Antwerpen - Het Steen

Het Steen met burchtmuur wordt opgericht als verblijf van de markgraaf in Antwerpen (van ±1200 tot 1225). Begin 15de eeuw zal het gebouw dienst doen als een gevangenis.

Chinese Rijk - Watermolens

In China begint men gebruik te maken van watermolens om de spinmachines aan te drijven. De Chinezen bouwen nu schepen met waterdichte compartimenten.

Denemarken

Koning Knut IV van Denemarken trekt met zijn broer hertog Waldemar van Sleeswijk ten strijde, en ze veroveren Holstein (met de steden Lübeck en Hamburg).

Heilig Duits-Romeinse Rijk

Filips I wordt door paus Innocentius III in de ban gedaan. Hij staat op het punt een overwinning te behalen op zijn Welfse tegenstander Otto IV. Op dat ogenblik wordt hij vermoord.

Hertog Hendrik I koloniseert Silezië. De strijd duurt tot 1238. Ook zijn opvolgers, zowel als de bisschoppen van Breslau en de hertogen van Oppeln nemen deel aan de strijd. Uiteindelijk steekt men de Oder over.

Verdrag van Neuss

Otto IV doet afstand van de gebieden die hij wist te heroveren.

Domheer Albert von Appeldern sticht in Riga de Zwaardbroedersorde. Ze voeren een rood kruis op witte mantel. Tot 1230 zal de orde de gebieden van Lijfland en Koerland (in de latere Baltische staten) onderwerpen.

Mongolenrijk

Rond deze tijd ontstaat het "Rijk der Gouden Horde" in Midden Azië en Zuid Rusland, doordat de Mongolen Batoe veroveren.

Brabant

Hertog Hendrik I van Brabant krijgt van de kandidaat-koning Otto IV de rijksrechten op Maastricht in leen. Naast de Hertog heeft ook de bisschop van Luik macht over Maastricht.

Gelre - Holland

Graaf Otto I van Gelre en graaf Dirk VII van Holland komen opnieuw in strijd met Brabant. Graaf Dirk VII plundert de stad 's Hertogenbosch. Hij wordt daarna gevangen genomen (bij Heusden). Dan wordt ook graaft Otto I gevangen genomen. Hierdoor worden ze gedwongen het Brabants bewind te aanvaarden.

Vlaanderen - Henegouwen

Graaf Boudewijn IX van Vlaanderen (°1171 Valenciennes +na 1205) neemt deel aan de 4de kruistocht (tot 1204). Gravin Johanna neemt het regentschap over, en regeert tot 1244.

Denemarken - Waldemar II

Waldemar II de Overwinnaar (van Sleeswijk) wordt koning van Denemarken (tot 1241). In zijn regeerperiode verovert hij Lauenburg, Noorwegen, Pommeren, Estland en Koerland. Van Frederik II krijgt hij zelfs de souvereniteit over het land aan de oostelijke zijde van de Elbe.

Engeland - Wales

Koning Jan I Zonder Land van Engeland verliest in de strijd (tot 1206) tegen Filips II Augustus bijna al zijn Franse bezittingen, door een proces dat de laatste heeft aangespannen. De gebieden boven de Loire komen terug in Frans bezit.

Koning Llywelyn ap Gwynedd maakt gebruik van de verzwakte positie van Jan I Zonder Land, en breidt opnieuw zijn macht over Wales uit.

Italië - Fibonaci

Fibonaci (Leonardo van Pisa), schrijft de "Liber Abaci". Als wiskundige is hij sterk beïnvloed door islamitische wetenschap. Hij introduceert de Arabische cijfers in de westerse wereld. Hij is de man van de reeks van Fibonaci, een rij van cijfers, waarbij elk volgend cijfer de som is van de twee voorgaande.

Kruistocht

De mislukte kruistocht van keizer Hendrik IV wordt hernomen in de 4de kruistocht, die op vraag van paus Innocentius III wordt ingericht (tot 1204). Hij roept de Europese adel op deel te nemen, en vooral de Franse adel reageert positief: markgraaf Bonifacius van Montferrat, Boudewijn van Vlaanderen,...

Vrede van Leuven

jun: er komt een einde aan de oorlog tussen graaf Dirk VII van Holland, graaf Otto I van Gelre en hertog Hendrik I van Brabant. Dirk erkent Hendrik als leenheer voor het zuidelijke deel van het graafschap Holland - voor het overige deel erkent hij de bisschop van Utrecht als leenheer.

Holland - Ada

Gravin Ada van Holland regeert. Zij is een dochter van graaf Dirk VII. Ze wordt nog hetzelfde jaar opgevolgd door haar oom graaf Willem I van Holland (tot 1222).

Constantinopel

17 jul: Constantinopel wordt voor een eerste keer bestormd en veroverd door de kruisvaarders, op vraag van Alexius IV. hij belooft eenheid in de kerk. Keizer Alexius III vlucht, en sterft korte tijd later.

