan, nadat er al 56 onderzeeërs tot zinken werden gebracht.

23-29 mei: Britse luchtaanvallen op Dortmund en Wuppertal.

10 jun: Operatie Pointblank

Britse en Amerikaanse bommenwerpers gaan door met aanvallen op Duitsland. Ze richten zich op de Duitse vliegtuigindustrie.

6 jul: Operatie Citadel

Met 900.000 manschappen en 1000-den tanks valt het 9de Duitse leger  van veldmaarschalk Von Manstein de Russen aan. Deze verweren zich met 1,3 miljoen soldaten, 1000-den tanks, mobiele kanonnen en vliegtuigen. De Duitse aanval mislukt.

9-12 jul: Aanval op Sicilië

Met 160.000 manschappen strijden Montgomery en Patton tegen de 230.000 Italiaanse en 40.000 Duitse soldaten. Een tegenoffensief van de Herman Göring Panzerdivision wordt verhinderd door gealliëerde parachutisten.

13 jul: Hitler stopt operatie Citadel - 550 tanks gaan verloren en 500.000 soldaten zijn gesneuveld in de strijd.

24 jul: massale Britse luchtaanvallen op Hamburg. Met uitgeworpen aluminiumstrips worden de Duitse radars verward. Er vallen 50.000 doden, en meer dan 800.000 mensen worden dakloos.

25 jul: de Italiaanse koning ontslaat Benito Amilcare Andrea Mussolini (°Varano di Costa 29 jul 1883 +Dongo 28 apr 1945). Maarschalk Pietro Badoglio (°1871 +1956) volgt hem op, en vormt een nieuwe regering. Door de belofte mee te vechten, wordt een Duitse invasie van Italië vermeden.

3 aug: Italië zoekt contact met de gealliëerden om vrede te sluiten.

3-17 aug: Britse troepen veroveren Sicilië volledig. 10.000 Duitsers en 132.000 Italianen sneuvelen of worden gevangengenomen. Britten en Amerikanen tellen 7.000 doden en 15.000 gewonden.

6 aug: Duitse troepen bezetten Italië. Hitler beveelt:

- om Mussolini te bevrijden (Operatie Eiche)

- om een Italiaanse verdedigingslinie op te richten (Operatie Schwarz)

- om in Italië het fascisme te herstellen (Operatie Student)

- om de Italiaanse vloot over te nemen (Operatie Achse)

6-7 aug: 4 Japanse destroyers komen in strijd met de USA-legers nabij Kolombangarana, New Georgia in de golf van Vela. 3 van de schepen worden gekelderd, en 1200 Japanse soldaten sneuvelen.

15 aug: het Japanse leger capituleert. In Indonesië zijn geen gealliëerde troepen om deze capitulatie aan te nemen. Hierdoor blijven de blanken in de kampen, waar ze door de Japanners beschermd worden, nadat Indonesische republikeinen de wapens van de Japanners bemachtigen.

17-18 aug: het Duitse raketonderzoekscentrum in Peenemunde (Oostzee) wordt door 600 Britse bommenwerpers aangevallen. 730 mensen verliezen het leven, en het Duitse V1 / V2 programma wordt vertraagd.

8 sep: gealliëerden melden dat Italië zich heeft overgegeven. In het noorden bezetten de Duitsers echter het land.

12 sep: Mussolini wordt uit Gran Sasso in de Abruzzen bevrijd door SS troepen onder leiding van luitenant-kolonel Otto Skorzeny (°1908 +1975).

1-8 okt: de gealliëerden trekken Napels binnen.

13 okt: maarschalk Pietro Badoglio (°Grazzano Badoglio 29 juli 1871 +Grazzano Badoglio 1 november 1956) verklaart aan Duitsland de oorlog.

1-2 nov: de Amerikaanse Task Force 39 brengt schade toe aan 3 Japanse kruisers en 2 destroyers.

5-11 nov: de Amerikaanse Task Force 38 slaan toe met vliegdekschip Saratoga en de Princeton. Ze vallen met 97 vliegtuigen Rabaul aan, en vernietigen 8 Japanse kruisers en een destroyer. Later vallen ze met 183 vliegtuigen nog eens aan, en doen een kruiser en een destroyer zinken. Nog 5 Japanse destroyers worden zwaar beschadigd. Bovendien worden 55 Japanse vliegtuigen vernietigd.

18 nov: Groot Brittannië begint met luchtaanvallen op Berlijn, die 5 maanden zullen duren.

24 nov: een Japanse onderzeeër brengt in de buurt van Makin het Amerikaanse escortvliegdekschip "Lecombe Bay" tot zinken. Meer dan 640 manschappen sneuvelen.

Frankrijk - De Gaulle - Algiers

Generaal Charles de Gaulle (°Rijsel 22 november 1890 +Colombey-les-Deux-Églises 9 november 1970) organiseert het verzet in Algiers.

Liechtenstein - Frans Josef II

Franz Josef II van Liechtenstein huwt met Georgina gravin van Wilczek.

USA - Colossus - Aqualong

Eerste geprogrammeerde computer – Colossus.

De aqualong.

België - Nederland - Luxemburg - WO II

1 apr: majoor Hermann Giskes van de Abwehr maakt een einde aan het "Englandspiel" door een spottende boodschap naar Londen te sturen.

15 apr: Britten en Amerikanen gaan vanaf nu ook spoorwegen in Frankrijk en België beschieten, om een mogelijke invasie van de Duitsers te verijdelen.

7 jun: koning Leopold III wordt met de koninklijke familie in gevangenschap naar Duitsland gevoerd.

De Belgische bevolking reageert hier verdeeld op, zeker als ze zich de onmoeting van Leopold III en Hitler in november 1940 herinneren.

sep: generaal-majoor H.J. Kruls en zijn militair gezag zijn bereid om over de bevrijding van Nederland te praten.

3 sep: De gealliëerden bereiken België. Het Amerikaanse 1ste leger neemt Doornik in. In de buurt van Mons (Bergen) verslaat het 3 Duitse korpsen. Brussel wordt bevrijd door het Britse 2de leger.

4 sep: Antwerpen wordt bevrijd door het Britse 2de leger. Dank zij inspanningen van het verzet is de haven vrijwel onbeschadigd. De haven blijft onbruikbaar, omdat Duitse troepen langs de Scheldemonding aanwezig zijn.

De Belgische bevrijdingsbrigade marcheert Brussel binnen.

De jacht op de collaborateurs begint.

5 sep: Brussel wordt bevrijd. Het Amerikaanse 3de leger steekt de Maas over. Daarop benoemt Hitler generaal Karl Rudolf Gerd von Rundstedt (°Aschersleben 12 december 1875 +Hannover 24 februari 1953) tot opperbevelhebber van de westelijke legers. Grootste deel van Frankrijk wordt door Nazi-Duitsland bezet.

“Dolle Dinsdag” (in Nederland) als gevolg van de opwinding van de Nederlanders ivm de bevrijdingen in België. Duitsers en NSB-ers geloven de geruchten dat het Nederlandse grondgebied wordt bevrijd, en vluchten naar het oosten. De bevolking staat klaar om de bevrijder te verwelkomen. De BS (Binnenlandse Strijdkrachten) wordt opgericht. Prins Bernhard neemt het opperbevel waar.

8-13 sep: de Britse 50ste divisie steekt het Albertkanaal over in de buurt van Geel. Korte tijd later staat de Britse 15de divisie aan de noordelijke kant van het Albertkanaal.

17 sep - Operatie Market Garden: Bernard Montgomery (°Kennington 17 november 1887 +Alton 24 maart 1976) heeft het plan om met tanks via Nederland naar de Duitse frontlinies te trekken. De Britse 1ste luchtlandingsdivisie landt bij Arnhem. Het Amerikaanse 101ste Airborne land bij Eindhoven - ze veroveren bruggen op de Maas, maar merken dat de wegen bij Arnhem door Duitse soldaten geblokkeerd wordt. Het Amerikaanse 82ste Airborne landt bij Grave en Nijmegen - ze veroveren de bruggen over de Maas en het Maas-Waal-kanaal. De Britten rukken met hun 30ste korps op naar de grens tussen België en Duitsland.

19 sep: de verenigde Kamers van België brengen hulde aan de gevangen koning Leopold III (°Brussel 3 november 1901 +Sint-Lambrechts-Woluwe 25 september 1983).

20 sep - slag om Arnhem: generaal Kruis staat aan het hoofd van het Militair Gezag. Deze organisatie bereidt zich voor om Nederland te besturen, eens het bevrijd is van de Duitse bezetting. De brug in Nijmegen wordt veroverd door de US 82nd Airborne en het Britse 30ste korps.

20 sep - de koningscrisis in België: Begin van het regentschap van Prins Karel (in België), tijdens de afwezigheid van diens broer koning Leopold III. Prins Karel wordt verkozen door de verenigde Kamers van het Parlement.

