Gemeentehuis / Burgemeesterswoning

Op de plaats van de oude burgemeesterswoning (links van het gemeentehuis) werd het nieuwe deel voor officiële diensten toegevoegd.

In de jaren 1960 werd het tweede gebouw uitgebreid met een raadzaal en de toegang naar de feestzaal, gelegen aan de achterkant van het gebouw.

Links zie je de achtergevel van de feestzaal. Daaronder werden toen de administratieve loketten ingeplant, alsook het politiekantoor.

Gemeentehuis / Burgemeesterswoning

Het oorspronkelijke huis van de Burgemeester bevond zich aan het pleintje van de Kloosterstraat, in de buurt van het kanaal.

Ammoniak fabrieken

In de periode van 1926 tot 1928 werd het bedrijf Ammoniaque Synthétique et Dérivés opgericht. Er werden meststoffen en stikstoffen geproduceerd. De gebouwen stonden vlak naast de Cokesfabriek - het gas van de cokesovens werd nl. gebruikt als basisproduct. De watertoren werd in 1929 gebouwd.

Als gevolg van de geur die vaak in de hele buurt te merken was, werd de fabriek in de volksmond "den ammoniak" genoemd.

De eerste twee foto's bovenaan tonen de ingang langs de Appeldonkstraat.

Daaronder een aantal foto's die andere gebouwen van ASED tonen.

Na overname heet het bedrijf sinds 2017 Ymeris.

Brouwerij de Arend

De ingang van de brouwerij was aan de vaart, vlak naast herberg "het Casino".

Brouwerij de Arend werd gesticht door Americ Peeters.

Ateliers de Constructions de Willebroeck (later: Granges Graver)

In 1875 startten "Les Ateliers de construction de Willebroeck" hun activiteiten.

Het bedrijf is in Willebroek beter bekend als "Den IJzeren".

In de werkplaatsen aan de andere kant van de sporen ter hoogte van het station, werden verscheidene grote metaalconstructies gemaakt.

Later verhuisde het bedrijf naar de oostdijk, vlakbij de grote sluis, en werd in 1968 overgenomen door Gränges Graver. Deze naam veranderde nog later in G&G.

Cinema Rio

In de Nieuwstraat, tegenover de toegang naar de Markt (Louis De Naeyerplaats) bevond zich cinema Rio.

Cokesfabriek

Oorspronkelijk vestigde de Cokesfabriek zich in 1902 langs de spoorlijn Mechelen - Terneuzen.

In de fabriek werd uit rijke kolen gas gedestilleerd, om er verder via chemische bewerking andere producten uit af te leiden, zoals meststoffen en stikstofproducten. Hiertoe werd de steenkool verhit (gebrand) tot een bepaalde temperatuur in ovens. Eens die temperatuur bereikt, werden de kolen geblust, waarbij veel stoom vrijkwam.

Deze ontsnapte onder grote druk, met het nodige lawaai als gevolg.

De oude fabriek werd uiteindelijk overgenomen door het Finse Kemira. Deze bouwde een nieuwe productieeenheid langs de Boomsesteenweg, in de buurt van de Boulevardbrug.

Hierboven een aantal foto's van het bedrijf op de oorspronkelijke ligging langs het spoor. Op de middenste foto boven is duidelijk de stoomwolk te zien, die ontstaat bij het blussen van de hete kolen.

De foto's links tonen de locatie tussen het einde van de Eduard Anseelestraat en de Stationsstraat, waar er onder andere een cité was voor de ingenieurs, werkzaam bij de Cokesfabriek.

Femont

Foto gemaakt aan de ingang van de firma Femont, gelegen langs de A12.

Molen tussen de Statiestraat en de Eduard Anseelestraat

De windmolen was bekend onder de naam "de houten windmolen" of "de molen van Maes", en was gelegen aan de Stationsstraat, op de hoek met de Guido Gezellestraat (Nokkestraat). De molen werd opgericht vóór 1806 - in 1912 werd de molen verkocht en verplaatst naar Bunsbeek.

