Kraag

WILKRAAG_000

Naamgeving

Informatie

Gelegen voorbij de spoorwegbrug, richting Klein-Willebroek, langs de oostzijde der vaart.

Genoemd naar de Kraag, een overblijvende kreek van de dijkbreuk die in 1569 een gedeelte van Willebroek onder water zette.

In 1696 is er sprake van "land bij de Craege tegen het Broeck, genaemt den Heuvel" (RA Antwerpen, nr. 4175, notaris Antoon Van der Veken, 29-12-1696).

In 1701 heeft men het over een "huis bij de Craege" (RA Antwerpen, nr. 4180, notaris Antoon Van der Veken, 2-11-1701) en in 1725 wordt de Kraag als "de Craege tusschen Klein en Groot Willebroeck, oostwaarts langs tegen den dijk" gesitueerd (RA Antwerpen, nr. 4082, notaris Jan De Cock).

Bron: "Geschiedenis van de Willebroekse straatnamen", samengesteld door Karel De Decker en uitgegeven door CSC Vormingswerk Willebroek in 1989.

1 november 1570

de vaartdijk breekt door, als gevolg van een zware storm die de hele Europese westkust teistert. Behalve de Kraagput die dan ontstaat, wordt ook het sas van Willebroek zwaar beeschadigd.

Op alder heyligen avont anno LXX pùtrent den

acht uren es den oostdijck tot Willebroeck metten grooten

storm vanden watere deurgebroken, waer aff die scepvaert

groote schade gehadt heeft, dwelck wel coste XX.M Rinsguldenen

Opden selven tijt sijn in Hollandt, Zeeland ende

Vrieslant deurgebroken tot ontallijcke schaden vanden landen

want men seght dat in Vrieslant waeren verdroncken

omtrent XXIIIJ.M horen beesten

... item tersaeken vande reparatie van de schade inden jaere XV.C tseventich door het doorbreken vande dijcken vander vaert gechiet ter plaetsen daer den craeghe oft vingherlinck is geleght.

uit het Memoriaalboek (transcript door Flor Cools).

Bron: TS-VRTL (2005 - nr. 2, p. 15 - 18, "God bewaert en gespaer de vaert van der nieuwer schepvaert tot Bruessele", Eric Van Winghe)

Opmerking:

Kraagput en kasteel de Kraag worden vaak met mekaar verward. Hierboven 2 afbeeldingen van het kasteel, gezien vanaf de kasteelvijver aan de kant van park Den Blijk.

Het kasteel De Kraag ligt op de westelijke kanaaloever aan de Groenelaan 59, tegenover de kraagput.

De Kraag ligt op de oostelijke kanaaloever, aan de zijde van de Victor Dumonlaan.

Bron: edit. Thomas Baggerman, WIL-INFO

september 1579

Gravure van Franz Hogenberg gedateerd op 19 september 1579 van de strijd tegen de Spaanse rebellerende soldaten aan het sashuis in Klein Willebroek.

Op dit moment was er nog geen sluis aan de Rupel (in Klein Willebroek.

Wel kan je bovenaan in het midden van de prent de bres zien, als gevolg van een overstroming. Het is die bres die later "de Kraag" of "Kraagput" zal worden genoemd.

Bron: Franz Hogenberg

1900 - 1910

In 1827 werd de aardeweg, die van Willebroek naar Klein Willebroek liep, gekasseid.

Dat hield in dat het verkeer tussen Willebroek en Boom begon toe te nemen.

Vereld wordt dat de Bomenaars vroeger met hun hondenkudden langs de oostzijde van de vaart naar huis trokken, wat voor de Willebroekenaars net voldoende zou zijn geweest om hen voor "hondefretter" uit te schelden.

Waarop deze van Boom replikeerden door te zeggen, dat die honden inderdaad in Boom werden geslacht, maar dat ze later in Willebroek op tafel kwamen.

Bron: "Willebroek in oude prentkaarten", Karel De Decker, Europese Bibliotheek, Zaltbommel (NL), 1976

20 juli 1910

Zicht op het kanaal met in het midden van de foto het gardehuis aan de kraagput.

Aan de rechterkant zie je de kanaaloever die nog helemaal doorloopt van Willebroek tot Klein Willebroek - de nieuwe kanaalarm is nog niet gegraven.

Op de achtergrond zie je ook nog de "gelijkgrondse" spoorbrug over het kanaal.

Bron: A. Louvois

april 2015

Zicht op de kanaaloever aan de zijde van de Kraagput.

Bron: PI-TB

Nog een beeld de vroege periode van de 20ste eeuw. Rechts op de foto kraagput, en de weg naar Klein Willebroek. Of zoals op de foto vermeld: "naar Boom" (via de Van Enschodtbrug).

Aan de linkerzijde van de foto is nog niets te zien van de nieuwe kanaalarm.

Bron: Nels - Brussel

Drukke scheepvaart op het kanaal in het begin van de 20ste eeuw. Er is nog geen sprake van de kanaalarm naar de zeesluis van Wintam.

De foto werd gemaakt op de westelijke kanaaloever, die van Willebroek doorliep tot in Klein Willebroek.

De huizen aan de rechterkant zijn meer dan waarschijnlijk de eerste huizen van de Oostvaartdijk in Klein Willebroek.

Bron: edit. Thomas frères et soeurs, imprimeurs

Vervolgen wij rustig onze weg langs de vaart, komen wij in het zicht van Klein Willebroek.

Bemerk de drukte op het kanaal.

De aftakking naar Wintam bestond toen nog niet.

Bron: "Beelden van toen", Staf Willems, uitg. Het Streekboek, Nieuwkerken-Waas, 1987

7 mei 1926

Links op de foto's de huizen van de Cité (of Faubourg Saint Antoine).

Deze waren gelegen aan de Fabriekstraat, in het gedeelte vanaf de Heindonksesteenweg tot aan de spoorwegbrug.

De werken met de palen zijn trouwens in verband te brengen met de spoorwegbrug.

De huizen van de cité werden in het begin van de jaren 1950 afgebroken.

Bron: A. Louvois

1965 - 1970

Het einde van de Fabrieksstraat, voorbij de spoorwegbrug en net voor de Kraagput (aan de linkerkant).

Bron: PI-TB

mei 2015

De kanaaloever aan de kraag, net ten noorden van de spoorwegbrug.

Het gardehuis is intussen al afgebroken - de terreinen hebben een nieuwe bestemming gekregen als industrieterrein. Getuige hiervan het bedrijvengebouw op de achtergrond.

Bron: PI-TB

augustus 1928

Zicht op het kanaal, de spoorwegbrug en rechts op de foto's de huizen van de Cité / Faubourg Saint Antoine / Sint Antoniusvoorgeborgte.

Toen heette dat deel van de weg langs het kanaal nog Fabriekstraat, terwijl het nu als Kraag staat aangeduid.

Bron: Nels - Brussel

Begin jaren 1950

De spoorbrug en rechts de huizen van de Cité, in de buurt van de Kraag.

Bron: ?