De regering benoemt prins Karel Theodoor Hendrik Anton Meinrad (°Brussel 10 oktober 1903 +Oostende 1 juni 1983) tot regent tot de koning uit Oostenrijk terugkeert. De publieke opinie over deze terugkeer is echter verdeeld: de Vlamingen zijn eerder voor, de Walen echter tegen. 9 kortdurende regeringen (tot 1950). In de herfst slaagt de regering Pierlot er met de grootste moeite in om de verzetsstrijders van WO II hun wapens te doen inleveren. Hiertegen wordt in Brussel een massale betoging gehouden door het onafhankelijkheidsfront. Bij de betoging, vallen tientallen gewonden.

9 okt: Canadese troepen beginnen stelselmatig de Duitse troepen langs de Scheldemonding uit te schakelen.

3 nov: alle vijandelijke bezetters zijn verdwenen van Belgische grondgebied. De laatste Duitse bezetters geven zich over in Knokke. Toch worden Antwerpen en Luik nog altijd bestookt door de V1 en V2 wapens van de Duitsers. De Schelde wordt terug opengesteld als Vlissingen wordt bevrijd.

8 nov: de manschappen van het Canadese 1ste leger hebben ervoor gezorgd dat de Scheldemonding terug vrij is. Hierbij hebben 12.800 manschappen het leven gelaten.

dec: begin van het Ardennenoffensief van Von Rundstedt. In deze strijd naderen de Duitsers tot bij Dinant, maar worden op een paar weken terug voorgoed verdreven door de gealliëerde strijdkrachten.

16-22 dec - Ardennenoffensief: Hitler onderneemt een laatste poging om door te breken naar Antwerpen en op die manier de gealliëerde legers van elkaar te isoleren. Samen met 200.000 Duitse soldaten begint veldmaarschalk Karl Rudolf Gerd Von Rundstedt (°1875 +1953) de strijd met het 5de en 6de SS Panzerarmee, en het 7de Leger. De Amerikanen zetten 80.000 soldaten in tegenoffensief. De Duitsers slagen er niet in om St. Vith of Bastogne in te nemen. De Amerikanen trekken zich terug uit St. Vith nadat ze 8.000 manschappen verloren hebben. De strijdkrachten in Bastogne houden echter stand. De Duitsers maken gebruik van sabotage-troepen, die in Amerikaanse uniformen infiltreren bij de Amerikaanse vijand.

24 dec: Duitse Arado-bommenwerpers vallen onder leiding van kapitein Dieter Lukesch een fabriek en rangeerterrein aan in Luik.

26 dec: het Amerikaanse 1ste en 3de leger vallen de Duitse legers aan, en slagen erin om Bastogne te vrijwaren. De Duitsers trekken darop met het 5de en 6de Panzerarmee via Luik naar Aachen.

28 dec: door de besluitwet zal de Rijksdienst voor Maatschappelijke Zekerheid worden opgericht. Gevolg is dat de pensioenen verhoogd kunnen worden. Vanaf nu is de ziekte- en invaliditeitsverzekering verplicht.

30 dec: Patton herbegint met 6 divisies de strijd tegen de Duitse troepen uit Bastogne en richting Houffalize. De Duitsers vallen onder leiding van generaal Hasso von Manteuffel Bastogne aan. Het Amerikaanse leger slaagt er echter in om de aanval af te slaan.

BeNeLux - Gutt

Camille Gutt (°Brussel 14 november 1884 +1971), Belgisch staatshuishoudkundige, die werkt aan de totstandkoming van de BeNeLux en de geldzuivering. Later wordt hij voorzitter van het Internationaal Monetair Fonds (1946-1951).

5 sep: de douane-overeenkomst tussen de landen van de BeNeLux wordt ondertekend in Londen.

Nederland - 't Hart - Komrij

aug: scheuring in de Gereformeerde Kerk, als gevolg van een aantal besluiten van de synode over de doop. Het schisma is waarschijnlijk een gevolg van de gebrekkige communicatie (als gevolg van het oorlogsgebeuren).

Maarten 't Hart (°Maassluis 25 nov 1944), Nederlands schrijver van romans, o.a. "Stenen voor een ransuil" en "Een vlucht regenwulpen".

Gerrit Jan Komrij (°Winterswijk 3 mar 1944), Nederlands dichter, prozaïst en essayist. Van hem zijn o.a. "Horen, zien en zwijgen" en "Over de bergen".

Wereld - WO II

4 jan - Operatie Carpetbagger: vanaf nu beginnen regelmatige luchttransporten ter bevoorrading van België, Nederland, Frankrijk en Italië.

17 jan-19 feb: strijd langs de Gustavlinie. Een gebundelde strijd van Britten, Amerikanen, Nieuw-Zeelanders en Indiërs jagen uiteindelijk de Duitse bezetter op de vlucht.

27 jan: met 324 kanonschoten wordt het einde aangekondigde van de Duitse bezetting van Leningrad.

1-4 feb: de Amerikanen veroveren de Marshall eilanden op de Japanners. Bij de laatsten sneuvelen meer dan 11.000 soldaten.

12 feb: een Japanse duikboot - de I-27 - brengt een Brits transportschip met 2.000 mensen aan boord tot zinken. De onderzeeër wordt op zijn beurt getorpedeerd door de destroyers Petard en Paladin.

26 feb: het Rode Leger verovert de stad Porkhov. Ze brengen de 2de Baltische legergroep Nord schade toe. Daarbij verliezen de Duitsers 190 tanks en 1800 kanonnen. Meer dan 20.000 Duitse soldaten sneuvelen.

8 mar: 590 vliegtuigen van het 8ste Amerikaanse Leger bombarderen de Berlijnse Erker Kogellagerfabriek.

15 mar - 18 mei: aanvallen op en verovering van de heuvel van Monte Cassino.

30 mar: Hitler is woedend over de mislukking van het Duitse leger in Rusland, en zet veldmaarschalken Von Manstein en Von Kleist uit hun ambt.

1 apr: Britse vliegtuigen brengen zware schade aan, aan het Duitse slagschip Tirpitz, in de haven van Altenfjord, Noorwegen. Het schip is voor een aantal maanden uitgeschakeld.

4 jun: nadat de Duitsers in Rome de aftocht hebben geblazen, rijden Amerikaanse strijdkrachten de stad Rome binnen.

6 jun: D-Day (Decision Day) -

Operatie Ovelord

Landing van de gealliëerden in Normandië. Een leger van 200.000 soldaten uit Amerika, Canada en Groot Brittannië landt onder leiding van generaal Eisenhower op de stranden van Normandië. Met 39 divisies, 140 grote en 220 kleine oorlogsschepen, 1000 mijnenvegers, 4000 landingsschepen en 11.000 vliegtuigen wordt dit de grootste militaire ontplooiing. De Duitsers worden door deze aanval een flink eind teruggedrongen, en het einde van WO II komt in zicht. Nederlandse manschappen nemen deel - van hen wordt verwacht een kunstmatige havenpier aan te leggen.

15 jun: B-29 bommenwerpers van het Amerikaanse leger bombarderen de ijzer- & staalfabrieken van Yahata in Japan.

18 jun: Amerikaanse troepen veroveren Normandië-Bretagne tot in Cotentin.

19-21 jun: Grote Marianen Kleinduivenshow

Een Japanse legermacht valt de Amerikaanse soldaten aan. Deze zijn echter beter uitgerust: Japanners zetten 570 vliegtuigen in, de Amerikanen 950. De Japanse vliegdekschepen Taibo en Shokakoe worden tot zinken gebracht. De Japanners verliezen 350 vliegtuigen (tegenover 30 bij de Amerikanen).
Uiteindelijk verlaten de Japanners Guam op 10 augustus.

23-26 okt: Plan Sho - slag in de golf van Leyte (Filippijnen)

Japan verliest 500 vliegtuigen (en piloten), 6 zware en 4 lichte kruisers, 4 vliegdekschepen, 11 destroyers en een onderzeeër. De Amerikanen verliezen 200 vliegtuigen, 2 escorters, 2 destroyers en een licht vliegdekschip.

26 jun: Operatie Epsom

Britse legers trekken op ten westen van Caen.

29 jun: Amerikaanse troepen slagen erin dat Cherbourg capituleert. Ze tellen zelf 22.000 slachtoffers, en er worden 39.000 Duitse soldaten krijgsgevangene gemaakt.

30 jun: al meer dan 2000 V1's werden op Londen afgevuurd.

23 jul: de Amerikaanse 34ste divisie verovert de havenstad Livorno. Korte tijd later trekt het gealiëerde leger de stad Pisa binnen.