Meer informatie over de molen vind je op de website van Molenecho's.

Winkel P. De Moor

IJzerwaren De Moor was een begrip in Willebroek en onmiddellijke omgeving.

De winkel bevond zich op de Markt (Louis De Naeyerplaats).

Intussen bestaat de winkel echter niet meer.

Winkel Drukkerij Gust Emmers

Drukkerij van Gust Emmers, gelegen op de hoek van de Markt (Louis De Naeyerplaats) en de Dorpstraat (August Van Landeghemstraat).

Winkel Rossaert - Magazijn de Spiegel

De winkel werd uitgebaat door Richard Rossaert, en je kon er onder andere terecht voor petten.

Winkel De Koffietrommel

De winkel was gevestigd op de Markt (Louis De Naeyerplaats) en werd gesticht in 1881. Uitbaters waren de familie De Bruyn-Mergaert.

Je kon er terecht voor "wijnen en likeuren, kruidenierswaren, opgelegde goederen, lampen, lusters, spiegels, porcelein, cristaal en glas" (zoals op de onderste postkaart vermeld).

Café De Gruune

Gelegen op de hoek van de August Van Landeghemstraat en de markt.

De foto werd gemaakt tijdens een carnavalstoet.
Afbeelding: Danny Teck / Patrick Mahieu

Café Willy's Place

Gelegen in de August Van Landeghemstraat.

Foto gemaakt tijdens een bijeenkomst van de wielerploeg.

Op de foto (vlnr): Willy Jacobs, Freddy Van Riet, Eric Flies, Gilbert Tack, Marc Verbruggen en Luc Van de Woesteyne. De vrouw op de foto is Gisèle Tack.

Afbeelding: Danny Teck / Patrick Mahieu - Marc Verbruggen

Herberg-Restaurant Casino

Gelegen aan het kanaal, aan het Oude Sasplein

Achter het casino was brouwerij de Arend.

De aanwezigheid van de sluis zorgde voor de nodige passage.

In WO II werden de brug en de sluis in het kanaal in Willebroek gebombardeerd (kleine foto rechts boven). Uiteraard was er grote schade aan gebouwen in het omliggende, en dus ook aan "het Casino".

Herberg-Dancing Castel - Discotheek Carré

Langs de A12 kom je aan de zuidkant van de gemeente langs discotheek Carré.

Oorspronkelijk stond het gebouw op Expo '58, als Côte d'Or paviljoen. Na de wereldtentoonstelling werd het gebouw verkocht, afgebroken en opnieuw opgebouwd op de huidige locatie, waar het opende als baancafé Castel.

Regelmatig speelden orkesten zoals Francis Bay, Leo Martin, The Skyliners, Theo Mertens en waren er optredens van Belgische en internationale vedettes zoals Will Tura, Adamo, Jo Leemans, Dave Berry, Trini Lopez, Petula Clark.

In 1991 is het een discotheek geworden, die nog altijd druk bezocht wordt. Om het verkeer in veilige banen te leiden, kwam er een aparte inrij-/uitrijstrook langs de A12.

Herberg Gulden Vlies

Gelegen op de hoek van de Groene Laan en de Nieuwstraat.

In deze herberg zouden graven Egmont en Hoorn van mekaar afscheid hebben genomen met de historische woorden:"Vaarwel graaf zonder land" - "Vaarwel graaf zonder hoofd.

Herberg en zaal Odeon

Herberg en feestzaal gelegen op de hoek van de August Van Landeghemstraat en het Pleintje.
Op de foto zie je in de richting van de markt.

Afbeelding: Danny Teck

Hotel-Restaurant Egmont

Aan de Dendermondsesteenweg tegenover de begraafplaats, openden mijn ouders een hotel-restaurant.

De eerste foto toont de voorgevel. De twee foto's rechts ernaast tonen de verbruikszaal van de café.