Isaak II Angelus (+1204 Constantinopel) wordt voor de tweede keer keizer van Byzantium (tot 1204), en regeert samen met zijn zoon Alexius IV.

Paus - Bulgaarse Rijk

Paus Innocentius III roept de Groot-Bulgaarse staat uit tot koninkrijk.

Vlaanderen - Henegouwen

Graaf Boudewijn IX van Vlaanderen en Henegouwen (°1171 Valenciennes +na 1205) wordt tot keizer Boudewijn I van het Latijnse Keizerrijk van Constantinopel gekroond (tot 1205). Hij wordt op 16 mei in de Aya Sophia gekroond.

Byzantium - Constantinopel

Alexius IV Angelus houdt zijn woord niet i.v.m. eenheid in de kerk, en wordt vermoord door Alexius V Ducas, de schoonzoon van Alexius III. Isaak II Angelus (+1204 Constantinopel) wordt gevangengenomen, en overlijdt korte tijd later.

Alexius V Dukas, bijgenaamd Murtzuphlos, wordt keizer van het Byzantijnse Rijk. Hij wordt later overgeleverd aan de Latijnse keizer Boudewijn I van Constantinopel, die hem ter dood laat brengen.

4de Kruistocht

apr: de 4de Kruistocht staat onder leiding van:

- Bonifacius van Montferrat

- Simon van Montfort

- Villehardouin

- graaf Boudewijn IX van Vlaanderen en VI Henegouwen

De katholieke kruisvaarders laten zich afleiden van hun doel onder invloed van Venetië, dat wordt gevraagd voor het nodige transport te zorgen. Op vraag van doge Eric Dandolo heroveren de kruisvaarders Zara (nu: Zadar) in Dalmatië.

12 apr: de kruisvaarders bestormen Constantinopel - hoofdstad van de orthodoxe wereld - en stichten er het Latijnse Keizerrijk. De Griekse keizer Alexius V vlucht. Graaf Boudewijn IX wordt verkozen tot keizer van dit rijk, dat tot 1261 zal standhouden.

Engeland

Rouan capituleert en komt op die manier terug in bezit van de Fransen. Filips II verovert Normandië.

Frankrijk - Louvre / Parijs

Begin van de oorspronkelijke bouwwerken aan het Louvre in Parijs. Uiteindlijk wordt het gebouw pas voltooid onder Napoleon III.

Griekenland - Epirus

Stichting van het despotaat Epirus, bestaande uit zuidelijk Albanië en noordwestelijk Griekenland.

Latijnse Keizerrijk

Stichting van het Latijnse Keizerrijk van Constantinopel (tot 1261), nà de 4de kruistocht. Het is het rijk van de Latijnen.

Nicea - Theodorus I

Theodorus I Laskarios, aan de macht in het koninkrijk Nicea tot 1222, probeert samen met de Bulgaren het Latijnse Koninkrijk ten val te brengen.

Spanje

Dominicus (°±1170 Castilië +1221), probeert de Albigenzen in Toulouse van de ketterij af te brengen.

Vlaanderen

Filips van Namen neemt het regentschap in Vlaanderen waar, na het nieuws over de verdwijning van Boudewijn I van Constantinopel.

Constantinopel

Keizer Boudewijn I van Constantinopel van het Latijnse Koninkrijk valt in handen van de Bulgaren. Er wordt nooit meer iets van hem gehoord, maar vermoedelijk sneuvelt hij in een veldtocht in de buurt van Adrianopel. Hij heeft twee dochters: Johanna (5 jr) en Margaretha (3 jr).

Engeland

Koning Jan I Zonder Land van Engeland (°24 dec 1167 +1216 Newark, Engeland) wijst de pauselijke kandidaat voor het ambt van aartsbisschop van Canterbury af. Hierop wordt Jan Zonder Land door paus Innocentius III geëxcommuniceerd.

Hongarije - Andreas II

Andreas II wordt koning van Hongarije (tot 1235).

Mongolenrijk - China

De Mongolen onderwerpen het rijk Hsi-Hsia bij hun veldtocht naar China. De strijd duurt tot 1209.

Constantinopel - Hendrik

Hendrik - de jongere broer van Boudewijn I van Constantinopel wordt gekroond en komt op de troon tot 1216. Hij houdt aan de westgrens van zijn rijk de Bulgaren in bedwang.

Frankrijk

Filips II Augustus van Frankrijk (°21 aug 1165 Parijs +14 jul 1223 Parijs) herovert Normandië en Bretagne op Engeland. Hij dringt de Engelsen terug tot over de Loire.

Heilig Duits-Roomse Rijk

Albertus Magnus (°±1206 +1280), brengt in zijn latere werk de scheiding aan tussen de filosofie en de theologie.

Indië

Aibak - een slaaf - vermoordt Mohammed van Ghoer. Uiteindelijk slaagt hij erin zich tot generaal op te werken, en de Islamitische maatschappij verder uit te breiden. Hij maakt zichzelf tot sultan van Delhi, van de Slavendynastie (tot 1290).