25-30 jul: Operatie Cobra

Doorbraak van de gealliëerde troepen naar het binnenland. Aan het einde van de strijd nemen de gealliëerde legers de stad Avranches in.

15 aug: Operatie Anvil

Ter voorbereiding van de landing in Zuid Frankrijk.

31 aug: het 3de Amerikaanse leger bereikt de Maas. Het Britse 30ste korps stelt de bruggen over de Somme in de buurt van Amiens veilig.

15 sep: Britse Lancaster bommenwerpers ondernemen opnieuw een aanval op het Duitse slagschip Tirpitz in de haven van Altenfjord, Noorwegen. Het schip wordt deze keer finaal onbruikbaar gemaakt.

21 sep: het 8ste leger verovert Rimini. Intussen zijn al meer dan 14.000 slachtoffers gevallen in de optocht door Italië.

22 sep: Boulogne capituleert en er worden 20.000 krijgsgevangenen gemaakt door het Canadese 2de korps.

23 sep: precisiebombardementen van de RAF op het kanaal van Dortmund naar de Ems. Een gebied van 10 km breed in de Ruhr-streek komt onder water te staan. De RAF verliest 14 vliegtuigen bij deze opdracht.

23-30 sep: Calais capituleert en wordt ingenomen door de 3de Canadese divisie, nà zware bombardementen.

2 okt: na een strijd die 2 maanden geduurd heeft, capituleert Warschau. De bevolking wordt door de Duitsers geëvacueerd, en de stad wordt door de Duitsers verwoest. Er zijn meer dan 150.000 Poolse doden. De Duitse SS-generaal Erich van dem Bach-Zelewski meldt dat er "maar" 26.000 doden zijn.

3 okt: V2's worden gelanceerd op Groot Brittannië.

14 okt: veldmaarschalk Erwin Johannes Eugen Rommel (°Heidenheim an der Brenz 15 november 1891 +Herrlingen 14 oktober 1944) vergiftigt zijn gezin en zichzelf, nadat hij in juli betrokken was bij een aanslag op Hitler.

21 okt: de stad Aachen geeft zich over aan de gealliëerde legers, nà een belegering van 10 dagen.

9 nov: generaal Patton en zijn 3de leger steet de Moezel over, en trekt daarmee het "3de Reich" binnen.

12 nov: Britse Lancaster bommenwerpers keren terug naar het Noorse Altenfjord, en brengen het Duitse slagschip Tirpitz finaal tot zinken. Daarbij komen 1100 bemanningsleden om.

24 nov: Amerikaanse B29 bommenwerpers lossen voor de eerste keer hun lading boven de stad Tokio.

Duitsland - Himmler

Heinrich Himmler (°München 7 oktober 1900 +Lüneburg 23 mei 1945), chef van de Duitse politie in WO II wordt hoofd van de binnenlandse strijdkrachten. Een jaar later pleegt hij zelfmoord.

Finland - President von Mannerheim

Maarschalk Karl von Mannerheim (°1867 +1951), Fins generaal en staatsman, wordt president (tot 1946), als opvolger van Rysto Ryti. Hij bedwingt het bolsjewisme in Finland, en verdedigt zijn land tegen Russische invallen in de periode van 1939 tot 1944.

Frankrijk - Pétain

Maarschalk Pétain bestuurt het land vanuit Vichy. In London vormt generaal Charles De Gaulle een concurrerende regering in ballingschap. Hij wordt de eerste president van de 4de Franse Republiek.

IJsland - Onafhankelijk

17 jun: IJsland wordt een onafhankelijke republiek.

Indië - Gandhi

Rajiv Gandhi (°20 augustus 1944 +Sriperumbudur 21 mei 1991), zoon van Indhira Gandhi.

USA - Lucas

George Lucas (°Modesto Ca 14 mei 1944), Amerikaans filmregisseur en filmproducer. Hij is vooral bekend om zijn science-fictionfilms, zoals "Star Wars".

Internationaal Monetair Fonds

jul: oprichting van het Internationaal Monetair Fonds (IMF), als gevolg van de overeenkomsten die werden gesloten in Bretton Woods (USA). 44 verschillende landen namen deel aan deze besprekingen. De overeenkomst treedt pas in werking op 27 dec 1945.

België - Nederland - RSZ - BSP - CVP - Merckx

1 jan: invoegetreding van de wet op de Maatschappelijke Zekerheid, waardoor voor werknemers een verplichte verzekering moet worden afgesloten voor ouderdomspensioen, ziekte en invaliditeit, betaalde vakantiedagen en werkloosheidsuitkering. De premie bedraagt bijna 25% van de loonsom.

3-16 jan: laatste Duitse aanvallen op Bastogne. Door een overmacht van gealliëerde strijdkrachten moeten de Duitse legers zich terugtrekken.

28 jan: einde van het Ardennenoffensief, waarbij 81.000 gealliëerde soldaten het leven verliezen of gewond raken. Aan Duitse kant telt men meer dan 100.000 doden of krijgsgevangenen.

Bestraffing van de oorlogsmisdadigers en collaborateurs wordt overgelaten aan het militair gerecht. Meer dan een half miljoen dossiers worden doorgenomen, en er worden meer dan 3000 doodsvonnissen geveld.

7 mar: bij de Woeste Hoeve wordt een aanslag gepleegd op Rauter. Als represaille, worden 250 mensen gefusilleerd.

23 mar: het grote offensief in het Noordwesten begint, onder leiding van veldmaarschalk Bernard Law Montogomery (°1887 +1976). De strijd duurt tot 18 april, en het gebied wordt gezuiverd van de Duitse bezetter. Hevige gevechten vinden plaats, o.a. in Groningen.

apr: het Bureau van de Algemene Raad van de Belgische Socialistische Partij geeft te kennen dat koning Leopold III beter troonsafstand kan doen.

Er wordt beslist dat België mee wordt ingeschakeld voor de toekomstige bezetting van Duitsland.

29 apr: oprichting van het Algemeen Belgisch Vakverbond, waarin zowel socialisten als communisten hun plaats vinden.

Er worden voedselpakketten gedropt boven west Nederland.

mei: zowel socialisten als communisten geven uitleg bij hun afwijzing van Leopold III als koning:

- zijn weigering om in 1940 met de regering naar Londen te gaan

- zijn onderhoud met Hitler in Berchtesgaden (nov 1940)

- zijn huwelijk met Liliane Baels in 1941

5 mei: in hotel De Wereld in Wageningen ondertekent generaal Johannes Albrecht Blaskowitz (°Paterswalde Oost-Pruisen 10 juli 1883 +Neurenberg 5 februari 1948) zijn  overgave. Generaal Charles Foulkes (°Stockton-on-Tees 3 januari 1903 +Ottawa 12 september 1969) en prins Bernhard zijn hierbij aanwezig.

17 mei:

17 mei: de Stichting van de Arbeid wordt in Nederland opgericht. Deze instelling helpt bij overleg tussen overheid, werkgevers en werknemers, met de bedoeling een sociale vrede te handhaven.

De Eenheidsvakcentrale (EVC) (met communistische sympathie) is niet gelukkig, en reageert tegen bovengenoemde stichting.

jun: het kabinet Schermerhorn-Drees vormt een noodkabinet, en wordt samengesteld uit een groot aantal vroegere kamerleden.

9-11 jun: oprichting van de Belgische Socialistische Partij – opgesplitst in 1978 in een franstalige formatie (PS) en een Nederlandstalige (SP). Zij zijn ontstaan uit de Belgische Werkliedenpartij, en voeren een radicaal programma om kiezers af te raden voor de communistische partij te stemmen. Wel wordt de eenheidsvakcentrale van socialisten en communisten: het Algemeen Belgisch Vakverbond (ABVV).

17 jun: koning Leopold III laat weten dat hij wil terugkeren in zijn koninklijke functie. Hierop biedt de regering Van Acker zijn ontslag aan, dat echter niet aanvaard wordt door prins regent Karel.

jul: de katholieke ministers (CVP) stappen op uit de regering. Daarop laat Leopold III weten, dat hij een volkreferendum wil laten beslissen of hij al dan niet kan terugkeren. Het parlement stemt een wet waarin het regentschap van prins Karel niet automatisch eindigt als Leopold III terugkeert, maar pas op een datum die door de verenigde Kamers zal worden bepaald.

jul-sep: door minister Piet Lieftinck (°Muiderberg 30 september 1902 +Den Haag 9 juni 1989) van financiën wordt een geldzuivering doorgevoerd. Alle waardepapieren moeten worden ingeleverd - ze worden op een geblokkeerde rekening geplaatst. In ruil krijgt elke Nederlander 10 gulden om één week van te leven. Door een vermogensbelasting worden de oorlogswinsten "weggezuiverd".