De bovenste foto links toont de bar, met ook een aflevergedeelte voor het restaurant, dat zich ±60 cm hoger bevond.

De onderste foto links toont het restaurant.

Lokaal De Vlaamse Leeuw

Herberg en feestzaal gelegen tegenover de Sint Niklaaskerk in de August Van Landeghemstraat.

Afbeelding: Danny Teck / Patrick Mahieu

Restaurant Neptunus

Restaurant Neptunus was gelegen aan het Oude Sasplein, vlak naast de ingang van het restaurant van Casino (richting Nieuwstraat).

De zaak bestaat niet meer.

Volkshuis

Gelegen aan de Louis de Nayerplaats / markt.

Foto gemaakt tijdens de inhuldiging van het Volkshuis op 17 februari 1932.

Afbeelding: Danny Teck

Begraafplaats

Overzicht over de begraafplaats, of zoals op de foto toepasselijk staat aangeduid: de "dodenakker". Tussen de graven zijn brede wandelpaden.

Het was en is niet ongewoon dat families monumenten laten oprichten voor de overledenen (zoals hier rechts te zien is). Helemaal achteraan dat wandelpad is het grafmonument voor Louis De Naeyer.

Na Wereldoorlog I wordt een monument opgericht voor de gesneuvelden.

Eurofontein

Het Eurofontein werd gebouwd op een pleintje aan de Vinkstraat, in de wijk Brand 2.
Het beeld werd gemaakt door Henri Van Beersel en is opgedragen aan burgemeester Hugo Adriaenssens.
Afbeelding: Danny Teck / Patrick Mahieu

De foto's hier net boven tonen de materniteit, die midden 1953 geopend en in gebruik genomen werden. Op de eerste foto links zie je ook de kapel naast het oude gasthuis / godshuis.

De bovenste foto hiernaast toont de voorgevel van het gasthuis / godshuis. Aan de overzijde van de Tisseltsesteenweg waren nog geen huizen gebouwd.

De onderste foto hiernaast is een zicht op de gebouwen van het gasthuis / godshuis, gemaakt ten zuiden van het huidige Westzavelland.

Gemeentelijke Jongensschool - Dendermondsesteenweg

Rond 1878-1879 worden de nieuwe gebouwen van de gemeentelijke jongensschool in gebruik genomen. Deze gebouwen zijn gelegen aan het parkje aan de Dendermondsesteenweg (in de buurt van het pleintje.

De eerste foto toont hoe de gebouwen er in de jaren '30 uitzagen.

De volgende foto's dateren van de periode 1955 - 1970. In 1955 worden de gebouwen grondig gemoderniseerd.

De school maakt nu deel uit van het Gemeenschapsonderwijs.

Vóór de schoolgebouwen is een parkje.

Daar staat een standbeeld gemaakt door Lode Eyckermans.

Afbeelding (o.a.): Danny Teck / Patrick Mahieu

Gemeentelijke meisjesschool - Kerkstraat

De school bestond aanvankelijk uit drie gebouwen met het hoofdgebouw in het midden en werd gebouwd in 1901 - 1902 in neotraditionele stijl.

De school kreeg een dubbele functie toen er op woensdagnamiddag en 's avonds muziekonderricht werd gegeven.

In het hoofdgebouw werd later ook de gemeentelijke bibliotheek ondergebracht.

Nog later werd het gebouw helemaal links (bovenste foto) in gebruik genomen voor het uitlenen van langspeelplaten.

De school heet nu basisschool 't Venneke en je vindt daarover meer informatie op de website van de school.

Kindercrèche

De echtgenote van Louis De Naeyer kwam - samen met haar echtgenoot - met een aantal initiatieven om gebouwen van openbaar nut te voorzien.

