ijl

bijv nw, tvgl: ijl - ijler - ijlst / èlst

1. IJl, niet stevig, gevoel van leegte of draaierigheid.

'k Aa van de morreget mëjr moete[n] eete, want naa voel'ek mij nogal ijl. = Ik had vanmorgen meer moeten eten, want nu voel ik me draaierig.

2. Figuurlijk, om aan te duiden dat iemand flauw doet.

Mââ joeng toch, ge moet ni zooë ijl doen. 'k Ëm aa wël deu, zënne. = Maar kerel toch, doe niet zo flauw. Ik heb je wel door, hoor!

ijlegdag zn (`t), mv: ijlegdââge 1. Heiligendag, hoogdag, meestal ter gelegenheid van de viering van een heilige, kerkelijke feestdag, naamdag. Oep den ijlegdag van Sint Joozèf ës't vââderkesdag. = Vaderdag valt op de naamdag van de heilige Jozef.   2. Ook gebruikt als synoniem voor een aantal wettelijk vastgelegde feestdagen. Allez! Da wëtte naa toch da die oep ijlegdââge gesloote zèn! = Kom nu! Je weet maar al te goed dat ze op officiële feestdagen gesloten zijn.

ijlege

zn (nen), mv: ijlege

1. Heilige, sint.

Den iëjste novèmber ë'st fiëjst van d'ijlege. = 1 november is de feestdag van Allerheiligen.

2. Ook figuurlijk.

Ie së! ... Onze nieve[n] ijlege[n] ës trug! = Kijk nu, zeg! Daar heb je het verloren schaap terug.

Ie së! … Onze nieve[n] ijlege[n] ës ie së! = Kijk eens wie je hier hebt!

ïjste

telw, (den)

1. De eerste.

Da's naa den ïjste èn de lëste kiëj! = Dat is nu de eerste, maar ook de laatste keer.

De'n ïjste vant school. = De eerste van de klas.

ïjtte

zn (d'), mv: -

1. Hitte.

Më die[j] ïjtte komme'k ik ni boïjte, zënne. = Met die hitte, zie je mij niet buiten.

ijzermââl zn (-), stofnaam 1. Roest, verroest ijzer. Sëch Zjèf! Naa weür'et toch ës stillekesâân tijd da g'iet doe âân diëj poembak. Alle dââge moete'k ik 'k weet ni[j] oeveel ijzermââl bijiëjnveïjge. = Zeg Jozef! Het wordt stilaan tijd dat je eens actie onderneemt om de gootsteen te herstellen. Dagelijks moet ik een grote hoeveelheid roest bijeenvegen.

ikke

pers vnw

1. Ik, de eerste persoon enkelvoud.

Ikke[n] ooëk! = Ik ook.

Zie ook: ekik.

impassant

bijw

1. Intussen, onderwijl, terwijl. [>Fr. en passant]

Impassant ës ze verbij gegâân. = Intussen is ze voorbij gelopen.

Ik ging nââ de kwaffeus en impassant ës ij nââ den Dôôre gewëst. = Terwijl ik bij de kapper was, is hij naar de supermarkt gegaan ( Dôôre = was eigenaar van supermarkt in Willebroek).

importanse / importènse

zn (d'), geen mv.

1. Belang, iets wat iemand raakt. [>Fr. importance]

Da[d] eïj[d] allemââ giëjn importènse wa da ge dââ zëgt. = Het heeft allemaal geen belang wat je daar zegt.