18 aug: oprichting van de Christelijke Volkspartij (CVP) van België, ontstaan uit de Katholieke Partij. De partij basert zich niet langer meer uitsluitend op confessionele standpunten. Dit valt in goede aarde bij en wordt gesteund door het Algemeen Christelijk Vakverbond (ACV).

20 nov: het Waals Nationaal Congres spreekt zich uit tegen een Belgische eenheidsstaat. Voor hen blijft enkel de keuze om over te gaan tot een federatief verband, of de aansluiting bij Frankrijk.

Aanvang van het bestraffen van collaborateurs en incivieken (oorlogsmisdadigers). Dit gebeurt door het militair gerecht. Er worden bijna 3000 doodvonnissen geveld, en een half miljoen dossiers worden onderzocht.

Eddy Merckx (°17 jun 1945 Meensel-Kiezegem), Belgisch wielrenner. Hij wordt wereldkampioen van de amateurs in 1964. Bij de beroepsrenners wordt hij wereldkampioen in  1967, 1971 en 1974. In 1970 wordt hij Belgisch kampioen van beroepsrenners op de weg. Hij wint de ronde van Italië in 1968, 1970, 1972, 1973 en 1974. De ronde van Frankrijk wint hij in 1969, 1970, 1971, 1972 en 1974. Nog in 1972 verbetert hij het werelduurrecord. Uiteindelijk stopt hij in 1978 met wielerkoersen.

okt: alle lonen worden met 25% verhoogd, ten opzicht van de waarde in mei 1940.

Tot 1949 wordt een bijzondere rechtspleging gevoerd voor de berechting van politieke delinquenten door een tribunaal, een bijzonder gerechtshof of een bijzondere raad van cassatie.

Internationaal Gerechtshof

Oprichting van het Internationaal Gerechtshof, het rechterlijk orgaan van de Verenigde Naties in Den Haag. Het vervangt het Permanent Hof van Internationale Justitie. Het hof is belast met het beslechten van internationale geschillen.

Wereld - WO II

3-4 jan: de 3de Amerikaanse Vloot valt op Formosa Japanse doelwitten aan. 100 Japanse vliegtuigen worden vernield.

5 jan: Operatie Bodenplatte

De Duitse luchtmacht begint met meer dan 1000 bommenwerpers aanvallen op de galliëerde strijders in Europa, vnl. in Zuid Nederland en België.

6 jan: het Amerikaanse 6de Leger landt onder leiding van luitenant-generaal Walter Krueger op het Filippijnse Luzon.

12-17 jan: Weichsel-Oderoffensief

2.000.000 Russische soldaten beginnen onder aanvoering van maarschalk Georgi Konstantinovitsh Zjoekov (°1896 +1974), maarschalk Ivan Konevs en generaal Ivan Petrov een offensief  tegen de Duitsers. Tijdens dit offensief sneuvelen meer dan 500.000 Duitse soldaten. Ze verliezen 1300 vlliegtuigen, 1400 tanks en 14.000 kanonnen.

19 jan: bevrijding van het Poolse Krakau.

27 jan: Russische legers bevrijden het vernietigingskamp van Auschwitz.

31 jan: Bevrijding van Polen - de Russische legers bereiken de Oder.

3 feb - 3 mar: het Amerikaanse leger zet de aanval in om Manilla te veroveren. De stad wordt verdedigd door 17.000 Japanse soldaten. Meer dan 100.000 Filippijnen verliezen het leven tijdens de strijd.

4-11 feb - Conferentie van Jalta: Churchill, Roosevelt en Stalin vergaderen over de verdeling van Duitsland en de bevrijde landen in Oost-Europa, alsook over de oorlog tegen Japan. Voor een militaire bezetting na WO II worden Duitsland en Oostenrijk verdeeld in Britse, Franse, Amerikaanse en Russische bezettingszones. De steden Berlijn en Wenen worden elk in 4 sectoren verdeeld.

5-9 feb: gealliëerde strijdkrachten vechten in de Vogezen (Colmar & Strasbourg) om de Duitsers de Rijn over te jagen. Generaal Karl Rudolf Gerd Von Rundstedt (°1875 +1953) trekt de Duitse soldaten terug.

13-14 feb: bombardement van Dresden

Meer dan 850 bommenwerpers richten grote schade aan in het centrum van de stad. Bij een grote brand verliezen meer dan 50.000 mensen het leven.

21 feb-31 mar: Operatie Veritable

Gealliëerde strijdkrachten steken de Rijn en de Ruhr over. De Amerikaanse legers worden aangevoerd door generaal George Smith Patton (°1885 +1945).

7 mar: begin van de strijd aan de Ludendorff Brück over de Rijn nabij Remagen.

10 mar: Amerikaanse bommenwerpers vallen voor het eerst doelwitten op Japan aan. In Tokio wordt meer dan 25 km² door brand vernield waarbij meer dan 100.000 mensen sterven.

30 mar: bevrijding van de stad Gdansk (Danzig) waarbij 10.000 Duitse soldaten worden gevangengenomen. Ook 45 U-Booten worden in beslag genomen.

1 apr: Operatie IJsberg

US legers landen op Okinawa, een eiland op 520 km van Japan.

3-18 apr: het Ruhrgebied is omsingeld door de galliëerden. De Duitsers bieden minder en minder weerstand, en 370.000 soldaten worden krijgsgevangene gemaakt.

7 apr: Amerikaanse vliegtuigen brengen het grootste slagschip - de Yamato - tot zinken. Hiermee brengen ze de Japanners een zware slag toe.

11 apr: de stad Magdeburg aan de Elbe wordt door het 9de Amerikaanse leger ingenomen. Meer en meer Duitse steden geven zich zonder weerstand over.

13 apr: het Rode Leger bevrijdt Wenen.

16 apr: Russische troepen beginnen met een legermacht van meer dan 2.500.000 soldatenlangs oostelijke kant het beleg op Berlijn. met 41.500 kanonnen, 6250 tanks en 7500 gevechtsvliegtuigen leggen ze de stad onder vuur. op 27 april is Berlijn omsingeld door de Russische legers.

20 apr: de stad Neurenberg valt in handen van het 3de Amerikaanse leger.

28 apr: na het doorbreken van de Duitse weerstand valt het bewind van Benito Amilcare Andrea Mussolini (°Varano di Costa 29 jul 1883 +Dongo 28 apr 1945) uit elkaar. Op de vlucht naar Oostenrijk worden il Duce en zijn maîtresse Claretta Petacci gepakt door de partizanen. Op bevel van het comité worden beiden door Walter Audisio doodgeschoten, en ondersteboven opgehangen op de Piazzale Loreto in Milaan.

29 apr: SS commandant Karl Wolff en Allan Dulles (hoofd van de Office of Strategic Services) komen in Zwitserland overeen om op 2 mei Noord Italië aan de gealliëerden over te dragen. Adolf Hitler (°Braunau am Inn 20 apr 1889 +Berlijn 30 apr 1945) geeft opdracht om SS bevelhebber Heinrich Himmler (°München 7 okt 1900 +Lüneburg 24 mei 1945) te arresteren, omdat hij poogde vrede te sluiten met de galliëerden. Hij publiceert zijn politiek testament. Hierin geeft hij het jodendom de schuld van de 2de wereldoorlog. Ook benoemt hij Karl Dönitz (°Grünau 16 sep 1891 +Aumühle 24 dec 1980), admiraal, tot zijn opvolger als rijkskanselier van Nazi-Duitsland (april–mei). Tenslotte trouwt hij met zijn maîtresse Eva Braun (°München 8 feb 1910 +Berlijn 30 apr 1945).

29 apr: van de 200.000 Duitse soldaten in Berlijn zijn er 60.000 gesneuvelden 120.000 gevangengenomen.

30 apr: Adolf Hitler en Eva Braun plegen zelfmoord in de bunker in Berlijn. De lichamen worden door de SS verbrand.

1 mei: chef generale staf generaal Krebs begint namens Martin Bormann (°Halberstadt 17 juni 1900 +Berlijn 2 mei 1945) en Paul Joseph Goebbels (°Rheydt Mönchengladbach 29 oktober 1897 +Berlijn 1 mei 1945) onderhandelingen met de Russen over een staakt het vuren op Berlijn. De Russen eisen de onvoorwaardelijke overgave.

2 mei: in Berlijn valt de Reichstag in handen van het Rode Leger. De Duitse generaal Helmuth Weidling - commandant van Berlijn - geeft de stad en de overblijvende troepen over aan maarschalk Georgi Zjoekov.

3-4 mei: admiraal Karl Dönitz (°Grünau 16 september 1891 +Aumühle 24 december 1980) stuurt admiraal Hans von Friedeburg  naar veldmaarschalk Montgomery om te onderhandelen over de overgave van de Duitse troepen in het noorden van het land. Het overgave document wordt op 4 mei ondertekend, en geldt voor overgave in Nederland, Noordwest Duitsland, Schleswig Holstein en Denemarken.