"De oprichting van de kinderkribbe “créche-asile” aan de Mechelsesteenweg gaf de mogelijkheid om goedkopere vrouwenarbeid in te voeren. Een geneesheer en personeel zorgde voor de opvang van de kinderen. Er waren ook fabriekswinkels waar kon aangekocht worden met als borg hun loon."

Bron: "Wonen in Willebroek: van noodbarak tot meesterwoning", Edgard Van Thielen thesis “Tuinwijk Hoge Heide” 1981-1982 – Hoger Architectuurinstituut Hasselt.

Hier mochten werknemers hun kinderen gratis naartoe brengen tijdens de uren die ze werkten in de papierfabriek. Voor de crèche staat het standbeeld van Louis De Naeyer.

De foto links toont de tuin achter de crèche, waar de kinderen in open lucht konden spelen.

Kindertuin in de Tuinwijk

Een kleine wijkschool en gesitueerd in de Jozef Wautersstraat.
Website van deze kindertuin.

Rijksmiddelbare School - Atheneum Willebroek Campus de Vaart

In de Herman Vosstraat werd voorzien in middelbaar onderwijs, zodat leerlingen van de lagere scholen niet noodzakelijk de gemeente moesten verlaten.

De school was vroeger bekend onder de naam école moyenne (ook wel eens verbasterd tot "kommeljèn").

Intussen is de school opgenomen bij het Atheneum van Willebroek.

De foto's tonen het langgerekte eenvoudige schoolgebouw. Merk op dat de speelplaats verdeeld is, waarschijnlijk om jongens en meisjes te scheiden.

Sancta Mariaschool in de Tuinwijk

Het Sancta Maria Instituut (aan de St Niklaaskerk) had ook een afdeling kleutertuin en lager onderwijs aan de Emiel Vanderveldestraat in de Tuinwijk.

School de Tovertuin

In de wijk Nieuw Willebroek wordt een nieuwe school gebouwd. Deze heet nu de Tovertuin.

Het gebouw en de omgeving wordt versierd met standbeelden en sculpturen.

Meer informatie vind je op de website van de school.

Afbeelding (o.a.): Danny Teck / Patrick Mahieu

Speelplein de Wip

De Wip is een terrein dat omsloten wordt door de Floridastraat, de Overwinningstraat, de Vooruitgangstraat en de Westdijk.

Er was een jeugdhuis, en ook een gebouw om sporten als tennis te promoten.

Zie ook in de fotorubriek "Varia", waar je foto's van de straaljager vindt, die op de Wip geplaatst werd (1961 - 1966).

Watertoren

Het gebouw is gelegen aan de Oud-Strijdersstraat en de Zegestraat.

De watertoren werd gebouwd in 1947, en heeft een vermogen om 700 m³ water te bevatten.

De bovenste foto links is duidelijk een vrij oude foto: aan de rechterkant merkt men nog de rails op de oude spoorbedding voor de verbinding Boom - Londerzeel.
Afbeelding: Danny Teck / Patrick Mahieu

De onderste foto werd gemaakt van in de Oudstrijdersstraat. Links van de watertoren ziet men de woning van de vroegere watertorenwachter.

Ziekenhuis

Aankondiging van het bouwen van het nieuwe ziekenhuis.
Afbeelding: Danny Teck / Patrick Mahieu

Spoorwegbrug over het kanaal - Willebroek centrum

De eerste spoorbrug op de lijn Mechelen-Terneuzen bevond zich net boven het waterniveau, niet ver van de Kraag.

Pas later werd de berm aangelegd, waardoor de nieuwe spoorbrug toeliet dat "lage" schepen ongehinderd doorkonden in het kanaal. De nieuwe spoorbrug is van het type op de onderste foto, en ligt in de buurt van kasteel de Kraag.

Spoorwegbrug over het kanaal - tussen Ruisbroek en Boom

Deze foto toont de spoorbrug over het kanaal in Ruisbroek (lijn Antwerpen-Boom-Londerzeel / Puurs). Ook deze brug werd intussen vervangen door een nieuwe hefbrug om grotere schepen langs te laten.