Mongolenrijk

Stamvorst Temudzjin of Dzjengis Khan (°1167 Tsjita, Siberië +1227 Gansu, China) wordt op de rijksdag (kuraltai) uitgeroepen tot de Hoogste Heerser of de opperste Khan, door alle Mongoolse, Turkse en Tataarse steppenvolkeren.

Met de "Jasa"-wet wordt een nationale eenheid bepaald, bestaande uit 130 militaire duizendschappen. Ook komt er een garde van erfelijke aanvoerders; zij kiezen uit leden van de "gouden familie" van Temudzjin, de Groot-Kahn. In hun fanatisme zijn ze bereid alles te geven voor de verovering van de hele wereld.

Engeland - Canterbury - Langton

Stephen Langton (°±1150 +1228) wordt aartsbisschop van Canterbury. Hij werd geboren in Engeland en studeerde in Parijs (o.a. Petrus Lombardus was één van zijn meesters). Hij wordt echter gedwongen om bij de cisterciënzermonniken in Pontigny te verblijven, tot koning Jan in 1213 zich toegeeflijker opstelt (onder druk van de paus). Hij is een doelmatig kerkbestuurder en voorstander van een kerkelijk bestuur met de paus aan het hoofd.

Duitsland - Hongarije

Elizabeth van Thüringen (en van Hongarije) (°1207 Pressburg / Bratislava +1231). Ze is een dochter van de koning Andreas II van Hongarije, en echtgenote van landgraaf Lodewijk van Thüringen. Ze is bekend voor haar inzet voor de armen.

Engeland - Van Montfort

Simon Van Montfort (°±1208 +1265), rebel en avonturier. Hij is een zoon van Simon Van Montfort de Oude. Later claimt hij het graafschap Leicester.

Duitsland - Napels / Sicilië

Frederik II van Duitsland wordt koning van Napels en Sicilië, nadat Otto IV van Brunswick de macht herstelt.

Frankrijk - Kruistocht

In Frankrijk wordt een kruistocht georganiseerd tegen de Albigenzen of katharen (=zuid-Franse ketters) (tot 1229). Nà de moord op de pauselijk legaat Peter van Castelnau (door een page van graaf Raimond VI van Toulouse) roept paus Innocentius III op tot deze strijd. In een eerste golf, verovert het leger onder Simon de Montfort (graaf van Leicester) de Provence. De strijd duurt voort tot 1218). Nog datzelfde jaar wordt Béziers ingenomen, en worden de burgers afgeslacht.

Engeland

Koning Jan I Zonder Land van Engeland ligt in conflict met de paus, omdat hij de door de laatste aangestelde aartsbisschop van Canterbury niet wil erkennen. Hij wordt door de paus in de ban geslagen.

Franciscanerorde

Franciscus Van Assisi (°1181/1182 Assisi, Umbrië +3 okt 1226 Assisi) sticht de bedelorde van de Franciscanen, waarbij christelijke armoede als ideaal wordt nagestreefd. Hij krijgt hiervoor in Rome de toestemming van paus Innocentius III.

Verdrag van Spiers

Otto IV ziet af van het concordaat van Worms. In Italië worden de rijksrechten hersteld. Otto IV wordt tot keizer gekroond. Bijna onmiddellijk wordt hij in de ban geslagen, omdat hij een toch naar zuid Italië heeft ondernomen. Grootmeester Hermann von Salza komt aan de macht in Pruisen (tot 1239).

Frankrijk - Kruistocht - Riems

Jacques de Vitry (°±1160 Vitry-sur-Seine +±1245), roept op tot de Albigenzenkruistocht (tot 1213). Hij doet ook alle moeite om verkozen te worden tot bisschop van Akko.

In Reims begint men te bouwen aan de kathedraal.

Engeland - de Vinsauf

Geoffery de Vinsauf (of Gaufridus de Vinosalua of Gaufridus Anglicus) (°voor 1200), dichter. Hij is vooral bekend om zijn "Poetria Nova", een werk dat hij rond deze tijd schrijft.

Heilig Duits-Roomse Rijk

In het oude Duitsland komt Frederik II aan de macht (tot 1150). Hij belooft aan de paus om Sicilië niet met het Heilige Duits-Roomse Rijk te verenigen.

Gottfried von Strassburg, middelhoogduits dichter, schrijft rond deze tijd het epos "Tristan", met het liefdesverhaal van Tristan en Isolde.

Italië - Franciscus van Assisi

Franciscus van Assisi (eig. Bernardone) (°±1182 +1226) reist met zijn gezellen naar Rome. Hier krijgt hij de toestemming om een broederschap op te richten, die echter onder toezicht van de kerk zal blijven. M.a.w. dit jaar wordt de orde van de Franciscanen gesticht.

Turkse Rijk

In Chwarizm ten zuiden van het Aralmeer, stichten de Turken een zelfstandig rijk.