4-5 mei: bevrijding van Denemarken. Op 5 mei trekken gealliëerde troepen de hoofdstad Kopenhagen binnen.

7 mei: het Duitse garnizoen - van meer dan 350.000 manschappen - capituleert in Noorwegen.

Hitler's Rijk stort ineen. Duitse troepen geven zich onvoorwaardelijk over - het akkoord wordt voor Duitsland ondertekend door admiraal Karl Dönitz (°Grünau 16 sep 1891 +Aumühle Hamburg 24 dec 1980 ) in het hoofdkwartier van de gealliëerden in Reims. Generaal Alfred Gustav Jodl (°1890 +1946) tekent uit naam van de Duitse regering. Dit betekent voor Europa het einde van WO II. Ongeveer 17.000.000 soldaten en 25.000.000 burgers verloren het leven in deze oorlog.

8 mei: de Duitse legers geven zich nu volledig over.

26 jul - Verklaring van Potsdam: President Harry Truman (°Lamar MO 8 mei 1884 +Independence MO 26 december 1972), sovjetleider Josif Stalin (°Gori 18 december 1878 +Koentsevo 5 maart 1953) en premier sir Winston Churchill (°Blenheim Palace 30 november 1874 +Londen 24 januari 1965) komen in Potsdam samen om het naoorlogse beleid te bespreken. Ze stellen via Chiang Kai-Shek (°Zhejiang 31 oktober 1887 +Taiwan 5 april 1975) aan Japan voor om zich onmiddellijk en onvoorwaardelijk over te geven.

28 jul: eerste minister Kantaro Suzuki verklaart officiëel dat het kabinet de verklaring van Potsdam negeert - de strijd gaat dus verder.

6 aug: de atoombom wordt voor het eerst gebruikt op Hiroshima, en wordt gedropt door een B-29 bommenwerper met de naam "Enola Gay". Er zijn 70.000 doden en minstens evenveel gewonden.

9 aug: 2de Amerikaanse atoombom op Nagasaki. Er worden 35.000 doden geteld, en meer dan 60.000 gewonden. Beide steden worden grotendeels verwoest, en Japan geeft zich over in de strijd tegen Amerika.

9-23 aug: offensief van het 1.500.000 soldaten tellende Russische leger in Mantsjoerije tegen het 1.000.000 soldaten tellende Japanse Kwantungleger. Er sneuvelen 80.000 Japanse soldaten en bijna 600.000 Japanners worden krijgsgevangen genomen. Aan Russische kant valen 8.000 doden, en 22.000 gewonden.

10 aug: keizer Hirohito (°Tokio 29 apr 1901 +Tokio 7 jan 1989) van Japan kondigt aan dat hij de voorwaarden gesteld in Potsdam onmiddellijk wil accepteren. Japan geeft zich over.

2 sep: op het slagschip Missouri wordt in de baai van Tokio de uiteindelijke overgave van Japan ondertekend door Mamoru Shigemitsu (minister van Buitenlandse Zaken) en generaal Yoshijiro Umezo. Generaal Douglas MacArthur (°Little Rock 26 januari 1880 +Washington DC 5 april 1964) tekent in naam van de gealliëerde strijdkrachten. Dit betekent het einde van de Tweede Wereldoorlog.

Frankrijk - De Gaulle

Generaal Charles de Gaulle (°Rijsel 22 november 1890 +Colombey-les-Deux-Églises 9 november 1970) is voorlopig president van de Franse Republiek (tot 1946).

Republiek Indonesië - Soekarno

17 aug: Soekarno (°Blitar 6 juni 1901 +Jakarta 21 juni 1970) en Mohammed Hatta (°Bukittinggi 12 augustus 1902 +Jakarta 14 maart 1980) roepen de Republiek Indonesia uit.

29 sep: de eerste Britse troepen landen in Indonesië - ze erkennen de nieuw uitgeroepen republiek zonder meer.

31 okt: Luitenant-Gouverneur-Generaal Hubertus Johannes Van Mook (°Semarang 30 mei 1894 +L'Isle-sur-la-Sorgue 10 mei 1965) onderhandelt met Soekarno en de leiders van de Republiek.

nov: premier Soetan Sjahrir (°Padang-Pandjang 5 maart 1909 +Zürich 9 april 1966)  van de republiek Indonesia wordt door Nederland gezien als een aanvaardbare onderhandelingspartner, nadat Soekarno er van verdacht wordt gecollaboreerd te hebben met Japan. Nederland overweegt om zelfstandigheid te verlenen aan de Verenigde Staten van Indonesië (binnen het koninkrijk der Nederlanden).

Soekarno wordt de 1ste president, ook al zal Nederland de onafhankelijkheid pas erkennen op 27 december 1949.

Liechtenstein - Hans Adam

14 feb: Franz Josef II van Liechtenstein en Georgina gravin van Wilczek krijgen een zoon prins Hans-Adam (°Zürich).

Oostenrijk - Renner

President Karl Renner (°14 december 1870 +31 december 1950).

Ruanda-Urundi

België bestuurt Ruanda-Urundi als trustgebied van de Verenigde Naties.

USA - President Truman - Atoombom - MacArthur

12 apr: president Franklin Delano Roosevelt sterft ten gevolge vaneen hersenbloeding (°Hyde Park NY 30 jan 1882 +Warm Springs GA 12 apr 1945).

Harry S. Truman (°Lamar MO 8 mei 1884 +Kansas City TX 26 dec 1972) wordt president van de Verenigde Staten (tot 1953). Hij was tot dan toe vice-president.

16 jul: de eerste succesvolle proef met een atoombom in Alamogordo, in de woestijn in New Mexico.

Douglas Mac Arthur (°1880 +1964), Amerikaans generaal, wordt in WO II hoofd van de US strijdkrachten in de Stille Oceaan, v.w.b. de bezettingstroepen in Japan.

Vietnam - Ho Tsji Minh

Ho Tsji Minh (°19 mei 1890 +2 september 1969), Vietnamees staatsman. Hij is communistisch aanvoerder van het verzet tegen de Japanezen en tegen de Franse heerschappij over Indo-China. Hij leidt de verzetstroepen (Vietminh) in Indo-China. Hij is president van Noord Vietnam (1945) tot zijn dood.

Charter of the United Nations -

Handvest van de Verenigde Naties

24 okt: het charter treedt in werking. Het werd ondertekend in San Francisco op 26 juni, en regelt de bevoegdheden van de verschillende organen van de UNO, alsook de rechten en de plichten van de lidstaten.

België - Verkiezingen - IJzermonument - Huysmans - Vandersteen

feb: er worden verkiezingen gehouden, waarbij de CVP en de communisten de grote overwinnaars zijn. De partij die zich voorstelde als "brede volksbeweging die het traditionele partijwezen zou doorbreken", de Union Démocratique Belge, weet bij de verkiezingen met moeite 1 zetel te veroveren. De partij heft zichzelf op.

13 mar: Paul-Henri Charles Spaak (°Schaarbeek 25 januari 1899 +Eigenbrakel 31 juli 1972) vormt een nieuwe regering.

15 mar: het IJzermonument wordt opgeblazen. De organisatie achter de beweging gaat ervan uit dat Waalse extremisten verantwoordelijk zijn voor deze aanslag.

Ook nu nog blijft de koningskwestie een belangrijke invloed hebben op de politieke situatie in België. Er worden drie onstabiele kamers op. De CVP neemt aan geen enkele samenstelling deel.

Kamiel Huysmans (°26 mei 1871 Bilzen +25 feb 1968 Antwerpen), Vlaams socialistisch staatsman. Na zijn ministerportefeuille voor Kunsten en Wetenschappen van 1925-1927, wordt hij eerste minister tot 1947. Nadien neemt hij terug het kabinet van Kunsten en Wetenschappen over (tot 1949).

Willy Vandersteen (°15 feb 1913 Antwerpen +28 aug 1990 Edegem), Vlaams striptekenaar, geeft zijn eerste Suske & Wiske album uit:"Rikki en Wiske in Chokowakije".

België - Nederland

Tussen België en Nederland wordt een cultureel akkoord gesloten.

Nederland - PvdA - Verkiezingen - Drees

9 feb: de Partij Van De Arbeid wordt opgericht. De vroegere socialisten, vrijzinnig-democraten en de christen-democraten gaan in deze nieuwe organisatie samen in deze nieuwe doorbraakpartij. In juni van dit jaar behaalt de partij 29 van de 100 zetels, minder dan de verhoopte 50.

4 mar: de Staat van Beleg wordt officiëel opgeheven, en het Militair Gezag stopt zijn functie. Door bewerkstelliging van minister Maarseveen, worden lichte gevallen van politieke delinquentie vervroegd vrijgelaten.

apr - Hoge Veluweconferentie: tussen Nederland en Indonesië. Er wordt geen akkoord bereikt.