Meer informatie over de spoorbruggen op de fotopagina over het kanaal.

Nog een foto van de spoorbrug over het kanaal nabij Ruisbroek.

Stationsgebouw

In 1911-1914 wordt het stationsgebouw vernieuwd. Er werd ook een telegraaffunctie geïnstalleerd - vandaar het torentje rechts, waar de bovengrondse telegraaf- en telefoonkabels vertrokken. Deze toren werd in 1963 gesloopt.

Op het ogenblik dat de eerste foto gemaakt werd, is de spoorlijn van Antwerpen via Boom en Willebroek naar Londerzeel nog volop in gebruik. Het spoortraject werd in de volksmond makkelijk "de roet" genoemd.

De onderste foto links toont rechts de gebouwen in de Stationstraat, van aan het station tot ongeveer aan de Guido Gezellestraat (Nokkestraat).

Meer informatie over het stationsgebouw vind je op de website van Onroerende Erfgoeder Vlaanderen.

Stationsgebouw van Blaasveld-Tisselt

Op de spoorlijn Mechelen-Terneuzen werden ook in de kleinere plaatsen stations voorzien om bijv. mensen makkelijker van en naar het werk te laten gaan.
Blaasveld had een eigen station, maar op de grens van Blaasveld en Leest was dit station, bijna grenzend aan de Mechelsesteenweg.

Hof ter Zielbeek

Het gebouw staat in Ruisbroek aan de Zielbeek

Huis notaris Peeters

Gebouwd aan het pleintje aan het kanaal, aan het einde van de Kloosterstraat.

Kasteel van de familie Buisseret - Hof Terme(i)ren - Meerhof

Gelegen aan de Breendonkstraat (vroeger grondgebied Breendonk).

Het kasteel werd in 1914 vernield.

De laatste eigenaar was Jules de Buisseret Steenbecque, gehuwd met Eugenie de Man d'Hobruges. Na hun overlijden werd de villa in 1874 vererfd aan hun zoon Gaston de Buisseret.

Meer informatie op de website met informatie van Leo Callaert.

Kasteel de Kraag

Het kasteel en het domein worden genoemd naar het wiel De Kraghe of Kraagput, gevolg van een dijkbreuk iin 1569. Die kreek ligt echter aan de andere kant van het kanaal dan het kasteel.

Het kasteel wordt herhaaldelijk gerenoveerd en wordt ingericht als "casino" voor de werknemers van ASED.

Aan de westelijke zijde van het kasteel (aan de andere kant van de vijver) ligt domein Den Blijk.

Meer informatie op de website van Onroerend Erfgoed Vlaanderen.

Kasteel van de familie Lefèbvre

Villa André

Villa André werd gebouwd langs de toegangsweg naar de Cokesfabriek, via de Stationsstraat.

Meer dan waarschijnlijk was het gebouw bedoeld voor één van de "grote bazen" van de fabriek.

Voor zover ik kan zien op Google Maps, bestaat het gebouw nog altijd.

Villa Florida

De villa werd opgetrokken voor 1912, tussen de Overwinningsstraat en Westdijk.

 genoemd naar de in 1914 door brand verwoeste 19de-eeuwse Villa Florida (bovenste foto).

Het gebouw bestaat echter niet meer - er wordt een nieuw gebouw opgetrokken langs de straat.

Op het grondgebied van de villa wordt later speelterrein de Wip gebouwd, met ingang in de Floridastraat.

Meer informatie op de website van Onroerend Erfgoed Vlaanderen.

Villa des Hirondelles

???

Villa Tendorpe

???

Vijverhof

???

Vleughoeve

De hoeve is geklasseerd in de inventaris van historisch erfgoed.

Na restauratie is het nu een brasserie en feestzaal geworden.