17 mei: eerste vrije verkiezingen na WO II. Behalve een winst voor de communisten, is het politieke beeld vergelijkbaar met de situatie voor de oorlog.

Het eerste kabinet Drees wordt in functie gesteld.

jul - Malino-conferentie: Nederland krijgt Borneo en het oosten van de Indonesische Archipel. Ze richten deelstaten op die later onderdeel zullen worden van de Nederlands-Indonesische Unie.

Nederland - van Keulen

Mensje van Keulen (°1946), Nederlands romansschrijfster. Ze schrijft ook verhalen (o.a. "Allemaal tranen"), in een neo-pessimistisch realistische stijl.

Argentinië - Perón

feb: Juan Domingo Perón (°8 okt 1895 Lobos +1 jul 1974 Olivos) wordt president van Argentinië. Nog hetzelfde jaar wordt hij bevorderd tot generaal.

Frankrijk - Interpol

Het hoofdkwartier van Interpol verhuist naar Parijs.

Italië - Republiek - Gasperi - Ferrari

Stichting van de republiek Italië.

Alcide de Gasperi (°Pieve Tesino 3 april 1881 +Sella di Valsugana 19 augustus 1954), staatsman, wordt eerste minister (tot 1953). Hij is medestichter van de Christelijke Democratische Partij.

Enzo Anselmo Ferrari (°Modena 18 februari 1898 +Modena 14 augustus 1988), Italiaans autorenner en industriëel. Tot 1932 neemt hij deel aan autowestrijden. Hij richt de naar hem genoemde autofabrieken op, waar in 1946 de eerste wagen van de band loopt.

Japan - Parlementair Stelsel

In Japan wordt een parlementair stelsel ingevoerd.

Jordanië - Onafhankelijk

1 mar: Jordanië wordt een onafhankelijk koninkrijk. Het land neemt deel aan de oorlog van de Arabieren tegen de Joden (1948-1949). Het annexeert o.a. Jeruzalem.

Filippijnen  - Onafhankelijk

4 jul: de Filippijnen worden een onafhankelijke republiek.

Akkoord van Linggadjati

15 nov: dit akkoord wordt gesloten door de Nederlandse Commissie-Generaal (Schermerhorn, De Boer, Van Poll) en de Republiek Indonesia. De soevereine republiek Indonesia (op Java en Sumatra) wordt door Nederland erkend. Hier wordt een soevereine, democratische staat gesticht, gebaseerd op federalisme. Hiermee wordt de Indonesisch-Nederlandse Unie opgericht.

30 nov: de Britse troepen verlaten Java en Sumatra. Ze worden opgevolgd door Nederlandse militairen. Op Java zullen ze alleen grotere steden als Batavia en Soerabaja controleren.

20 dec: de Nederlandse 2de Kamer aanvaardt het "aangeklede" akkoord van Linggadjati. De motie van Romme - Van der Goes Naters wordt aanvaard.

dec '46 - feb '47: pacificatie van Zuid-Celebes door kapitein Raymond Westerling (°Istanboel 31 augustus 1919 +Purmerend 26 november 1987).

UNO - 1ste vergadering - Lie

Eerste algemene vergadering van de United Nations / Verenigde Naties.

Trygve Lie (°1896 +1968), een Noors staatsman, is secretaris-generaal.

USA - Atoombom - ENIAC - Marshallplan

De eerste atoombom wordt onder water tot ontploffing gebracht nabij de Bikini eilanden.

ENIAC computer.

5 jun: minister van Buitenlandse Zaken George Marshall (°Uniontown PN 31 december 1880 +Washington D.C. 16 oktober 1959) kondigt het European Recovery Program aan, beter bekend onder de naam Marshallplan. Bedoeling is de door oorlog getroffen landen financiëel te helpen.

Zweden - Karl XV Gustav

Koning Carl Gustaf (Karel Gustaaf) Folke Hubertus (°slot Haga in Stockholm 30 april 1946) van Zweden wordt geboren.

België - Spaak - Morris

De communisten - die tot nu toe mee in de regeringen zaten - worden niet meer opgenomen.

Paul Henri Spaak leidt de Belgische Socialistische Partij in een pro-westerse richting.

Er wordt een wet gestemd op vergoeding van de oorlogsschade, waardoor alle getroffenen een billijke vergoeding zullen krijgen.

Het Fonds voor Inlands Welzijn wordt opgericht om bij te staan in de verzorging van de Congolese bevolking.

Morris, pseudoniem voor Maurice De Bevere (°1923 +2001), Belgisch striptekenaar, geeft het eerste verhaal uit van Lucky Luke (de eenzame cowboy), in afleveringen in het weekblad Robbedoes.

België - Antwerpen - Craeybeckx

Lode Craeybeckx (°Antwerpen 24 nov 1897 +Antwerpen 25 jul 1976), burgemeester (tot 1976) van Antwerpen.

BeNeLux

BeNeLux, een unie van de drie landen (opgericht in 1944).

Nederland - Christina / Marijke

18 feb: Christina der Nederlanden, geboren als Marijke (°Soestdijk 18 feb 1947) tot 1963.

Dank zij het Marshallplan wordt aan de problemen, ontstaan door een strenge winter, arbeidsonrust en werkloosheid een antwoord gegeven.

Met de Noodwet van Drees wordt aan alle bejaarden een minimumpensioen betaald, ook al hebben betrokkenen geen premie betaald.

Denemarken - Frederik IX

Koning Frederik IX (°Sorgenfri 11 maart 1899 +Kopenhagen 14 januari 1972) van Denemarken regeert.

Egypte - Suezkanaal

De Engelse troepen trekken zich terug uit Egypte naar de Suezkanaalzone.

Frankrijk - Auriol - De Gaulle - Dior

President Auriol aan de macht (tot 1954).

Generaal Charles de Gaulle (°Rijsel 22 november 1890 +Colombey-les-Deux-Églises 9 november 1970) sticht het "Rassemblement du Peuple Français" dat in 1953 wordt opgeheven.

Christian Dior (°Granville 21 januari 1905 +Montecatini Terme 24 oktober 1957) richt in Parijs een eigen modezaak op.

Groot Brittannië - Elizabeth II

Elizabeth II (°Londen 21 april 1926) van Engeland huwt met prins Filips van Griekenland.

Indië en Pakistan onafhankelijk

15 aug: India en Pakistan worden onafhankelijk van Groot Brittannië. In India overheersen de hindoes, terwijl in Pakistan vnl. moslems zijn.

Indonesië - Akkoord van Linggadjati

25 mar: eindelijk ondertekent Nederland de akkoorden, nadat het ook is goedgekeurd door het republikeinse parlement in Malang.

8 jun: Indonesië beschuldigt Nederland ervan dat ze de akkoorden niet naleven. Indonesië forceert nl. de instelling van de deelstaten en weigert om Nieuw-Guinea op te nemen in de Verenigde Staten van Indonesië. Nederland maant Indonesië aan om de vijandelijkheden te staken, en te beginnen met de overeengekomen bestuurshervorming.

20 jul - 5 aug - politionele actie: Nederlandse soldaten bezetten Java en Sumatra. De Veiligheidsraad van de VN grijpt in, en er wordt een Commissie van Goede Diensten ingesteld, om de onderhandelingen tussen Indonesië en Nederland vlotter te laten verlopen.

Sovjet Unie - Kominform

Oprichting van de Kominform (internationale communistische inlichtingendienst) met zetel in Boekarest. Deze dienst wordt in 1956 afgeschaft.

Suriname - Separación

In Suriname wordt de Arubaanse afscheidingsbeweging Separación opgericht - Eman senior wordt hun leider.

USA - CIA - Waterstofbom - Marshall

Oprichting van de CIA (Central Intelligence Agency).

De eerste waterstofbom wordt tot ontploffing gebracht boven de Christmas eilanden.

5 jun: George Catlett Marshall (°Uniontown PN 31 dec 1880 +Washington DC 16 okt 1959), Amerikaans politicus ontwerpt als minister van Buitenlandse Zaken het Marshallplan (of: Europees Herstel Programma), voor financiële hulp door de USA aan Europa, na WO II (van 1948 tot 1951).

Wereld - GATT - Dode Zeerollen

GATT (General Agreement on Tariffs and Trade) wordt opgericht in Genève. Het is een organisatie die een algemene overeenkomst voor tarieven en handel instelt. Aanvankelijk verenigen 23 landen zich, terwijl in 1900 al 97 lidstaten zijn toegetreden tot de organisatie.

De Dode-Zeerollen: zeven manuscripten daterend uit de 2de eeuw vC en de 2de nC met teksten van Jesaja.

Eerste supersonische vlucht.