Afbeelding: Danny Teck / Patrick Mahieu

Fort Breendonk

Twee foto's van het fort van Breendonk, dat sinds de fusie van de gemeentes op Willebroeks grondgebied ligt.
Op de parking staat het standbeeld "de Verzetsman", gemaakt door Idel Iancelevici. Het beeld werd officieel ingehuldigd op 25 april 1954.

Afbeelding: Danny Teck / Patrick Mahieu

Kerk van de parochie van de Heilige Familie

De kerk was gelegen aan de Dendermondsesteenweg, palende aan het Don Bosco Instituut, en werd gebouwd in 1932.

Beide gebouwen zijn afgebroken (rond 2012) , en hebben o.a. plaatsgeruimd voor een supermarkt.

Kerk van het Heilig Kruis

De kerk is gelegen aan de Ringlaan, en dit gebouw werd later vervangen door een moderne bakstenen / betonnen kerk.

Pastorij

Sancta Maria Basisschool - Klooster

De ingang van het klooster ligt vlakbij de hoofdingang van de Sint Niiklaaskerk (foto 1).

Ook in de Dorpstraat (A. van Landeghemstraat) is de andere gevel te zien (foto 2).

In de Kerkstraat ligt dan de katholieke meisjesschool, ook bekend als de "zusterkesschool". Achter het gebouwencomplex lagen vroeger heel wat landerijen, die intussen echter volgebouwd zijn.

Het naast de kerk gelegen convent (zgn. Berg van Calvaer) groeide in de 19de eeuw uit tot een bloeiende instelling met scholen en pensionaat. De kloostergebouwen werden beschadigd tijdens WO II.

De foto's op de 2de rij tonen een klas en de speelplaats van de school. De foto rechts toont de gevel van het klooster vlak naast de ingang van de St. Niklaaskerk.

De foto links werd gemaakt voordat de gebouwen van de gemeentelijke meisjesschool werden opgericht.

Meer informatie over het Sancta Mariaklooster vind je op de website van Onroerend Erfgoed Vlaanderen.

Sint Niklaaskerk

De Sint-Niklaaskerk van Willebroek werd gebouwd tussen 1140 en 1180 volgens de heersende romaanse stijl. Ondanks de verbouwingen die de oorspronkelijkheid van de kerk ten zeerste hebben aangetast, vormen de nog aanwezige oude romaanse en gotische delen een belangrijke getuigenis van de evolutie van een dergelijk kerkgebouw.

Er wordt verteld dat de stenen van de kerktoren uit de Romeinse periode dateren...

De vorm van de toren mag als uniek worden beschouwd. Ook het schip bevat nog talrijke aanwijzingen van de vroegere romaanse opbouw.

In 1994 werd de kerk omwille van zijn historische waarde als monument beschermd en in 2010 werd de buitenzijde van de kerk gerestaureerd.

Bron: website van de gemeente Willebroek.

Op de foto linksboven zie je de middenbeuk van de Sint Niklaaskerk.

Links onderaan de ingang van de Sint Niklaaskerk van uit de Torenstraat.

Zwembad aan de Dr Persoonslaan (achter de post)

Het eerste zwembad van Willebroek lag achter het postgebouw, tussen de Dr Persoonslaan en de Floridastraat.
Het bad werd gevuld met vaartwater en was enkel geopend in de zomerperiode.
Rondom het bekken waren de kleedkamers, en er was slechts één bad met een gedeelte "diep" en een gedeelte "ondiep".

Zwembad De Schalk

Vooraanzicht van zwembad met ingang aan de Schalkstraat.
Afbeelding: Danny Teck / Patrick Mahieu

Foto's van het zwembad De Schalk, aan het einde van zijn dagen. Het zwembad stond lang in vervallen toestand, tot een nieuw project overging tot afbraak. Op het perceel wordt nu een luxueus flatgebouw opgetrokken, met serviceflats.

Foto's gemaakt door Tim Borremans.

Foto's van Tommy van Leeuwen vind je op: http://www.chiparus.net/gallery/schalk