België - De Taye - Vrouwenkiesrecht - Struye

Minister De Taye slaagt erin een systeem op te zetten voor subsidies van goedkope eensgezinswoningen.

14 jun: minister Struye (°Gent 1 september 1896 +Elsene 16 februari 1974) krijgt een wet goedgekeurd, die de "zuivering" van de collaborateurs van WOII moet beregelen. Een gevolg is dat de "lichte gevallen bij de collaborateurs" hun burgerrechten kunnen terugkrijgen. Later zal de Vlaamse afdeling van de CVP een punt voor algemene amnestie in haar programma plaatsen.

26 jul: door inspanning van de CVP, krijgen de vrouwen ook kiesrecht. Zij hopen bij volgende verkiezingen daarvan het grote voordeel te hebben. Socialisten en Liberalen zijn eerder tegen, omdat ze ervan uitgaan dat hierdoor de macht van de katholieke partij gaat vergroten.

BeNeLux - OEES

1 jan: de overeenkomst van de BeNeLux wordt vanaf nu actief ingevoerd. Hierdoor worden de onderlinge douanerechten afgeschaft, en een zelfde tarief voor invoer uit andere landen wordt ingevoerd.

16 apr: de BeNeLuxpartners treden toe tot de Organisatie voor Europese Economische Samenwerking (OEES), die werd opgericht in functie van het Marshalplan. Ook treedt de BeNeLux toe tot de Westeuropese Unie, een militair pact dat verder gesloten wordt met England en Frankrijk

V V D - Grondwetswijziging

24 jun: oprichting van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie. De partij ontstaat uit de liberalen en de mensen die uit de oude Partij van de Arbeid getreden zijn. Deze VVD is de enige liberale partij in Nederland en kent succes.

Door grondwetswijzigingen i.v.m. de ontwikkelingen in Indonesië wordt de oprichting van de Nederlans-Indonesische Soevereine Unie mogelijk gemaakt.

In Den Haag wordt een congres gehouden dat besluit tot Europese eenwording, integratie en politiek.

Nederland - Wilhelmina - Juliana

4 sep: koningin Wilhelmina (°Den Haag 31 augustus 1880 +Apeldoorn 28 november 1962)  doet troonsafstand ten voordele van haar dochter koningin Juliana der Nederlanden (tot 1980) (Den Haag 30 april 1909 +Soestdijk 20 maart 2004), die op 6 sep wordt ingehuldigd. Prinses Wilhelmina leeft teruggetrokken als "prinses der Nederlanden" in paleis het Loo.

Oprichting van het GPV (Gereformeerd Politiek Verbond). Als grondslag hanteren zij de Heilige Schrift en de belijdenis.

Albanië - Hoxha

Enver Hoxha (°1908 +1985) wordt secretaris - generaal van de communistische partij van Albanië. Van 1944 tot 1954 is hij ook eerste minister.

Duitsland - Michel

Hartmut Michel (°1948), Duits biochemicus.

Denemarken - Fär Öyar

De Fär Öyar, voormalig onder Deens bewind, krijgen een autonoom bewind.

Egypte - Gazastrook

De Gazastrook komt onder Egyptisch bewind (tot 1967).

Groot Brittannië - Charles

Geboorte van prins Charles van Engeland (°14 november 1948), later hertog van Wales en zoon van prins Filip en koningin Elizabeth II.

Indië - Gandhi

Moordaanslag op Mahatma Gandhi (°1869).

Indonesië

17 jan: op het Amerikaanse oorlogsschip Renville worden de akkoorden van Linggadjati opnieuw bevestigd. Nederland blijft echter deelstaten oprichten, zelfs op Java en Sumatra.

Luitenant-Gouverneur-Generaal Hubertus Johannes Van Mook (°Semarang 30 mei 1894 +L'Isle-sur-la-Sorgue 10 mei 1965) wordt gedwongen om ontslag te nemen.

18 sep: in Madioen wordt een communistische opstand - geleid door Moesso - met harde hand onderdrukt door de legers van Soekarno.

19 dec '48 - jan '49 - politionele actie: op Java en Sumatra worden de republikeinse leiders van Djokjakarta gevangen genomen. De Veiligheidsraad dwingt Nederland om het vuren te staken en alle gevangenen vrij te laten.

Israël - Onafhankelijkheid - Ben Goerion

14 mei: de staat Israël wordt gesticht. Daarop volgt de Israëlische onafhankelijkheidsoorlog (1948-1949), in dewelke 700.000 Palestijnse Arabieren ontheemd raken. Ze vluchten naar de naburige Arabische landen.

Jeruzalem wordt in twee stukken verdeeld: het westelijke deel hoort bij Israël en het oostelijke deel bij Jordanië.

David Ben Goerion (°Polen 1886 +1973) wordt de eerste president (tot 1953 en ook van 1955 tot 1963).

Italië - President Gallegos

Rómulo Gallegos (°1884 +1969), Venetiaans politicus en schrijver, wordt president. Hij schrijft romans en verhalen over de pampa.

Suriname - Ronde Tafel Conferentie

Nederland, Suriname en de Nederlandse Antillen zitten voor het eerst rond de tafel. Er wordt onderhandeld over een nieuwe staatsorde binnen het koninkrijk Nederland, met de naam Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. Bedoeling is een federatie te vormen van de zes eilanden van de Antillen. In Aruba is men alvast enthousiast over het idee. Problemen in Nederlands-Indië (Indonesië) zorgen er voor dat de onderhandelingen mislukken.

USA - Japan - Alaska Highway - Shannon

3 jun: Japan valt Dutch Harbor aan, gelegen aan Unalaska Bay op d Aleoeten.

De Alaska Highway wordt vrijgegeven voor burgerverkeer. Hierdoor wordt Alaska voor de 48 "lower states" ontsloten.

Claude Elwood Shannon (°1916 +2001), Amerikaans wiskundige en informaticus, legt de grondslag van de informatica, door de bit (of: Binary Digit) als eenheid van informatie te declareren.

Wereld - Veiligheidsraad

Nederland wordt (voor het eerst) gekozen als lid van de Veiligheidsraad.

10 dec: de "Universele Verklaring van de Rechten van de Mens" wordt door de Algemene Vergadering van de UNO aanvaard. Deze "Verklaring" bevat een opsomming van de burgerlijke, politiek, economische, sociale en culturele rechten van de mens.

België - Eyskens - Devaluatie

Gaston Eyskens (°1 apr 1905 Lier +3 jan 1988 Leuven) wordt eerste minister (tot 1950). Hij is ook hoogleraar in de economie in Leuven.

De Belgische frank devalueert, maar in mindere mate dan de Nederlandse gulden.

Het grootste deel van eerder toegestane grenscorrecties na WO II, wordt niet aanvaard.

Nederland - Grenscorrecties - Devaluatie

23 apr: kleine grenscorrecties, waardoor de gebieden Elten en Tudderen worden ingelijfd.

De gulden devalueert ten opzichte van de US dollar (van 2,65 naar 3,80 NLG per USD). Gevolg is dat er geen dollartekort meer is.

De rantsoenering van verbruiksgoederen wordt opgeheven door het ministerie van Economische Zaken (minister Van de Brink), en vanaf december moet de distributiestamkaart niet meer worden gebruikt.

China - Mao Zedong

Mao Zedong (°Shaoshan 26 december 1893 +Peking 9 september 1976) verovert de heerschappij over China als leider van de communisten.

1 okt: hij roept in Beijing de Volksrepubliek China uit, wordt de eerste minister-president (tot 1959). Hij schrijft "The new democracy" , ook bestempeld als "Het Rode Boekje". Hierin staan praktische richtlijnen en ideologische gedragsregels: het volk gaat altijd voor op het individu; de grote massa moet betrokken worden in de economische en de politieke ontwikkeling van het land.

Congo - Tienjarenplan

Plan om Congo op economisch gebied en v.w.b. sociale ontwikkeling bij te staan.

Duitse Bondsrepubliek - Adenauer - Duitse Demokratische Republiek

Oprichting van de Deutsche Bundesrepubliek, in de Amerikaanse, Engelse en Franse bezettingszones van het vroegere Duitse Rijk. Bonn wordt de hoofdstad. President Konrad Hermann Josef Adenauer (°Keulen 5 januari 1876 +Rhöndorf bei Bonn 19 april 1967) (BRD – tot 1963).

Oprichting van de Duitse Democratische Republiek (DDR) tot 1990. Dit gebeurt in de Russische bezettingszone van het vroegere Duitse Rijk. Oost-Berlijn wordt de hoofdstad. President Pieck (DDR – tot 1960).

Groot Brittannië - Devaluatie

Devaluatie van de Britse Pond Sterling.

Indonesië

jan: de Commissie van Goede Diensten (van de UNO) wordt omgezet naar de UN Commission for Indonesia (UNCI). Met uitgebreide bevoegdheden breidt de commissie de soevereniteitsoverdracht voor.

mei - Van Royen-Roem verklaringen: Nederland is het eens met de herinstelling van de Republiek in Djokjakarta.

aug-nov - Rondetafelconferentie in Den Haag: Nederland en Indonesië zitten aan tafel voor nieuwe overeenkomsten. Nieuw-Guinea maakt geen deel uit van de onderhandelingen, uit vrees om géén 2/3 meerderheid te halen in het Nederlandse parlement.

27 dec: zowel in Amsterdam als in Djakarta wordt de soevereniteit overgedragen aan de Republiek Indonesië.

Republic of Ireland Act

Ierland wordt uitgeroepen tot republiek, en treedt als gevolg uit de Commonwealth.

Israël - Jordanië - Meïr

Eerste aanvallen van de fedajien, Palestijnse commando's die strijden tegen Israël voor de oprichting van een eigen Palestijnse staat.

3 apr: door bemiddeling van de Verenigde Naties komt het tot een wapenstilstand, maar Jordanië annexeert het gebied rond Jeruzalem.

Golda Meïr (°Kiev 3 mei 1898 +Jeruzalem 8 december 1978), wordt minister van Arbeid in Israël (tot 1956).

Japan - Honda

Soichiro Honda (°Hamamatsu Japan 17 november 1906 +5 augustus 1991), Japans industriëel, richt in Tokio de Honda motoren- en autofabriek op.

Sovjet Unie - Comecon - Atoombom

jan: oprichting van de Comecon (Council for Mutual Economic Assistance) te Moskou. Vereniging voor wederzijdse steun van Oost-Europese landen.

De USSR brengen een atoombom tot ontploffing. Dit betekent het begin van de bewapeningswedloop.

Suriname - Verkiezingen

In Suriname en op de Nederlandse Antillen worden voor de eerste keer verkiezingen gehouden (zoals afgesproken op de eerste Ronde Tafel Conferentie).

Wereld - NATO

4 apr: oprichting van de NAVO (Noord Atlantische Verdragsorganisatie) of NATO (North Atlantic Treaty Organization). Deze organisatie is bedoeld als tegengewicht tegen de legermacht van de Sovjetunie. Grootste gewicht in de schaal werpen de USA en Canada, 10 Europese landen, waaronder België en Nederland, worden lid. Daarbij wordt Nederland verplicht om 3 mobiliseerbare divisies ter beschikking te houden.

België - Koningskwestie - Verkiezingen - Boudewijn

jan: de Kamers aanvaarden het voorstel om een informatief referendum te houden i.v.m. de terugkeer van Leopold III en zijn herstel in functie als koning.

12 mar: bij dit referendum is 58% voorstander voor de herinstallatie van Leopold III (72% in Vlaanderen, 48% in Brussel, 42% in Wallonië). De crisis wordt echter nog groter.

20 apr: er wordt een ronde-tafelconferentie georganiseerd, waaraan CVP, socialisten en liberalen deelnemen, maar men komt niet tot een aanvaardbare oplossing.

4 jun: er worden parlementsverkiezingen gehouden en de CVP behaalt de algemene meerderheid. De regering Jean Pierre Duvieusart (°Frasnes-lez-Gosselies 10 april 1900 +Couillet 11 oktober 1977) roept koning Leopold III terug. Minister Moyersoen verzacht de maatregelen tegen de oorlogscollaborateurs.

22 jul: koning Leopold III komt terug naar Brussel. In het hele land worden betogingen gehouden tegen deze terugkeer, vooral in Wallonië. In de buurt van Liège (Grâce-Berleur) worden 3 demonstranten door de Rijkswacht doodgeschoten.

1 aug: de koning zal het Parlement verzoeken om zijn koninklijke prerogatieven op zijn zoon, kroonprins Boudewijn over te dragen.

11 aug: Boudewijn (°Brussel 7 sep 1930 +Motril ES 1991) legt de eed af als koninklijke prins.

18 aug: Julien Lahaut (°Seraing 6 september 1884 +Seraing 18 augustus 1950) - voorzitter van de Belgische Communistische Partij - die tijdens de eedaflegging van Boudewijn "Vive la République" had geroepen, wordt in Seraing doodgeschoten.

Nadat de regering Duvieusart haar ontslag had aangeboden bij het aantreden van de nieuwe koning, vormt minister-president Pholien een nieuwe regering (tot 1952).

Het Casino-Kursaal in Oostende is een ontwerp van de Antwerpse architect Leon Stijnen. Het beslaat een oppervlakte van 1 ha, een is daarmee het grootste casino van Europa. Het is gemaakt in witte Portlandsteen, en de grote galerij met 20 zuilen en luifel leidt naar de hal.

BeNeLux - Landbouwprotocol

Er wordt binnen de BeNeLux een landbouwprotocol vastgelegd.

Nederland - Bedrijfswetgeving

1 jan: met de 3de Loonronde stijgen de lonen 5%. Deze stijging heeft ook een prijsverhogend effect.

15 feb: wet op de Publiek-Rechtelijke Bedrijfsorganisatie: de vorming van bedrijfsschappen en produktschappen worden mogelijk, vooropgesteld dat de beroepsbeoefenaars lid worden / moeten zijn. Tussen de regering en het bedrijfsleven worden afspraken gemaakt via de Sociaal Economische Raad (SER).

23 feb: via de wet op de materiële oorlogsschade kan iedereen, die tijdig een rechtvaardige schadeclaim heeft ingediend, een tegemoetkoming krijgen voor geleden oorlogsschade.

jul: in Amsterdam wordt Wie Egie Saani (WES / Onze Eigen Zaak) opgericht door de Surinaamse politicus Eddy Bruma. Dit is de basis voor het Creools nationalisme.

Denemarken - Man van Tollund

In Tollund wordt in een moeras een stoffelijk overschot opgegraven, dat meer dan 2000 jaar oud is: de Man van Tollund.

Europa - ERU - Douane-unie

Oprichting van de ERU, de Europese Radio Unie, een organisatie voor de uitwisseling van programma's tussen Westeuropese zenders. De hoofdzetel is in Genève.

12 dec: oprichting van de Europese douane-unie, op initiatief van de BeNeLux en ondertekend door 13 landen.

Finland - Kekkonen

Urho Kaleva Kekkonen (°Pielavesi 3 september 1900 +Helsinki 31 augustus 1986) wordt minister-president van Finland (tot 1953).

Groot Brittannië - Anne

Geboorte van prinses Anne, dochter van Elizabeth II.

Nederlands Oost Indië

Nederlands Oost Indië wordt onafhankelijk. Indonesië wordt een eenheidsstaat, die echter tot 1954 met Nederland een unie vormt.

23 jan: kapitein Raymond Westerling (°Istanboel 31 augustus 1919 +Purmerend 26 november 1987) pleegt een aanslag op Bandung met de hulp van de West-Javaanse deelstaat Pasoedan. De aanslag mislukt echter en Westerling vlucht het land uit. Groot gevolg is dat de Republiek de deelstaten één na één verovert en inlijft.

Ambon - gelegen in Oost-Indonesië verzet zich.

25 apr: op Ambon wordt de onafhankelijke Republiek der Zuid-Molukken uitgeroepen. Ambonezen rekenen vergeefs op militaire hulp uit Nederland, USA of Australië.

Republikeinse legers van Indonesië veroveren Ambon na hevige gevechten. De Molukse ex-KNIL (Koninklijk Nederlands Indisch Leger) militairen die niet willen integreren in het leger van Indonesië worden in Nederland gedemobiliseerd. Ze emigreren met hun familie naar Nederland, waar verwacht wordt dat de verhuis tijdelijk is.

17 aug: president Soekarno kondigt de eenheidsstaat Indonesië af. Alle deelstaten zijn ingelijfd. De staat wordt erkend en ingelijfd bij de Verenigde Naties.

dec: vruchteloze onderhandelingen tussen Indonesië en Nederland over Nieuw-Guinea. In de raad van de Verenigde Naties wordt geen 2/3 meerderheid gehaald voor het standpunt van Indonesië.

Korea

jun: begin van de oorlog in Korea.

Samen met 14 andere landen vechten de verenigde troepen in Zuid-Korea tegen een invasie uit Noord-Korea (tot 1953).

aug: Nederland stuurt een contingent troepen voor het UNO-leger, onder bevel van overste Den Ouden.

Wereld -

Hof voor de Rechten van de Mens

Oprichting van het Hof voor de Rechten van de Mens, een internationaal gerechtshof ter vrijwaring van de erkende rechten en vrijheden van de mens. Zetel: Strasbourg.

Zweden - Adolf VI

Koning Gustaf Adolf VI (°Stockholm 11 november 1882 +Helsingborg 15 september 1973) regeert (tot 1973).